دورهٔ هفتادوهشتم جشنوارهٔ فیلم کن با انتخاب دو فیلم از ایران در بخش مسابقهٔ این رویداد معتبر بینالمللی، از حالا به دورهای متفاوت و خاص برای جریانهای مختلف سینمای ایران تبدیل شده است.
روز چهارشنبه ۳ اردیبهشت، در فاصلهٔ کمتر از سه هفته تا آغاز دورهٔ سال ۲۰۲۵ جشنوارهٔ کن، مسئولان این جشنواره از اضافه شدن نام چند فیلم دیگر به بخشهای مختلف خبر دادند که نام فیلم «زن و بچه» ساختهٔ سعید روستایی نیز بهعنوان یکی از دو فیلم اضافهشده به بخش مسابقه دیده میشد.
با انتخاب این فیلم، حالا برای نخستینبار در تاریخ، دو فیلم ساختهشده در داخل ایران در بخش مسابقهٔ جشنوارهای که برخی از آن بهعنوان معتبرترین رویداد سینمایی دنیا یاد میکنند، حضور پیدا میکنند: «یک تصادف ساده» از جعفر پناهی و «زن و بچه» از سعید روستایی.
حضور همزمان دو فیلمساز ایرانی در بخش مسابقهٔ جشنوارهٔ کن سابقه دارد؛ از جمله سال ۱۳۹۷ اصغر فرهادی و جعفر پناهی با فیلمهای «همه میدانند» و «سه رخ» و سال ۱۴۰۱ علی عباسی و سعید روستایی با فیلمهای «عنکبوت مقدس» و «برادران لیلا» در بخش مسابقه حاضر بودند، اما یکی از آن فیلمها در خارج از ایران و بهعنوان محصول کشور دیگری در جشنواره شرکت میکرد.
این برای نخستینبار است که هر دو فیلم حاضر در بخش مسابقه، از فیلمسازان ایرانی و محصولی از داخل ایران هستند.
تییری فرمو، مدیر هنری جشنوارهٔ کن، پیشتر نام فیلم «یک تصادف ساده» ساختهٔ جعفر پناهی را بهعنوان یکی از آثار حاضر در بخش مسابقهٔ دورهٔ سال ۲۰۲۵ اعلام کرده بود.
فیلم «یک تصادف ساده» بدون دریافت مجوزهای حکومتی و رعایت حجاب اجباری بازیگران زن در ایران ساخته شده است و گفته میشود مضمون و فضای انتقادی تندی دربارهٔ نظام حاکم بر ایران دارد.
این فیلم را میتوان نمایندهٔ تازهٔ جریان قدرتگرفتهٔ سینمای غیررسمی و زیرزمینی ایران دانست که در چند سال اخیر حضور بسیار پررنگی در جشنوارههای مهم جهانی داشته است.
جعفر پناهی پیشتر با فیلمهای «بادکنک سفید»، «طلای سرخ»، «این یک فیلم نیست» و «سه رخ» در جشنوارهٔ کن حضور داشته و جوایزی چون دوربین طلایی بهترین فیلم اول، جایزۀ هیئت داوران بخش نوعی نگاه و بهترین فیلمنامه را دریافت کرده است.
فیلم «زن و بچه» چهارمین فیلم بلند سعید روستایی است. او پیشتر در سال ۱۴۰۱ با فیلم «برادران لیلا» در بخش مسابقهٔ جشنوارهٔ کن حضور داشت.
نمایش آن فیلم به دلیل برخی اظهارات عواملش در جشنوارهٔ کن و آنچه نداشتن مجوز نمایشهای بینالمللی از سوی مسئولان سینمایی وقت وزارت ارشاد جمهوری اسلامی اعلام شد، با حاشیههایی همراه بود؛ حاشیههایی که نهایتاً منجر به توقیف این فیلم و تشکیل پروندهٔ قضایی و صدور احکامی برای تهیهکننده و کارگردانش شد. ازجمله سعید روستایی به شش ماه زندان و پنج سال ممنوعیت از کار محکوم شده بود.
فیلم تازهٔ سعید روستایی با دریافت مجوزهای مرسوم فیلمسازی در داخل ایران ساخته شده و در آن حجاب اجباری بازیگران زن رعایت شده است. اعطای پروانهٔ ساخت به فیلم «زن و بچه» میتواند به معنی لغو احکام قضایی پیشین علیه او باشد.
ساعاتی قبل از اعلام نام فیلم «زن و بچه» از سوی جشنوارهٔ کن، رائد فریدزاده، رئیس سازمان سینمایی وزارت ارشاد جمهوری اسلامی، در گفتوگو با خبرگزاری ایرنا با تأیید پروانهٔ ساخت داشتن این فیلم گفته بود: «حتماً با پشت سر گذاشتن مراحل اداری برای این فیلم و خیلی از آثار دیگر، مجوز نمایش هم صادر میشود تا امکان حضورهای بینالمللی و جشنوارهای فراهم شود.»
پیمان معادی، پریناز ایزدیار، سها نیاستی، حسن پورشیرازی و فرشته صدرعرفایی از بازیگران فیلم «زن و بچه» هستند.
پخشکنندهٔ فرانسوی این فیلم داستان آن را به این شکل منتشر کرده است: «مهناز، پرستار ۴۵ ساله، به تنهایی فرزندانش را بزرگ میکند. در حالی که او برای ازدواج با دوستپسرش، حمید، آماده میشود، پسرش علیار از مدرسه اخراج میشود. وقتی یک تصادف تلخ همهچیز را زیر و رو میکند، مهناز دست به تلاش برای عدالت و جبران میزند.»
فیلم «زن و بچه» را میتوان مهمترین فیلم در دو سال اخیر دانست که از جریان رسمی و مجوزدار سینمای ایران در یکی از مهمترین جشنوارههای سینمایی دنیا شرکت میکند. به این ترتیب، از هر دو جریان رسمی و غیررسمی سینمای ایران امسال در جشنوارهٔ کن نمایندگانی حضور پیدا میکنند.
سال گذشته فیلم «دانهٔ انجیر معابد» ساختهٔ محمد رسولاف که بهصورت مخفیانه و بدون رعایت قوانین محدودکنندهٔ حکومت در داخل ایران ساخته شده بود، در جشنوارهٔ کن به نمایش درآمد و برندهٔ جایزهٔ ویژهٔ داوران شد.
آقای رسولاف در پستی در اینستاگرامش، انتخاب فیلم «زن و بچه» در جشنوارهٔ کن را به سعید روستایی و همکارانش تبریک گفت و نوشت: «امیدوارم آن روز که سینماگران ایرانی بتوانند آزادانه و بدون هر نوع اجبار فیلمهای خود را بسازند، نزدیک باشد.» سعید روستایی هم با گذاشتن پاسخی کوتاه از محمد رسولاف سپاسگزاری کرد.
از دیگر سینماگران ایرانی حاضر در بخش مسابقهٔ جشنوارهٔ کن ۲۰۲۵ گلشیفته فراهانی، بازیگر شناختهشده است. او از بازیگران فیلم «آلفا» ساختهٔ تازهٔ ژولیا دوکورنو، فیلمساز تقدیرشدهٔ فرانسوی است. خانم دوکورنو پیشتر با فیلم «تیتان» در سال ۱۴۰۰ برندهٔ جایزهٔ نخل طلای جشنوارهٔ کن شده بود.
سپیده فارسی، کارگردان ایرانی مقیم فرانسه، هم با مستندی با نام «روحت را دستت بگیر و برو» در بخش «اسید» جشنوارهٔ کن (Acid «انجمن سینمای مستقل برای پخش») حضور دارد. فاطمه حسونه، دختر ۲۵ سالهٔ فلسطینی که شخصیت اصلی این فیلم بود، بهتازگی در جریان حملات اسرائیل به غزه کشته شده است.
جشنوارهٔ فیلم کن امسال از ۱۳ تا ۲۴ مه ۲۰۲۵ (۲۳ اردیبهشت تا سوم خرداد ۱۴۰۴) برگزار میشود و فیلم افتتاحیه «روزی ترک کن» (Leave One Day) نخستین اثر بلند آملی بونن کارگردان زن فرانسوی است.
ریاست هیئت داوران را ژولیت بینوش، بازیگر شناختهشدهٔ فرانسوی، بر عهده دارد.