روزنامهٔ «دنیای اقتصاد» چاپ تهران با انتشار نتایج یک گزارش میدانی دربارهٔ امید به خانهدار شدن متولدان دههٔ ۷۰ که حد فاصل ۲۵ تا ۲۶ سالگی هستند، نوشته است که بیش از «یک و نیم قرن» طول می‌کشد تا آنها صاحب خانه شوند.
در این گزارش که روز دوشنبه نهم مرداد منتشر شد، آمده است این نسل، با توجه به سطح درآمد، میزان پس‌انداز و با فرض ثابت بودن درآمد و قیمت مسکن، برای خانهدار شدن باید ۱۶۶ سال صبر کنند.
براساس تعاریف جهانی، متولدان سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۹ «نسل زد (Z)» خوانده می‌شوند و روزنامه دنیای اقتصاد در گزارش میدانی خود سراغ یک جامعهٔ آماری ۱۰۰ نفره از آنها رفته که بین یک تا دو سال در یک سازمان سابقه کار دارند.
بر اساس این گزارش، متوسط درآمد ماهانه شاغلان نسل زد در سازمان مورد بررسی، بین ۱۱ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان تا ۱۲ میلیون تومان است و آنها گفته‌اند «در بهترین حالت» می‌توانند ماهی یک میلیون تومان پس‌انداز کنند.
دنیای اقتصاد با توجه به قیمت‌های فعلی مسکن به عدد ۱۶۶ سال انتظار آنها برای خانهدار شدن رسیده است. این در حالی است که بر اساس شاخص قیمت‌ها و سطح متوسط درآمد فعلی، زمان انتظار برای خانهدار شدن نسل قبل از آنها در شرایط موجود ۷۰ سال است.
رقم ۷۰ سال با فرض امکان پس‌انداز «۲۰ درصد» از درآمد سالانه و بر اساس متوسط قیمت یک آپارتمان ۵۰ متری در تهران به دست آمده است.
در این گزارش آمده پاسخ نسل زد مورد پرسش به امکان خانهدار شدن نیز امیدوارانه نیست و یک گروه از آنها گفته‌اند: «اصلا به مسکن و خانهدار شدن فکر نمی‌‌‌کنیم و چون فکر نمی‌‌‌کنیم، اصلا به ازدواج و فرزند‌‌‌آوری هم فکر نمی‌‌‌کنیم.»
گروه دیگری در پاسخ به این پرسش گفته‌اند دوستان‌شان که بیش از ۳۰ سال سن دارند، امکان خانهدار شدن ندارند و وارد «تجرد قطعی» شده‌اند.
این روزنامه به نقل از گروهی دیگر از این جوانان نوشته که «حتی توان خرید یک دوچرخه برای رفت و آمد به محل کار و منزل نداریم» و خانهدار شدن را مشروط به «متحول» شدن شرایط اقتصادی ایران دانسته‌اند و گفته‌اند در غیر این صورت «مهاجرت» را بررسی می‌کنند.
این در حالی است که روز سوم مرداد، یک نماینده مجلس ایران خبر داد تعداد افراد «زیر خط فقر» به ۲۸ میلیون نفر رسیده است و درباره آسیب‌های اجتماعی ناشی از «سقوط اقتصادی برخی اقشار جامعه در یک دهه اخیر» هشدار داد.
پیش از آن، علی آقامحمدی، رئیس گروه اقتصادی دفتر رهبر جمهوری اسلامی و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، روز ۲۸ اردیبهشت ماه خبر داده بود که دست‌کم ۱۹ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر از جمعیت ایران از امکانات اولیه زندگی مانند مسکن، اشتغال، تحصیلات تا ۱۲ سال، سلامت، خوراک و پوشاک محروم هستند.
همچنین به‌دنبال افزایش قیمت ارز از ۱۳۹۷به این سو، متوسط قیمت هر متر مربع مسکن در ایران روند افزایشی داشته و در پایتخت، قیمت هر متر مربع مسکن از ۶ میلیون تومان در سال ۱۳۹۷ به بیش از ۶۰ میلیون تومان در بهار ۱۴۰۲ رسیده است.
دولت سیزدهم با اعلام افزایش مبلغ «وام مسکن» کوشید ناکام ماندن طرح ساخت «سالانه یک میلیون مسکن» ابرهیم رئیسی را تعدیل کند. اما رسانه‌های ایران و کاربران شبکه‌های اجتماعی فاش کردند مبلغ قسط ماهانه این وام چنان گزاف است که افراد عادی از عهده بازپرداخت آن برنمی‌آیند.
روزنامه شرق روز اول تیرماه نوشت شرایط اعطای این وام طوری است که تنها افراد مرفه و کسانی که نیازی به وام خرید مسکن ندارند، می‌توانند از این تسهیلات استفاده کنند.
در این گزارش آمده بود وام خرید مسکن و تعمیر آن دو برابر شده و به ۹۶۰ میلیون تومان رسیده است؛ اما نه تنها با این رقم تنها می‌توان یک خانه ۲۰ متری خرید، بلکه اقساط آن برای ۱۲ سالی که دولت در نظر گرفته، ماهانه ۲۰ میلیون تومان است، در حالی که حقوق پایه یک کارمند هفت میلیون تومان است.
همچنین کابران شبکه‌های اجتماعی نوشتند شهروندانی که این وام ۹۶۰ میلیون تومانی را می‌گیرند، باید حدود ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان بازگردانند و یک کارشناس اقتصاد مسکن به روزنامه شرق گفت با احتساب کارمزد، سود این وام بانکی در واقعیت به ۲۸ درصد می‌رسد.
