شرکت سایپا در تلاش برای تولید یک خودرو کراس‌اوور به نام آریا در این شرکت است، اما تولید این خودرو به دلیل نداشتن موتور با تأخیر بسیار روبه‌رو شده است.
رسانه‌های خودرویی ایران گزارش داده بودند که در نیمه اول سال جاری خودرو آریا که کراس‌اوور خودرو شاهین است، تولید خواهد شد، اما به‌تازگی خبر رسیده که تولید آن به تاخیر افتاده و دلیل آن هم نداشتن موتور است.
در آذرماه سال گذشته سید جواد سلیمانی، مدیرعامل سایپا، خبر از تولید و عرضه آریا در نیمه نخست سال جاری داد، اما تا کنون که فصل پاییز به پایان رسیده و ماه اول زمستان هم به نیمه رسیده، هنوز خبری از عرضه آریا به بازار نیست.
خودرو شاهین که سایپا ادعا می‌کند روی پلت‌فرم جدید و به‌روز این شرکت توسعه یافته است، در اصل روی پلت‌فرم تویوتا یاریس سال ۲۰۰۰ میلادی توسعه پیدا کرده است. این پلت‌فرم هم‌اکنون در جهان از رده خارج محسوب می‌شود.
شاهین برای تولید با مشکل نداشتن موتور روبه‌رو بود. ابتدا قرار شده بود موتور برلیانس روی این خودرو قرار بگیرد، اما به دلیل خروج آمریکا از برجام شرکت برلیانس چین حاضر نشد موتور به سایپا بدهد.
پس از آن، این شرکت موتور قدیمی و ضعیف خودرو تیبا را با نصب توربو روی شاهین قرار داد. این موتور تاکنون بارها روی شاهین آتش گرفته و برای همین مدیران سایپا برای آریا به دنبال یک موتور جدید هستند.
از دیگر چالش‌های موجود در شاهین می‌توان به ایرادات بسیاری که پیدا کرده اشاره کرد، به‌گونه‌ای که تاکنون سایپا حدود ۶۰ فراخوان برای شاهین صادر کرده است.
در زمان افتتاح کارخانه موتورسازی تی‌وان، مدیران این شرکت خبر از استفاده پیشرانه سه‌سیلندر توربو روی محصولات سایپا دادند. این پیشرانه یک لیتر حجم ، ۱۴۳ اسب بخار قدرت و ۲۲۲ نیوتن متر گشتاور دارد. این پیشرانه آلومینیومی به فناوری‌هایی چون زمان‌بندی متغییر دوگانه سوپاپ‌ها، پمپ روغن متغیر، بالانسر، پاشش سوخت مستقیم و توربوشارژر مجهز است.
با این حال به نظر می‌رسد تولید این موتور تنها در حد حرف باقی مانده است.
البته در نمایشگاه قطعات سال ۱۴۰۰ که در تهران برگزار شد، شرکت مگاموتور خبر از تولید نمونه داخلی‌سازی شده موتور EC5 داد. این موتور تنفس طبیعی قرار بود روی نسخه ارزان‌قیمت‌تر سیتروئن C3 مونتاژ سایپا سیتروئن نصب شود که با خروج فرانسوی‌ها پس از خروج آمریکا از برجام این اتفاق هم رخ نداد. احتمالا سایپا از این موتور روی محصولاتی چون شاهین و آریا استفاده کند.
مشکل استفاده از موتور EC5، زمان زیاد برای رسیدن آن به تولید انبوه است. شاید به دلیل اشتراک قطعات این موتور با موتور تارا در ایران‌خودرو شرکت سایپا بتواند در سال آینده این خودرو را وارد بازار کند.
شرکت سایپا همچنان با وجود پنجاه سال سابقه تولید خودرو، دارای فناوری تولید موتور نیست، به همین دلیل خودروهای ساخت آن با مشکلات موتوری بسیاری روبه‌رو هستند. خودروهای سایپا دارای فناوری قدیمی، مصرف بالای سوخت و خرابی‌های متعددند.
به‌طور کلی نیز صنایع خودروسازی ایران به‌شدت از کمبود موتور مناسب رنج می‌برد. موتورهایی که خودروسازان ایرانی استفاده می‌کنند بیشترشان قدیمی است و مصرف سوخت بالایی دارند. بیشتر آن‌ها هم با شرایط اقلیمی ایران هماهنگ نیستند و به همین دلیل خرابی‌های بسیار دارند.
البته ایران‌خودرو در این زمینه از سایپا جلوتر است. این شرکت موتور خاص خود را با نام EF7 دارد که با کمک آلمانی‌ها طراحی شده است. این شرکت همچنین هم‌اکنون در حال طراحی موتورهای سه‌سیلندر است که احتمالاً قصد داشته باشد در خودروهای هیبریدی و بنزینی‌اش در آینده از آن استفاده کند.
گفتنی است ایران‌خودرو هم‌اکنون تعداد زیادی موتور قدیمی پژو را در خط تولید دارد و روی محصولات قدیمی خود مانند پژو ۴۰۵ و پژو پارس از آن‌ها استفاده می‌کند.
البته گفته می‌شود ایران‌خودرو در حال توسعه خودرو برقی خود روی پلت فرم‌خودرو تارا است. با این حال ایران‌خودرو فعلاً دارای فناوری تولید خودروهای برقی نیست و در زمینه ساخت باتری و توسعه سامانه‌هایی که بتوانند با باتری ایمن کار کنند، بسیار عقب‌تر از روند جهانی است.
