دیدار مهم رهبران آمریکا و اوکراین با اظهارات پرتنش همراه شد و پس از آنکه ولودیمیر زلنسکی زودتر از موعد کاخ سفید را ترک کرد دونالد ترامپ گفت: «او میتواند وقتی برای صلح آماده بود برگردد.»
امضای توافق معدنی که هدف اصلی این دیدار بود انجام نگرفت و کنفرانس خبری مشترک آنها نیز لغو شد.
همچنین پس از این دیدار پرتنش، برنامه گفتوگو با ولودیمیر زلنسکی در اندیشکده محافظهکار «هادسون» نیز لغو شد؛ به گفته سیانان، ولودیمیر زلنسکی این جلسه را لغو کرد.
آقای ترامپ شامگاه جمعه ۱۰ اسفند به خبرنگاران گفت که به نظر نمیرسد ولودیمیر زلنسکی خواهان صلح باشد و رئیسجمهور اوکراین در دیدار کاخ سفید «بیش از حد روی دست خود حساب کرد».
او که از واشینگتن رهسپار فلوریدا بود درباره ولودیمیر زلنسکی افزود: «به دنبال این است که ادامه دهد و بجنگد، بجنگد، بجنگد.»
آقای ترامپ همچنین در پاسخ به این سؤال که آیا در نظر دارد کمک نظامی به اوکراین را قطع کند گفت: «مهم نیست که چه چیزی را در نظر دارم.»
رئیسجمهور آمریکا پس از دیدار پرتنش در کاخ سفید نیز در شبکه اجتماعی خود نوشته بود که رئیسجمهور اوکراین به ایالات متحده بیاحترامی کرد و «او میتواند وقتی برای صلح آماده بود برگردد».
تصاویر ویدئویی منتشرشده از دفتر ریاستجمهوری آمریکا در کاخ سفید از این دیدار نشان میدهد که ترامپ و زلنسکی مرتباً حرف یکدیگر را قطع میکنند و دونالد ترامپ میگوید: «کشور تو در دردسر بزرگی است. تو نمیبری... تو شانس بسیار خوبی داری که از این وضعیت به خوبی بیرون بیایی به خاطر ما... تو شانسی نداری، برگ برنده نداری».
آقای ترامپ همچنین خطاب به رئیسجمهور اوکراین میگوید: «تو اصلاً نشان نمیدهی که قدردان هستی. این رفتار جالبی نیست... با این وضعیت کار کردن خیلی سخت خواهد شد... چیزی که انجام میدهی بسیار بیاحترامی است به کشوری که بیشتر از آنچه دیگران میگویند از تو حمایت کرده است».
در این دیدار زلنسکی در مقابل از ترامپ میخواهد که «با یک قاتل [اشاره به ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه] سازش نکند».
حمایتهای اروپا از زلنسکی
در همین حال شمار زیادی از مقامهای اروپایی بر تداوم حمایت خود از اوکراین و رئیس جمهور آن کشور تاکید کردهاند.
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، تاکید کرد که این اتحادیه به حمایت خود از اوکراین برای «مقابله با متجاوز» ادامه میدهد.
خانم کایاس در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «امروز مشخص شد که جهان آزاد به یک رهبر جدید نیاز دارد. این بسته به ما اروپاییها است که این چالش را قبول کنیم.»
دونالد توسک، نخست وزیر لهستان که دولتش حامی سرسخت اوکراین طی جنگ بوده است، خطاب به ولودیمیر زلنسکی و «دوستان عزیز اوکراینی» نوشت: «شما تنها نیستید.»
رئیس جمهور فرانسه، صدر اعظم فعلی و بعدی آلمان، نخست وزیران اسپانیا، سوئد، هلند و جمهوری چک و همچنین چند مقام اتحادیه اروپا نیز از دیگر رهبران اروپایی بودند که با انتشار متنهایی از مردم و رئیس جمهور اوکراین حمایت کردند و یادآور شدند که در کنار آن کشور میمانند.
قرارداد معدنی
انتظار میرفت که دونالد ترامپ و ولودیمیر زلنسکی در دیدار روز جمعه توافقنامه کلی درباره دسترسی ایالات متحده به منابع معدنی اوکراین را امضا کنند.
این توافقنامه که اکنون (دستکم) سومین نسخه آن مطرح است، سه هفته پیش به کانون مناقشه بین دونالد دو طرف تبدیل شد؛ اختلاف نظر این دو نیز بر سر ارزش توافق و نبود تضمینهای امنیتی مشخص بود.
به گفته آقای ترامپ، این توافق به ایالات متحده اجازه میدهد تا بخشی از کمکهایی را که طی سه سال گذشته به اوکراین ارسال کرده پس بگیرد و در عین حال باعث رشد اقتصادی اوکراین خواهد شود.
او همچنین این توافق را به سود هر دو کشور خوانده و تلویحا گفته بود که این توافق و حضور آمریکاییها در اوکراین تضمین امنیتی برای جلوگیری از تخلف احتمالی روسیه به همراه میآورد: «امنیت خودکار است زیرا وقتی ما در آنجا هستیم هیچ کس با افراد ما سر و کار نخواهد داشت».
بر اساس متن این توافق که نسخهای از آن در اختیار رادیو اروپای آزاد، رادیو آزادی قرار گرفته، ایالات متحده «از تلاشهای اوکراین برای به دست آوردن تضمینهای امنیتی مورد نیاز برای برقراری صلح پایدار حمایت میکند» و «تعهد مالی بلندمدت برای توسعه یک اوکراین باثبات و از لحاظ اقتصادی مرفه» دارد.
با این حال واشینگتن تعهدی در مورد تضمینهای امنیتی مشخص ارائه نداده است؛ موضوعی ولودیمیر زلنسکی با اشاره به رفتارهای روسیه آن را ضرورت مطلق میخواند.
دونالد ترامپ چند روز پیش به خبرنگاران گفت: «من نمیخواهم ضمانتهای امنیتی... خیلی زیاد بدهم. ما اروپا را وامیداریم که این کار را بکند.»
روابط دو سوی اطلس
دیدار رهبران آمریکا و اوکراین در حالی انجام شد که روابط آمریکا و اروپا بر سر دو موضوع اوکراین و تجارت دوجانبه با گسلهایی همراه شده و مقامهای اروپایی هفته گذشته راهی واشینگتن شدند.
امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، روز ششم اسفند و کییر استارمر، نخست وزیر بریتانیا، نهم اسفند در کاخ سفید با دونالد ترامپ دیدار کردند.
خواسته آنها پشتیبانی آمریکا از طرح حضور نیروهای اروپایی در اوکراین بود؛ با این حال آقای ترامپ در این دیدارها تعهدی در این زمینه نداد.
نخست وزیر بریتانیا در کنفرانس خبری مشترک با دونالد ترامپ بار دیگر تاکید کرد که لندن آماده است تا در صورت دستیابی به توافق، نیروی حافظ صلح در اوکراین ایجاد و به آن کمک کند.
آقای ترامپ از پنج هفته پیش که به کاخ سفید بازگشت به شدت به دنبال پایان دادن به جنگ اوکراین بوده و علاوه بر مکالمه با ولادیمیر پوتین، که غافلگیری مقامهای اروپایی را به دنبال داشت، تیم امنیت ملی خود را راهی مذاکرات دوجانبه با روسیه کرد.
رهبران اروپایی میگویند نگراناند که توافق احتمالی صلح به سود روسیه و ضرر اوکراین باشد و امنیت اروپا نیز آسیب ببیند.
در همین حال دیپلماتهای آمریکا و روسیه روز پنجشنبه در استانبول ترکیه با یکدیگر دیدار و درباره حل و فصل اختلافات بر سر سفارتها و کنسولگریهای یکدیگر گفتوگو کردند.
پس از آن وزارت خارجه روسیه روز جمعه اعلام کرد که طرف آمریکایی در آن دیدار چراغ سبز را برای انتصاب الکساندر دارچییف به عنوان سفیر روسیه در واشینگتن نشان داده است.