روز یکشنبه سوم تیر ماه در ترکیه دو انتخابات همزمان صورت می‌گیرد: انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی. آیا این بار نیز آقای اردوغان به این هدف «تمامیت حاکمیت» خود دست یافته ۲۱ سال بدون وقفه یکه‌تاز حکومت و پارلمان ترکیه خواهد بود؟
در واپسین بخش از سیاحتنامه اولیا چلبی، با او همسفر شده، به قزوین می‌رویم، به دیار همدان سفر کرده، به دیدار بیستون «عبرت‌نمون» می‌رویم و از شهر «نهراوند» بازدید خواهیم کرد.
چلبی از قلعه قطور راهی قلعه ارومیه می‌شود؛ در ارومیه، خان توصیف حمله قوم پنیانشی را می‌کند، چلبی به دیدار شهر و کرانه دریاچه ارومیه می‌رود. از تفنگ‌اندازان ماهر مازندرانی می‌گوید و از انگور «آبدار و خوش‌خوار» ارومیه.
در چهارمین بخش از «سیاحتنامه» چلبی، سیاح معروف عثمانی، به باکو، دربند و ارس می‌رویم؛ روایت او را از چاه‌های نفت می‌خوانیم با شماخی و قلعه شکی و قلعه شهر عظیم ارس و آن‌چه بر آن‌ها رفته بود، آشنا می‌شویم.
در بخش سوم از سیاحتنامه اولیا چلبی، جهان‌گرد عثمانی رهسپار مراغه، اردبیل و ایروان می‌شود؛ از «تختگاه سابق ایران زمین»، شهر و قلعه «خوی دلجوی»، قلعه و بنای شهر روان و «پایتخت باستانی ایران» دیدار می‌کند.
در بخش دوم از سیاحتنامه اولیا چلبی، جهان‌گرد عثمانی رهسپار تبریز می‌شود و اوصاف این شهر را روایت می‌کند؛ از کوچه‌باغ‌ها و سازه‌های آن، مردم و سنت‌ها، زبان و زندگی در این شهر ایران سخن می‌گوید.
اولیا چلبی، جهان‌گرد معروف عثمانی، حدود ۳۷۰ سال پیش، دو بار به ایران سفر کرد. او دیده‌ها و یا گاه شنیده‌های خود را از شهرها و ولایات گوناگون شمال غرب ایران آن دوران نوشت. در این سلسه مقالات چکیده مهم‌ترین جنبه‌های بخش ایران، از اصل ترکی عثمانی به فارسی ترجمه شده و در اختیار کاربران رادیو فردا قرار گرفته‌است.
در دوره حکومت یک‌ساله «فرقه دمکرات آذربایجان» تدریس و آموزش زبان مادری در میان موضوع‌هایی بود، که از نگاه سیاسی و تبلیغاتی اهمیتی درجه اول پیدا کرد. اما در این یک سال بر زبان و ادبیات فارسی و ترکی آذری چه گذشت؟ در واپسین گفتار از این مجموعه، عباس جوادی به «زبان مهاجرها» می‌پردازد.
در دوره حکومت یک‌ساله «فرقه دمکرات آذربایجان» تدریس و آموزش زبان مادری در میان موضوع‌هایی بود، که از نگاه سیاسی و تبلیغاتی اهمیتی درجه اول پیدا کرد. اما در این یک سال بر زبان و ادبیات فارسی و ترکی آذری چه گذشت؟ عباس جوادی در سالگرد تاسیس فرقه به بررسی این موضوع پرداخته‌است.
این گفتار بخش چهارم و پایانی چکیده رساله‌ای است به قلم ایرانشناس معروف هلندی ویلم فلور در باره نقش اجتماعی و سیاسی سیدها در ایرانِ دوره قاجار. در این بخش به اشتغال و کسب‌وکار سیدها می‌پردازیم.
این گفتار سومین بخش از چکیده رساله‌ای است به قلم ایرانشناس معروف هلندی ویلم فلور در باره نقش اجتماعی و سیاسی سیدها در ایران دوره قاجار. در این بخش به «ترس» از سیدها و منبع یا منابع درآمد آن‌ها پرداخته می‌شود.
در دومین بخش از چکیده رساله ویلم فلور، ایرانشناس هلندی، درباره نقش اجتماعی و سیاسی سیدها در ایران دوره قاجار، خلاصه‌ای از بخش مربوط به «سیدهای دروغین» و شمار سادات در ایران ارائه می‌شود.
در چهار گفتار به قلم ویلم فلور، این ایرانشناس معروف هلندی در باره نقش اجتماعی و سیاسی سیدها در ایرانِ دوره قاجار سخن می‌گوید. این چهار گفتار را عباس جوادی برای انتشار در رادیو فردا آماده کرده‌است. بخش اول در مورد معنی «سید» و «راه تشخیص» آن است.
در سلسله گفتار پیش‌رو از عباس جوادی، کتابی به شما معرفی می‌شود به نام «زندگی در شرق مسلمان»؛ نویسنده این کتاب «پیر پونافیدن» است که سال‌ها کنسول پادشاهی روسیه در ایران و عثمانی بود. کتاب پونافیدن اوضاع و احوال اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم میلادی را شرح می‌دهد.
واپسین بخش از سلسله گفتار و ترجمه کتاب پیر پونافیدن، «زندگی در شرق مسلمان»، ادامه سفر دریایی پونافیدن و همسرش، به هند و دیدار آن‌ها با پارسیان آن کشور و نیز سخنانی در مورد وضعیت زرتشتیان در ایران است.
بخش دهم از سلسله گفتار و ترجمه کتاب پیر پونافیدن، «زندگی در شرق مسلمان»، سفری‌ست از بغداد تا بصره، از تیسفون تا بوشهر و بندر عباس؛ با روایت پونافیدن از پایتخت باستانی ایران، شنیده‌هایش از شکار شیر، تا حکایت زندگی صابئین ساکن جنوب فرات.
بخش نهم از سلسله گفتار و ترجمه کتاب پیر پونافیدن، «زندگی در شرق مسلمان»، به جنبش تحریم تنباکو و زندگی و فعالیت‌های میرزا حسن شیرازی اختصاص دارد.
یک مثل ترکی می گوید «آب تا گل آلود نشود، صاف نخواهد شد»؛ ظاهرا برای صاف شدن آب‌های خاورمیانه که از گل‌آلود شدنش ده بیست سالی می‌گذرد، باید توان انتظاری طولانی‌تر داشت.
در سلسله گفتار پیش‌رو از عباس جوادی، کتابی به شما معرفی می‌شود به نام «زندگی در شرق مسلمان»؛ نویسنده این کتاب «پیر پونافیدن» است که بیش از ۱۰۰ سال پیش کنسول پادشاهی روسیه در ایران و عثمانی بود. بخش هفتم این گفتار، در میان کُردها می‌گذرد.
بیشتر
