وزیر خارجه ایالات متحده می‌گوید اگر در روزهای آینده پیشرفتی در مذاکرات صلح میان روسیه و اوکراین حاصل نشود، کشورش ممکن است تلاش برای میانجی‌گری را ظرف چند روز آینده متوقف کند.
مارکو روبیو روز جمعه ۲۹ فروردین، یک روز پس از دیدار با رهبران اروپایی و اوکراینی در پاریس، گفت دونالد ترامپ همچنان به دستیابی به یک توافق علاقه‌مند است، اما اولویت‌های بسیاری در سراسر جهان دارد و اگر نشانه‌ای از پیشرفت دیده نشود، آماده است از این موضوع عبور کند.
مقام‌های آمریکایی، اروپایی و اوکراینی روز پنجشنبه در پاریس در نشست‌های دوجانبه و چندجانبه با هدف برقراری آتش‌بس در اوکراین و تضمین امنیت آن کشور شرکت کردند.
آیا فصل جدیدی در تلاش‌ها برای صلح در اوکراین آغاز شده است؟
تحلیلی از ری فرلانگ، رادیو اروپای آزاد
اخیراً صحبت‌هایی دربارۀ دستیابی به آتش‌بس در اوکراین تا عید پاک مطرح شده بود. این اتفاق نیفتاد، اما ممکن است در تلاش‌های دیپلماتیک پیشرفت ملموسی حاصل شده باشد که دل‌ها را در این آخر هفته شاد کند.
نشانه‌هایی که پس از گفت‌وگوهای سطح بالا میان کشورهای کلیدی اروپایی، اوکراین و ایالات متحده در پاریس به گوش رسید، به‌طور غیرعادی مثبت بود.
این نخستین دیدار با چنین قالبی میان این طرف‌ها بود و از بسیاری جهات چندان امیدوارکننده به نظر نمی‌رسید.
تلاش‌های ایالات متحده برای متقاعد کردن روسیه به پذیرش نوعی آتش‌بس، با اظهارات مبهم و افزایش بمباران از سوی مسکو مواجه شده است.
استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا، پس از سومین دیدارش با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، گفت که توافقی در حال «شکل‌گیری» است، اما تلویحاً اشاره کرد که اوکراین باید امتیازهای سرزمینی گسترده‌ای به روسیه بدهد.
در کی‌یف، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، ویتکاف را به «ترویج روایت‌های روسی» متهم کرد.
بدون دوربین، لطفاً
در پاریس، ویدئویی ۴۵ ثانیه‌ای منتشر شد که در آن امانوئل بُن، مشاور ارشد فرانسوی، ظاهراً از ویتکاف می‌خواهد که جلسه را با گزارشی آغاز کند، پیش از آن‌که تیم فیلمبرداری را نیروهای امنیتی به بیرون هدایت کنند.
به نظر می‌رسید که می‌خواستند دوربین‌ها را بیرون کنند پیش از آن‌که او چیزی بگوید.
نیکولا تنزر، تحلیلگر سیاسی فرانسوی، به رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی گفت: «کاملاً روشن است که اکثر رهبران اروپایی، از جمله امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه، به‌شدت با همه‌ی پیشنهادهای مطرح‌شده، به‌ویژه از سوی استیو ویتکاف، مخالف‌اند.»
اما تنزر که رئیس مرکز مطالعات و پژوهش تصمیم‌گیری سیاسی در پاریس است، افزود که خودِ این نشست نشانه‌ای از پیشرفت بود.
او گفت: «آن‌ها اکنون درک کرده‌اند که نمی‌توانند هیچ نوع توافقی بدون اروپایی‌ها انجام دهند.»
توافق‌های جدیدی درباره اوکراین اعلام نشد. اما طرف‌ها توافق کردند که هفته آینده در لندن، گفتگوهایی در همین قالب جدید — اروپا، اوکراین و ایالات متحده — برگزار شود. این به نظر یک تحول عمده است.
حضور نمایندگان اروپا بر سر میز
در مذاکرات پاریس، کیت کلاگ، نماینده آمریکا نیز حضور داشت. او دو ماه پیش در مونیخ گفته بود که اروپا جایگاهی بر سر میز مذاکرات درباره آینده اوکراین نخواهد داشت. اما از آن زمان به بعد، کلاگ تقریباً در نشست‌های کلیدی غایب بوده است.
یکی از دیپلمات‌های فرانسوی گفت: «سه‌گانه‌ی اروپایی [بریتانیا، فرانسه و آلمان] بر سر میز است و ما این کار را با جاه‌طلبی اروپایی انجام می‌دهیم.»
آلینا پولیاکووا، رئیس مرکز تحلیل سیاست اروپا در واشینگتن، نیز گفت که این نشست نشان می‌دهد واشینگتن اکنون به‌دنبال حمایت اروپا است.
او گفت: «آن‌ها به این نتیجه رسیدند که شما به نظر اروپا نیاز دارید، چون آن‌ها خودشان درگیر این ماجرا هستند.»
«این فقط درباره یک نوار سرزمینی در اوکراین نیست. این موضوعات بزرگ‌تری درباره امنیت اروپاست که نمی‌توان آن‌ها را از هم جدا کرد.»
تحولات دیپلماتیک دیگر
در حالی‌که رهبران در پاریس گرد آمده بودند، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، میزبان جورجا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا، در کاخ سفید بود.
او گفت که ممکن است در روزهای آینده دو تحول دیگر رخ دهد: توافقی با اوکراین برای دسترسی ایالات متحده به منابع معدنی کمیاب آن کشور و پاسخ روسیه به پیشنهاد آتش‌بس در اوکراین.
در هر دو مورد، اظهارات خوش‌بینانۀ پیشین مقامات آمریکایی تاکنون بی‌نتیجه بوده است.
اما چشم‌انداز مسیر دیپلماتیک تازه با مشارکت اروپا، اوکراین و ایالات متحده واقعاً تازگی دارد. اکنون پرسش این است که آیا نشست اعلام‌شده در لندن آغاز فرایندی دیپلماتیک و ثمربخش خواهد بود یا فقط به بن‌بست دیگری منجر خواهد شد.
