یک گزارش تازه نشان می‌دهد که شمار حملات علیه زیرساخت‌های حیاتی اروپا از سال ۲۰۲۳ تاکنون تقریباً چهار برابر شده و روسیه به‌طور چشمگیری عملیات خرابکاری در سراسر اروپا را افزایش داده است.
این یافته‌ها که «انستیتو بین‌المللی مطالعات استراتژیک» منتشر کرده، با افزایش گزارش‌های رسانه‌ای، کیفرخواست‌ها و هشدارهای اطلاعاتی هم‌خوانی دارد؛ اسنادی که ادعا می‌کنند مسکو عملیات خرابکاری و جاسوسی پنهان را به یک اولویت عمده بدل کرده تا دولت‌های اروپایی را بی‌ثبات کند.
این اندیشکدهٔ مستقر در لندن در گزارش خود آورده است: «اگرچه روسیه تاکنون در دستیابی به هدف اصلی خود ناکام مانده، پایتخت‌های اروپایی برای واکنش به عملیات خرابکاری روسیه با مشکل روبه‌رو شده‌اند و به‌سختی توانسته‌اند پاسخی واحد ارائه دهند، اقدامات را هماهنگ کنند، تدابیر بازدارندهٔ مؤثری توسعه دهند و هزینهٔ کافی بر کرملین تحمیل کنند.»
دامنهٔ حملات موسوم به «ترکیبی» که به روسیه نسبت داده می‌شود، شامل آتش‌سوزی عمدی، حوادثی که در آن کشتی‌ها کابل‌های ارتباطی زیردریایی را آسیب زده‌اند، اخلال در سیگنال‌های ناوبری ماهواره‌ای جی‌پی‌اس، و هک زیرساخت‌های رایانه‌ای است.
این گزارش که در ۲۸ مرداد منتشر شد، نشان می‌دهد عمدهٔ اهداف یا در اوکراین قرار دارند یا با تلاش‌های اروپا برای حمایت و تأمین سخت‌افزار نظامی و غیرنظامی اوکراین مرتبط‌اند. افزایش این رخدادها هم‌زمان با تهاجم گستردهٔ روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ آغاز شد و در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ به اوج رسید و طی این دوره چهار برابر شد.
با این حال، گزارش به کاهش حملات در نیمهٔ نخست سال ۲۰۲۵ اشاره می‌کند، هرچند علت دقیق آن روشن نیست.
دولت‌های اروپایی و غربی ده‌ها افسر اطلاعاتی روسیه را که بسیاری از آن‌ها در پوشش دیپلماتیک فعالیت می‌کردند، از سال‌ها پیش و پیش از آغاز جنگ اوکراین اخراج کرده‌اند. این امر باعث شده سازمان‌های روسی به عملیات نیابتی یا به‌کارگیری مزدوران روی آورند؛ جایی که افراد، گاه بی‌اطلاع، برای انجام خرابکاری یا اقدامات دیگر به خدمت گرفته می‌شوند.
ماه گذشته، دادگاهی در بریتانیا سه مرد را به جرم آتش زدن انباری در لندن که تجهیزات در راه اوکراین در آن نگهداری می‌شد، محکوم کرد. دادستان‌ها گفتند این طرح توسط عوامل مرتبط با شرکت مزدور روسی «واگنر» طراحی شده بود. در پرونده‌ای مرتبط، سه شهروند اوکراینی متهم شده‌اند که تلاش داشته‌اند املاکی مرتبط با نخست‌وزیر بریتانیا، کی‌یر استارمر، را به آتش بکشند.
گزارش می‌افزاید: «روسیه از خلأهای موجود در نظام‌های حقوقی از طریق رویکردی موسوم به “اقتصاد گیگی” سوءاستفاده کرده و توانسته از مسئولیت و انتساب مستقیم بگریزد. از سال ۲۰۲۲ و پس از اخراج صدها افسر اطلاعاتی روسیه از پایتخت‌های اروپایی، مسکو در جذب آنلاین اتباع کشورهای ثالث برای دور زدن اقدامات ضدجاسوسی اروپا بسیار موفق عمل کرده است.»
مقام‌های روسیه هنوز واکنشی به این گزارش نشان نداده‌اند.
این اندیشکده همچنین می‌گوید دولت‌های اروپایی در نگهداری و تقویت سیستم‌های امنیتی برای زیرساخت‌های حیاتی سرمایه‌گذاری کافی نکرده‌اند، حتی در حالی که نگرانی‌ها فزونی یافته که این کارزار پنهانی می‌تواند بخشی از تلاش بلندمدت روسیه باشد.
گزارش این اندیشکده می‌گوید «برخی کشورهای عضو ناتو ارزیابی کرده‌اند که جنگ نامتعارف روسیه بخشی از آمادگی‌های بلندمدت این کشور برای رویارویی احتمالی نظامی با ناتو است.»
