روز شنبه خبر رسید که دولت دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، سه مقام ارشد نظامی و اطلاعاتی را برکنار کرده است.
خبرگزاریهای بینالمللی روز شنبه یکم شهریور خبر دادند که ژنرال جفری کروز، رئیس سازمان اطلاعات دفاعی پنتاگون (DIA)، به همراه نانسی لاکور، معاون دریابان و رئیس ذخیره نیروی دریایی، و دریابان میلتون سندز، فرمانده نیروهای ویژه دریایی، از سمتهای خود کنار گذاشته شدند.
وزارت دفاع آمریکا توضیح رسمی دربارهٔ علت این تصمیم ارائه نکرده است، اما خبرگزاریهای فرانسه و آسوشیتدپرس بهنقل از منابع آگاه گفتهاند برکناری ژنرال جفری کروز پس از ارزیابی اولیهٔ سازمان او دربارهٔ حملهٔ اخیر آمریکا به تأسیسات هستهای ایران صورت گرفت.
این ارزیابی، که در تیرماه به رسانهها درز کرد، نشان میداد حملات گستردهٔ آمریکا به سایتهای فُردو، نطنز و اصفهان تنها «چند ماه» برنامۀ هستهای جمهوری اسلامی را عقب انداخته و با اظهارات ترامپ مبنی بر «نابودی کامل» این تأسیسات در تضاد است.
کاخ سفید آن زمان در بیانیهای این گزارش را «کاملاً اشتباه» و «تلاشی برای تضعیف رئیسجمهور» توصیف کرده بود.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، بامداد یکشنبه اول تیر و همزمان با دهمین روز جنگ اسرائیل و ایران اعلام کرد کشورش حملات هوایی و موشکی «دقیق و گستردهای» را علیه سه تأسیسات هستهای ایران در فردو، نطنز و اصفهان انجام داده است. او این عملیات را «موفقیتی چشمگیر» و بهمنظور نابودی ظرفیت غنیسازی اورانیوم ایران و پایان دادن به آنچه «تهدید هستهای بزرگترین حامی تروریسم دولتی» خواند توصیف کرد.
جمهوری اسلامی وقوع حملات را تأیید کرده اما تاکنون گزارشی از میزان خسارات منتشر نکرده است. عباس عراقچی ۳۰ تیرماه به در شبکهٔ فاکسنیوز گفت: «تأسیسات ما آسیب دیدهاند؛ خسارات شدید و جدی وارد شده، که ابعاد آن توسط سازمان انرژی اتمی ایران در دست ارزیابی است».
ترامپ و وزیر دفاعش پیت هگست در ماههای اخیر بارها رسانهها را به دلیل نوع پوشش این گزارش مورد حمله قرار داده و بر موفقیت «تاریخی» عملیات تأکید کردهاند. هگست در یک نشست خبری گفته بود: «این حمله را میتوانید نابودی یا انهدام کامل بنامید، در هر حال موفقیت بیسابقهای بود.»
اما منتقدان در کنگره آمریکا هشدار دادهاند که روند برکناریها نشانهٔ خطرناکی از فشار سیاسی بر ارتش و جامعۀ اطلاعاتی است.
سناتور مارک وارنر، معاون کمیته اطلاعات سنا، این تصمیم را «عادت خطرناک دولت ترامپ برای تبدیل موضوع اطلاعات به آزمون وفاداری» خواند.
جیم هایمز، عضو دموکرات مجلس نمایندگان، نیز تأکید کرد که برکناری کروز بدون توضیح شفاف «تنها میتواند یک تصمیم سیاسی برای ایجاد فضای ترس» تلقی شود.
این تازهترین موج تغییرات در ساختار نظامی و اطلاعاتی آمریکا است. از آغاز دور دوم ریاستجمهوری ترامپ، چندین ژنرال چهارستاره، رؤسای ارتش و نیروی دریایی، رئیس ستاد مشترک ارتش و حتی رئیس سازمان امنیت ملی بدون توضیح برکنار شده یا به بازنشستگی وادار شدهاند.
دموکراتها میگویند چنین اقداماتی استقلال و بیطرفی نهادهای امنیتی را تهدید میکند؛ در حالی که دولت ترامپ آن را بخشی از «چیدمان جدید فرماندهی» توصیف میکند.