اوکراین و روسیه در گفتوگوهای جداگانه با ایالات متحده در ریاض پایتخت عربستان سعودی، با توقف عملیات نظامی در دریای سیاه موافقت کردهاند.
مسکو و کییف همچنین پذیرفتهند که شرایط را برای پرهیز از حمله به نیروگاهها و زیرساختهای انرژی یکدیگر هم مهیا کنند.
کاخ سفید در دو بیانیۀ مجزا دربارۀ مذاکرات ریاض که روز سه شنبه ۵ فروردین منتشر شدند، گفت توافقهای بدستآمده، به دسترسی مجدد روسیه به بازارهای جهانی برای صدور محصولات کشاورزی و کودهای شیمیاییاش کمک خواهد کرد.
روسیه از زمان آغاز تهاجم تمامعیار به اوکراین بیش از سه سال پیش، از صدور محصولاتش به بازارهای بینالمللی منع شده بود.
بیانیههای کاخ سفید، گرچه به توقف حملات به سایر زیرساختهای غیر نظامی اشاره نمیکنند، اما نخستین قدمها در راستای یک توافق جامعتر آتشبس، با هدف پایاندادن به طولانیترین و مرگبارترین جنگ اروپا از زمان جنگ جهانی دوم محسوب میشوند.
در بیانیههای کاخ سفید آمده که «ایالات متحده به تلاش برای تسهیل ادامۀ گفتوگوها بین دو طرف، با هدف دستیابی به یک پیمان صلح همراستا با توافق ریاض ادامه خواهد داد».
کییف و مسکو این توافق را تأیید کردهاند، اما روسیه آن را مشروط دانسته است.
کرملین در بیانیهای درباره مذاکرات روسیه و آمریکا اعلام کرده تنها در صورتی به این توافق پایبند میماند که بانک کشاورزی روسیه به سیستم پرداخت بینالمللی متصل شود و بخشی از محدودیتهای تجاری این کشور که در پی تهاجم نظامی به اوکراین وضع شده بود، لغو شود.
توافق پنجم فروردینماه، یک روز پس از گفتوگوهای نفسگیر و ۱۲ ساعتۀ مقامهای روسیه و آمریکا، در قالب تلاشهای دولت دونالد ترامپ برای پایاندادن به جنگ اوکراین بهدست آمد.
رستم عمروف وزیر دفاع اوکراین که در مذاکرات حاضر بود، با انتشار مطلبی در شبکۀ ایکس، نوشت «کییف هرگونه تحرک شناورهای نظامی روسیه فراتر از نواحی شرقی دریای سیاه را به منزلۀ نقض روح توافق حاصلشده در ریاض برخواهد شمرد».
از سوی دیگر سخنان سرگئی لاوروف وزیر خارجۀ فدراسیون روسیه در مقابل دوربینهای تلویزیونی هم، به خوبی روند دشوار گفتوگوهای روزهای اخیر، و چه بسا دشواری دوچندان مذاکرات آتی را روشن میکند.
دیپلمات ارشد روسیه تأکید کرد که کرملین، به «ضمانت روشن» واشینگتن دربارۀ تعهد اوکراین به این توافق نیاز دارد.
کرملین همچنین تأکید کرد که دسترسی مجدد روسیه به بازارهای صادراتی محصولات کشاورزی و کودهای شیمیایی، در کنار کاهش هزینههای بیمۀ حملونقل دریایی و افزایش دسترسی به بنادر و سامانههای مالی، تنها زمانی معنای واقعی خواهد داشت که برخی تحریمها و ممنوعیتهای بینالمللی علیه این کشور برطرف شوند.