مجید محمدی جامعه‌شناس ایرانی مقیم آمریکاست.
رفت و برگشت‌های میان حسن روحانی (از نسل دهه پنجاه روحانیون انقلابی) و روحانیون منعکس کننده‌نظرات خامنه‌ای مثل احمد خاتمی و احمد علم الهدی (از نسل دهه شصتی) در باب توسل به زور برای بردن مردم به بهشت و دخالت در زندگی مردم غیر از نشان دادن رقابت سیاسی در درون کاست حکومتی پرسش‌های چندی را در باب رابطه دین و دولت در ایران معاصر مطرح می‌سازد. مفروضات و مبانی این سخنان چیست؟ تمامیت‌خواهان مذهبی در حوزه سبک زندگی چه می‌گویند؟ آیا حسن روحانی به لوازم سخن خود توجه دارد و بدان‌ها پایبند است؟ آیا واقعا جمهوری اسلامی به دنبال بردن مردم به بهشت بوده است؟ دعوا بر سر بهشت است یا تمسک به زور یا هادیان به سمت بهشت؟ دعوا بر سر چیست؟ قدرت سیاسی، آسایش و رفاه مردم یا چیستی و انتظار از دین؟
تصویری که علی خامنه‌ای از دنیای امروز ترسیم می‌کند رویارویی دو نیروی شیطانی و الهی است. غرب نیروی شیطانی و شر است: «دنیای امروز مملو از دزدان غارتگر عزت و حیثیت و اخلاق بشریت است که با مجهز شدن به علم و کسب ثروت و قدرت، با وجهه‌ای به ظاهر انسانی به راحتی مرتکب جنایت می‌شوند و به آرمان‌های بشری خیانت و در نقاط مختلف دنیا جنگ‌افروزی می‌کنند. در چنین شرایطی چاره‌ای جز ادامه مبارزه و حاکم بودن تفکر مبارزه در همه امور کشور اعم از داخلی و خارجی وجود ندارد.» (خامنه‌ای، ۵ خرداد ۱۳۹۳) و جمهوری اسلامی نیروی الهی و خیر: «نظام اسلامی، نظام انسانی و شرف و احترام به کرامت بشریت و نظام صلح و خیر است.» (خامنه‌ای، ۵ خرداد ۱۳۹۳)
یادداشت: چند روز (و نه شش ساعت) پس از انتشار یک ویدیوی رقص جوانان تهرانی با آهنگ «شاد» فَرِل ویلیامز شش رقصنده و دیگر دست اندرکاران تولید ویدیو (یک تا شش نفر بنا به گزارش‌های مختلف) بازداشت شدند. رقصندگان حدود ۲۴ بعد پس از بازداشت و بعد از اظهار ندامت در تلویزیون آزاد شدند...
یادداشت: از عباراتی که حسن روحانی در دوران ریاست جمهوری‌اش به کار برده عبارت «در کشورهای پیشرفته» بوده است مثل این سخن وی که «معمولا در کشورهای پیشرفته نخبه‌ها را از هر ملیت، سرزمین، جغرافیا و قومیتی جذب می‌کنند.»...
کمتر بحث و مناظره‌ای در باب مسائل روز و مشکلات اجتماعی و حتی در رسانه‌های دولتی و شبه‌دولتی جمهوری اسلامی در می‌گیرد که در آن نامی از مافیا به میان نیاید. مافیا امروز به یکی از پر استفاده‌ترین تعابیر تبیینی در ادبیات رسمی جمهوری اسلامی تبدیل شده است. اگر بحث فوتبال است افراد درگیر برای توضیح وضعیت و اشاره به فساد از مافیای فوتبال سخن می‌گویند (در برنامه‌های مختلف ۹۰ که به ورزش فوتبال اختصاص دارد)
یادداشت: دو دیدگاه در جامعه ایران در یک صد سال اخیر در باب رابطه گروه‌ها و نهاد‌ها با دولت بریتانیا رواج داشته است: روحانیت شیعه دین بهایی را برساخته قدرت استعماری انگلیس دانسته و معرفی کرده و در مقابل بخش‌هایی از مردم نیز نهاد روحانیت و بسیاری از روحانیون بلند پایه را «عامل» و «آدم» انگلیس معرفی می‌کرده‌اند...
جمهوری اسلامی کارنامهٔ بسیار موفقی در بازداشتن مردم از خرید کالاها و خدمات فرهنگی ناهمرنگ (توسط غیر اسلامگرایان) و ترویج کالاهای مورد نظر خود داشته‌است.
یادداشت: پس از گذشت چهار ماه از زمان نمایش و توزیع فیلم مستند سیاسی «من روحانی هستم» (۵۷ دقیقه) که به بیان حیات سیاسی حسن روحانی رئیس‌جمهوری اسلامی تا زمان انتخاب او اختصاص دارد، شاهد موضع گیری‌های مقامات سیاسی از جمله مشاور رئیس دولت و رئیس مجلس در مورد این فیلم هستیم...
دو رخداد قابل توجه در دهه پايانی فروردين ۱۳۹۳ در فضای معيشتی مردم ايران يعنی ثبت نام بيش از ۹۵ درصد از مردم برای دريافت يارانه ها (الف ۲ ارديبهشت ۱۳۹۳) يا انصراف تنها ۲.۴ ميليون نفر از يارانه ها
یادداشت: سفر دو روزه حسن روحانی در ۲۶ و ۲۷ فروردین ۹۳ به سیستان و بلوچستان و گفته‌ها و وعده‌های رئیس دولت یک بار دیگر چگونگی رابطهٔ مرکز- پیرامون و نظام ادارهٔ استانی را برای مردمان استان‌های مرزی و فعالان قومی و مذهبی در کشور مسئله‌ساز می‌کند...
بعد از حدود هشت ماه که از آغاز کار دولت روحانی می‌گذرد، اکنون جناح‌های سیاسی با توجه به سیاست‌های دولت جدید و با نگاهی به انتخابات مجلس آینده در حال بازسازی و ترمیم یا تصفیه و خانه‌تکانی خود هستند. این اقدامات نقشهٔ سیاسی کشور را در سال‌های پیش رو رقم خواهد زد. مهم‌ترین تحولات سیاسی این دوره در سمت جناح‌ها و گروه‌های سیاسی کدامند؟ آیا این تحولات به تغییر قابل توجه یا اصلاحاتی منجر خواهد شد؟
جنبش دموکراسی‌خواهی و مدنی در ایران با چهار ویژگی و دستمایه شناخته شده است:
حکومت دينی در ايران با شکل گيری و تحول و رفتارهای ويژه‌ی خود موجب برآمدن و رشد پديده‌های تازه‌ای در جامعه‌ی ايران شده است. يکی از اين پديده‌ها "مسلمان بی خدا"ست.
چند صباحی است که مقامات جمهوری اسلامی از واژهٔ حلال برای اسلامی کردن پدیده‌ها یا میل به اسلامی‌سازی به عنوان یک سیاست استفاده می‌کنند. دولت احمدی‌نژاد از اینترنت حلال (با فیلترینگ هرچه بیشتر، ملی کردن اینترنت به معنای قطع ارتباط با اینترنت جهانی، راه‌اندازی و بسط شبکه‌های اجتماعی حکومتی، یک بسیجی- یک وبلاگ) سخن می‌گفت و دولت روحانی از گردشگری حلال که در آن تفریح گناه‌آلود وجود ندارد سخن می‌گوید (مهر ۱۱ فروردین ۱۳۹۳). اگر همهٔ این قیود و صفات حلال را بخواهیم در یک تعبیر جمع کنیم چه برایندی خواهد داشت جز حکومت حلال؟ حکومت حلال یعنی چه و چرا مطرح می‌شود؟
نوروز نیز همانند همهٔ پدیده‌های اجتماعی و بشری در حال تحول بوده است. این تحول را هم در آداب و مراسم (جزئیات سفرهٔ هفت سین یا لباس و ترانه‌های حاجی فیروز)، هم در داستان‌های پیرامون آن، هم در شیرینی‌ها و غذاهایی که در سرتاسر "حوزهٔ فرهنگی ایران" (افغانستان، تاجیکستان، بخش‌هایی از چین، کردستان ترکیه و عراق و سوریه، آذربایجان، ازبکستان و ترکمنستان) تهیه می‌شود، هم در کمیت و کیفیت عیدی‌ها، و هم در رفتارها و کنش و واکنش‌های کسانی که نوروز را جشن می‌گرفته و می‌گیرند می‌توان مشاهده کرد. تحولات اجتماعی و اقتصادی جامعهٔ ایران در سه دهه اخیر به خوبی سایهٔ خود را بر چگونگی برگزاری جشن‌ها و تعطیلات نوروز انداخته‌اند.
تحولات اجتماعی و اقتصادی جامعهٔ ایران در سه اخیر به خوبی سایهٔ خود را بر چگونگی برگزاری جشن‌ها و تعطیلات نوروز انداخته‌اند.
یادداشت: با توجه به وضعیتی که سازمان رادیو و تلویزیون دولتی پیدا کرده بهترین سناریو برای این سازمان تعطیلی آن است تا بودجهٔ کشور از یک بار حدود ۵ هزار میلیارد تومانی خلاص شود...
یادداشت: یکی از حیطه‌هایی که روحانیت شیعه و اسلامگرایان همراه آن در واکنش به ملی‌گرایی دوران پهلوی به دنبال حذف (و اگر نشد) اسلامی کردن آن بوده‌اند سنن ملی ایرانیان بوده که از منظر آنان باید جای خود را به سنن دینی و اسلامی (شیعه) می‌دادند...
در پی ديدار يک هيئت پارلمان اروپا با جعفر پناهی و نسرين ستوده در سفارت يونان در آذرماه ۹۲ و بعد کاترين اشتون با مادر ستار بهشتی و نرگس محمدی و چند تن ديگر از فعالان زن در سفارت اتريش در اسفند ۹۲ سروصدای زيادی از سوی مقامات جمهوری اسلامی به پا شد.
فساد در جمهوری اسلامی به دلیل امتیازات ویژه قشر حاکم، مادام العمر بودن مرکز قدرت، غیرشفاف بودن دستگاه رهبری، بسته بودن کاست حکومتی و فقدان آزادی‌های چهارگانه و بالاخص فقدان آزادی رسانه‌ها٬ عمیق، گسترده و نهادینه است. بر اساس معیارهای سازمان‌های بین‌المللی (از جمله سازمان شفافیت) تنها عدم‌شفافیت به تنهایی برای نهادینه فرض کردن فساد کافی است.
بیشتر
