عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران، با اشاره به این که با خروج آمریکا از توافق هسته‌ای توازن برجام به هم خورده و «به بخش مراقبت‌های ویژه انتقال یافته» است، از احتمال پایان برجام در آینده نزدیک خبر داد.
عباس عراقچی که ریاست «ستاد پیگیری اجرای برجام» را بر عهده دارد روز پنج‌شنبه، ۳۱ خرداد، پس از سخنرانی در همایشی در بروکسل، به شبکه تلویزیونی «یورونیوز» گفت: باقی ماندن ایران در برجام منوط به آن است که پنج کشور دیگر غیبت آمریکا در این توافق را جبران کنند و در برابر تحریم‌های ایالات متحده بایستند.
دونالد ترامپ هجدهم ۱۸ اردیبهشت با اشاره به این که برجام مانع از توسعه برنامه موشک‌های بالیستیک جمهوری اسلامی و همچنین «حمایتش از تروریسم در منطقه» نشد، خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران را اعلام کرد.
با این حال پنج کشور دیگر گفته‌اند تا زمانی که ایران به تعهدات خود در برجام پایبند باشد در توافق هسته‌ای باقی می‌مانند و همزمان مذاکراتی بین ایران و سه کشور اروپایی برای «نجات برجام با وجود تحریم‌های آمریکا» در جریان است.
عباس عراقچی در مصاحبه‌اش با یورونیوز گفت: «اگر اروپا و دیگر اعضای باقی‌مانده در برجام علاقه‌مند به باقی ماندن ایران در این توافق هستند، باید غیبت آمریکا را جبران کنند و در تحریم‌های ایالات متحده تجدید نظر کنند.»
هجدهم اردیبهشت، ساعاتی پس از نطق تلویزیونی رئیس جمهوری آمریکا درباره خروج از برجام، حسن روحانی اعلام کرد به وزارت خارجه دستور داده است که «ظرف چند هفته» رایزنی و مذاکراتی با چین، روسیه و سه کشور اروپایی انجام شود تا «اگر در پایان این مهلت و زمان کوتاه به این نتیجه رسیدیم که با همکاری پنج کشور می‌توانیم همه آن چه در برجام خواست ملت ایران بوده به دست آوریم» برجام پایدار خواهد ماند.
عباس عراقچی با اشاره به «مهلت چند هفته‌ای» گفت که این مدت «به پایان رسیده یا بزودی پایان می‌یابد» و به گفته او «چشم‌انداز فعلی تیره است».
به گفته آقای عراقچی، خواست ایران بهره‌مندی از دستاوردهای برجام از جمله معاملات شرکت‌های اروپایی با ایران، صدور نفت ایران و بازگشت پول آن بدون مشکل است.
سه کشور اروپایی، شامل آلمان، فرانسه و بریتانیا، ضمن تأکید بر باقی ماندن در برجام، از برنامه موشک‌های بالیستیک ایران و اقداماتش در منطقه ابراز نگرانی کرده‌اند.
در تازه‌ترین مورد آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان، روز پنج‌شنبه در پایتخت اردن گفت: «باید راه حلی فوری برای رویکرد تهاجمی ایران در منطقه پیدا کرد».
ترزا می، نخست وزیر بریتانیا، نیز حدود دو هفته پیش در دیدار با نخست وزیر اسرائیل تأکید کرده بود که لندن درباره بازداشتن ایران از «تجاوزات منطقه‌ای» و محدود کردن فعالیت‌های موشکی بالیستیکی جمهوری اسلامی، با اسرائیل اشتراک نظر دارد.
مقام‌های ارشد فرانسه نیز از لزوم مذاکره برای دست یافتن به توافقی جدید درباره فعالیت‌های موشکی و اقدامات ایران در منطقه سخن گفته‌اند.
با این حال آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، گفته است که اروپا «باید تضمین دهد» در این مذاکرات جاری به دو موضوع برنامه‌های موشکی و اقدامات ایران در منطقه نخواهد پرداخت.
«برنامه جامع اقدام مشترک» معروف به برجام، توافقی بود که پس از سال‌ها مذاکره سرانجام در ۲۳ تیر ۱۳۹۴ بین ایران و شش قدرت جهانی به امضا رسید.
بر پایه این توافق، ایران متعهد شد که در قبال رفع تحریم‌ها، فعالیت‌های هسته‌ای خود را محدود کند و به نظارت کامل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تن بدهد. آژانس در تمامی گزارش‌های خود پایبندی ایران به مفاد برجام را تایید کرده است.
با استفاده از یورونیوز، ایرنا، اینترفکس و رادیوفردا / ح. ج./ ف. دو.
