رقابت بر سر ریاست سازمان یونسکو در روز جمعه سرانجام به پیروزی اودری آزولایی وزیر پیشین فرهنگ فرانسه انجامید، رخدادی که تحت تاثیر اعلام خروج آمریکا از این نهاد وابسته به سازمان ملل متحد قرار گرفته است.
خبرگزاری رویترز گزارش داده که خانم آزولایی بعد از پنج بار رای‌گیری در نهایت بر رقیب قطری خود، حمد بن عبدالعزیز الخاوری پیروز شده و اکنون این امر باید در نشست ماه اینده سازمان یونسکو به تصویب برسد.
گزارش‌ها حکایت از آن دارد که امسال انتخاب مقام مدیرکلی یونسکو به شدت سیاسی شده و تحت تاثیر اتهاماتی قرار گرفته بود که ادعا می‌کنند یونسکو موضع ضد اسرائیلی دارد.
ایالات متحده روز پنجشنبه اعلام کرد به زودی این نهاد را ترک خواهد کرد. دولت اسرائیل نیز غروب پنجشنبه به فاصله کوتاهی پس از آمریکا اعلام کرد از یونسکو خارج خواهد شد.
دولت‌های عربی پیش از این انتخاب معتقد بودند که برای اولین بار ریاست این نهاد که ۱۹۵ عضو دارد باید به یک کشور عربی داده شود. اما اختلاف بین کشورهای عربی و تصمیم آمریکا و اسرائیل برای خروج از این نهاد یکی از موانع اصلی تحقق آرزوی آنها بود.
بر اساس گزارش خبرگزاری فرانسه، حمد بن عبدالعزیز الخاوری وزیر سابق فرهنگ قطر نتوانست حمایت سایر کشورهای عربی خلیج فارس به رهبری عربستان سعودی که مناسبات خود را با قطر معلق کرده اند جلب کند.
در این حال ریاست بونسکو با دو وظیفه روبرو است: یکی قانع کردن آمریکا و اسرائیل به باقی ماندن در یونسکو و دیگری رفع سوءظن‌ها در مورد ضدیت این نهاد با اسرائیل.
سخنگوی آنگلا مرکل صدراعظم آلمان در واکنش به تصمیم آمریکا گفته بود خروج از یونسکو «پیام بدی» ارسال می‌کند اگرچه دولت آلمان نیز طرفدار تغییراتی در این نهاد است.
او به خبرنگاران گفت: «به همین خاطر ما امیدواریم که دبیرکل آینده اصلاحات لازم را انجام دهد و سوءاستفاده سیاسی از این نهاد باید پایان یابد.»
فرانسه در شرایطی که کشورهای عربی دچار اختلاف هستند خانم اودری آزولایی را به عنوان شخصیتی میانه‌رو و قابل توافق پیشنهاد کرد که علاوه بر نظارت بیشتر بر اقدامات این نهاد می‌تواند تنش‌های ناشی از تصویب قطعنامه‌های اخیر علیه اسرائیل را کاهش دهد.
وزارت خارجه فرانسه در بیانیه‌ای پیرامون خروج آمریکا از یونسکو گفت: «اکنون یونسکو بیش از هر زمان دیگری به یک طرح مشخص نیاز دارد تا بتواند بر اختلافات سیاسی غلبه کند.»
ورا الخوری نامزد لبنان که در مرحله چهارم رای گیری‌ها شکست خورد به خبرگزاری فرانسه گفت: «بازی قدرت در طول این انتخابات نشان داد که اعضای یونسکو برای برنامه‌های نامزدها هیچ ارزشی قایل نیستند.»
قطر در سال‌های اخیر به یونسکو کمک مالی فراوانی کرده و بشدت تلاش می‌کرد تا نامزد خود را برای این مقام تثبیت کند. در شرایطی که قطر با محاصره دیپلماتیک و اقتصادی کشورهای همسایه روبرو است رياست بر اين نهاد می‌توانست به موقعیت بین‌المللی این کشور کمک شایانی بکند.
ائتلافی از کشورهای عربی خلیج فارس به رهبری عربستان سعودی از ماه ژوئن ۲۰۱۷ کشور کوچک و نفت خیر قطر را به خاطر حمایت از اسلام گرایان تندرو و نزدیکی با حکومت ایران تحت محاصره اقتصادی و سیاسی قرار داده است.
در عین حال ادعاهایی در مورد یهودی ستیزی نامزد پیشنهادی قطر مطرح شده بود. مرکز سایمون ویسنتال او را متهم کرده که در دوره وزارت فرهنگ قطر اجازه داده است کتاب‌های ضد یهودی در نمایشگاه کتاب دوحه عرضه شوند.
یونسکو بیش از هر چیز به خاطر تعیین مکان‌هایی به عنوان میراث بشری شناخته می‌شود ولی در عین حال در سطح جهان برنامه‌های فرهنگی، علمی و آموزش رسانه‌ای را نیز اجرا می‌کند.
تصمیم آمریکا برای خروج از یونسکو که روز ۳۱ دسامبر ۲۰۱۸ قطعی خواهد شد تاکیدی است بر سیاست‌های کلی دولت این کشور که در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ از نهادهای بین‌المللی فاصله می‌گیرد.
دولت آمریکا در سال ۱۹۸۴ نیز یکبار دیگر به بهانه حمایت مالی این نهاد از برنامه‌های ضد آمریکایی از یونسکو خارج شد.
از سال ۲۰۰۲ به بعد دولت آمریکا در یونسکو نقش فعالتری ایفا کرد و پس از حملات تروریستی یازده سپتامبر ۲۰۱۱ این نهاد را وسیله موثری برای مبارزه با افراط گرایی می‌دانست.
ولی در سال ۲۰۱۱ پس از پذیرش عضویت رسمی فلسطين در یونسکو مناسبات آمریکا با يونسکو دوباره تیره شد. آمریکا کمک‌های مالی خود به این نهاد را قطع کرد که باعث شده بودجه یونسکو به شدت کاهش یابد.
