مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواستار اجرای چارچوب همکاری با آژانس از سوی جمهوری اسلامی ایران شد که طرفین هفتهٔ گذشته در قاهره امضا کرده بودند.
رافائل گروسی روز دوشنبه ۲۴ شهریور در سخنرانی افتتاحیه نشست شورای حکام آژانس گفت که این چارچوب برای «بازگرداندن اعتماد» پس از توقف کار بازرسان در ایران ضروری است.
بازرسان آژانس از زمان جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل و حملهٔ اول تیرماه ایالات متحده به تأسیسات هسته‌ای ایران، نتوانسته‌اند به این مراکز دسترسی پیدا کنند.
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، و رافائل گروسی هفتهٔ گذشته توافقی در زمینهٔ ازسرگیری بازرسی‌ها از تأسیسات هسته‌ای ایران امضا کردند.
مدیرکل آژانس روز دوشنبه گفت که اکنون باید این توافق را «برای بازگرداندن اعتماد» اجرا کرد و به آژانس اجازه داد «به‌رغم همه مشکلات به کار خود ادامه دهد».
او افزود: «اکنون وظیفهٔ... ایران و ماست» که توافقی را اجرا کنیم که «اقدامات فنی و گام‌های عملی مورد نیاز ما را برای از سرگیری این کار ضروری در ایران ترسیم می‌کند».
تهران گفته است که چارچوب جدید، دسترسی بازرسان آژانس را تنها پس از تأیید شورای عالی امنیت ملی فراهم می‌کند.
وزیر خارجه ایران ۲۰ شهریور به تلویزیون دولتی ایران گفت: «دربارهٔ تاسیسات بمباران‌نشده، قاعدهٔ جدید این است که آژانس مورد به مورد درخواست می‌کند، اگر مورد پذیرش شورای عالی امنیت ملی قرار بگیرد، دسترسی داده خواهد شد».
عراقچی افزود: «در مورد تاسیسات مورد حمله واقع‌شده، شرایط پیچیده‌تر است» و «بر اساس این توافق ایران باید اقدامات ایمنی و محیط زیستی را انجام دهد».
وزیر خارجه ایران تأکید کرد: «بعد از آن گزارش‌ها به شورای عالی امنیت ملی ارسال خواهد شد و در آن جا تصمیمات مورد به مورد بررسی خواهد شد».
محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، روز دوشنبه در نشست شورای حکام آژانس گفت که پس از حملات به سایت‌های هسته‌ای، «همکاری مداوم با آژانس از طریق ترتیبات جدید و پس از رسیدگی به نگرانی‌های امنیتی ملت و تأسیسات هسته‌ای ما دنبال خواهد شد».
او افزود: «در حال حاضر، هیچ بندی برای توافق‌نامه پادمان در مورد چگونگی ادامهٔ تعامل در موقعیت‌های بسیار بحرانی پس از تجاوز و ادامهٔ تهدیدات علیه سایت‌ها و تأسیسات هسته‌ای ارائه نشده است».
آقای اسلامی در عین حال گفت ایران با وجود تصویب قانونی در مجلس که همکاری با آژانس را متوقف می‌کند، «همچنان یک کشور عضو» پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی) است.
وزیر انرژی آمریکا: برنامهٔ هسته‌ای ایران باید کامل برچیده شود
در همین حال، کریس رایت، وزیر انرژی ایالات متحده، روز دوشنبه در سخنرانی خود در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت که برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران باید «کاملاً برچیده شود».
او گفت: «اگر تا الان به اندازه کافی روشن نبوده، موضع ایالات متحده در مورد ایران را مجدداً بیان می‌کنم. مسیر تسلیحات هسته‌ای ایران، از جمله تمام قابلیت‌های غنی‌سازی (اورانیوم) و بازفرآوری (پلوتونیوم)، باید کاملاً برچیده شود».
قدرت‌های غربی بارها نگرانی خود را در مورد گسترش برنامه هسته‌ای ایران ابراز کرده‌اند، که تهران پس از خروج یک‌جانبهٔ ایالات متحده از برجام در اردیبهشت سال ۱۳۹۷، آن را تشدید کرد.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در آخرین گزارش خود اعلام کرده که ایران حدود ۴۴۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده تا ۶۰ درصد خلوص، نزدیک به تقریباً ۹۰ درصد درجه تسلیحاتی، در اختیار دارد.
طبق معیار آژانس، این مقدار، در صورت غنی‌سازی بیشتر، برای ساخت ۱۰ بمب هسته‌ای کافی است.
تأسیسات غنی‌سازی ایران در حملات آمریکا و اسرائیل به طور جدی آسیب دیده یا نابود شده‌اند. مشخص نیست که چه اتفاقی برای ذخایر اورانیوم غنی‌شدهٔ ۶۰ درصدی ایران افتاده است.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از زمان این حملات نتوانسته است که بازرسی‌های راستی‌آزمایی انجام دهد.
