افزایش حضور نظامی آمریکا در منطقه خلیج فارس در سه دهه اخیر که از گرایش بیشتر کشورهای عربی به همکاری و پیوند با واشینگتن ناشی می‌شود، در جهت ایجاد رویکردی مشترک به منظور مقابله با تهدیدهای منطقه‌ای از جمله مهار جمهوری اسلامی و برقراری توازن در برابر آن است.
در این راستا آمریکا هفت پایگاه در منطقه خلیج فارس دارد: پایگاه ناوگان پنجم در بحرین؛ پایگاه هوایی العدید در قطر؛ پایگاه تومریت درعمان؛ پایگاه هوایی شیخ عیسی در بحرین؛ پایگاه هوایی علی السالم کویت؛ پایگاه هوایی احمد الجابر کویت؛ و پایگاه هوایی الظفره امارات متحده عربی. پایگاه‌های بگرام در افغانستان و لِمُونیر در جیبوتی هم در فاصله‌ای نه چندان دور از منطقه خلیج فارس از پایگاه‌های عمده آمریکا محسوب می‌شوند.
پایگاه الظفره که یکی از پایگاه‌های مهم آمریکا در منطقه به شمار می‌رود، دو باند اصلی با طول چهار هزار و ۲۰۰ متر دارد و وسعت تأسیسات این پایگاه تقریباً همسان پایگاه العدید است.
این پایگاه بزرگترین انبار سوخت ارتش آمریکا را در خود جای داده و روزانه به طور متوسط یک میلیون و ۴۵ هزار لیتر سوخت به هواپیمای مختلف مستقر در پایگاه تحویل می‌دهد.
در مورد فعالیت‌های این پایگاه که در ۲۵ سال گذشته به طور غیررسمی و پنهان ادامه داشته است گاه‌به‌گاه گزارش‌های کوتاهی انتشار یافته ولی به تازگی بعد از یک دهه، یکی از مقام‌های نیروی هوایی آمریکا رسماً به وب‌سایت نظامی- تحلیلی «میلیتاری دات کام» گفته است که این پایگاه در بخشی از عملیات هوایی آمریکا در منطقه شرکت دارد.
این وب‌سایت آمریکایی در میان نظامیان فعال و بازنشسته این کشور محبوبیت دارد و به تازگی برای اولین بار شماری از کارکنان آن از پایگاه الظفره بازدید کرده‌اند.
شاخه عملیات هوایی
وب‌سایت مذکور به نقل از یک مقام این پایگاه می‌گوید به تازگی مقام‌های سفارت آمریکا در امارات متحده عربی با هماهنگی همتایان خود در این کشور تصمیم گرفته‌اند که وجود «شاخه برون مرزی هوایی ۳۸۰» را علنی کنند.
این شاخه هوایی روز ۲۵ ژانویه ۲۰۰۲ (پنجم بهمن ۱۳۸۰) در پایگاه الظفره مستقر شد، ولی ۱۰ سال پیش از آن تاریخ، نظامیان آمریکایی از این پایگاه برای اجرای عملیات گوناگون بهره می‌گرفتند. استعداد پرسنلی این شاخه یک هزار و ۲۰۰ نفر است.
«شاخه برون مرزی هوایی ۳۸۰» که یکی از متنوع‌ترین یکان‌های نیروی هوایی آمریکا به شمار می‌رود، پنج گروه و ۱۶ اسکادران دارد و شرکای آن در اجرای مأموریت‌هایش عبارتند از یک گردان پدافند هوایی از نیروی زمینی، یک واحد آموزشی از نیروی هوایی و یک یکان هوایی ویژه گشت دریایی از نیروی دریایی.
این شاخه برون‌مرزی هوایی بخشی از مؤلفه هوایی سنت کام (فرماندهی مرکزی) آمریکا را تشکیل می‌دهد. سنت کام چهار مؤلفه هوایی، زمینی، تکاور (تفنگدار)، و دریایی دارد و مأموریت آن حفظ منافع آمریکا در ۲۷ کشور از جمله کشورهای واقع در شاخ آفریقا، منطقه خلیج فارس و آسیای مرکزی است. ستاد مرکزی سنت کام در فلوریدا و ستاد شاخه دریایی آن (ناوگان پنجم) در بحرین قرار دارد.
مأموریت‌های محوله
این شاخه مأموریت دارد که تحت هر شرایط جوی و از ارتفاع بالا به جمع‌آوری اطلاعات بپردازد؛ گشت‌های شناسایی و تجسسی انجام دهد؛ فرماندهی و کنترل در هوا را به عهده بگیرد و با اجرای عملیات سوخت‌رسانی در هوا، جنگنده‌ها و بمب‌افکن‌های درگیر در «عملیات حمایت مصمم» و «عملیات عزم باطنی» را یاری می‌دهد.
«عملیات حمایت مصمم» در ارتباط با افغانستان است که تحت آن و پس از سال ۲۰۱۴ میلادی، کمک و مشورت و نظارت بر عملیات نیروهای افغانستان برای مبارزه با طالبان به اجرا در می‌آید. «عملیات عزم باطنی» عراق و سوریه را در بر می‌گیرد که بر پایه آن نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا با داعش مبارزه می‌کنند.
بر پایه آمار مرکز پژوهشی «ایر وُرز» در بریتانیا آخر ماه اوت امسال، نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا در عرض یک هزار و ۱۱۷ روز، ۲۵ هزار ۸۶۳ پرواز عملیاتی علیه مواضع داعش در عراق و سوریه انجام داده‌اند که ۱۳ هزار ۵۴۵ مورد آن در عراق صورت گرفت.
شمار این پروازها و اجرای عملیات در عراق، سوریه و افغانستان نشان از گستره مأموریت‌های پشتیبانی «شاخه برون مرزی هوایی ۳۸۰» دارد، گو اینکه لزوماً همه پروازهای عملیاتی بر فراز کشورهای مذکور نیاز به سوخت‌رسانی هوایی ندارند.
ابزارهای شاخه هوایی
به گزارش وب‌سایت «میلیتاری دات کام»، شاخه هوایی مذکور در اجرای مأموریت‌های خود دستکم از شش‌گونه هواپیما با سامانه‌های متفاوت استفاده می‌کند.
۱. هواپیمای یو-۲ موسوم به دراگن لیدی. این هواپیما که یکی از سّری‌ترین هواپیماهای تجسسی و شناسایی آمریکا در نیم قرن گذشته بوده، کماکان برخی از حساس‌ترین مأموریت‌های جاسوسی را برای ارتش آمریکا انجام می‌دهد.این هواپیمای دوربرد که سقف پرواز آن از ۲۱ کیلومتر تجاوز می‌کند با استقامت پرواز به مدت ۱۲ ساعت و قابلیت پرواز در شب یا روز، می‌تواند اطلاعات و تصویر حیاتی از دشمن را چه در زمان صلح و چه در زمان جنگ در اختیار فرماندهان و طراحان نظامی قرار دهد.
۲. ای -۳ سنتری موسوم به آواکس. این هواپیما با سامانه‌هایکنترل و هشدار زود هنگام هوا بُرد خود برای فرماندهی و کنترل و مدیریت جنگ، شناسایی و ردگیری هواگردها و کشتی‌ها از راه دور، و هدف‌یابی به کار می‌رود. این هواپیما با ارتباط با جنگنده‌ها و بمب‌افکن‌های خودی قادر است، محدوده شناسایی آنها را افزایش دهند و آنها را از دید دشمن مخفی نگه دارند و یا آنها را به طرف هدف‌های دشمن هدایت کند. قابلیت‌های آواکس‌ها به گونه‌ای است که هم در نقش‌های دفاعی و هم برای مأموریت‌های آفندی از آنها استفاده می‌شود.
۳. آر کیو -۴ گلوبال هُک. این پهپاد بلند پرواز با سقف پرواز بیش از ۱۸ کیلومتر و استقامت پرواز بالاتر از ۳۲ ساعت با حسگرهای ویژه‌اش در زمینه‌های شناسایی، تجسس و جمع‌آوری اطلاعات کار بُرد دارد. پهپاد مذکور با توجه به توانایی‌های یاد شده به اجرای عملیات مشترک هوایی کمک می‌کند و مکمّل هواپیمای یو-۲ است.
۴. اف -۱۵ ایگل. این هواپیما که می‌تواند تحت هر گونه شرایط جوی وارد میدان شود با قابلیت مانور فوق‌العاده یک جنگنده تاکتیکی محسوب می‌شود که برای تأمین برتری هوایی به کار می‌رود. برتری هوایی اف- ۱۵ ایگل (عقاب) از ترکیب چند ویژگی‌های این جنگنده از جمله شتاب و قابلیت مانور فوق‌العاده، برد، سلاح‌ها و اویونیک (الکترونیک هوانوردی) آن ناشی می‌شود. جنگنده مذکور با سامانه‌های الکترونیکی و سلاح‌های خود می‌تواند هواپیمای دشمن را شناسایی، ردگیری و منهدم کند.
۵. اف -۲۲ راپتور. این جنگنده پنهان کارِ (استلت) نسلِ پنجم برای تأمین برتری هوایی به کار می‌رود و حسگرهای بسیار پیشرفته آن به خلبان آن اجازه می‌دهد که تهدیدهای هوایی را ردگیری، شناسایی و نابود کند. هواپیمای مذکور قابلیت‌های دیگری را از جمله حمله به اهداف زمینی و اقداام به جنگ الکترونیکی نیز داراست.
۶. کی سی -۱۰ اِکستِندر. این هواپیمای سه موتوره با چهار خدمه، یک سوخت‌رسان راهبردی است که می‌تواند ۱۶۰ تن سوخت حمل کند و آن را در فاصله سه هزار و ۵۰۰ کیلومتری پایگاهش به دیگر هواپیماها تحویل دهد و برگردد. این هواپیمای سوخت‌رسان علاوه بر مأموریت سوخت‌رسانی، قادر است ۷۵ مسافر و ۷۷ تن بار نیز حمل کند.
اهمیت الظفره
هواپیماهای مختلف این پایگاه با توجه به مأموریت‌های گوناگون‌شان در زمینه‌های سوخت‌رسانی، جمع‌آوری اطلاعات، جاسوسی، شناسایی، تجسس، فرماندهی و کنترل، حملات زمینی و پشتیبانی هوایی، اهمیت ویژه‌ای برای به ثمر رسیدن مأموریت‌های سنت کام دارند.
«شاخه برون مرزی هوایی ۳۸۰» همچنین با داشتن مرکزی به نام «کینگ پین» به تجزیه و تحلیل اطلاعاتِ به دست آورده می‌پردازد و فرماندهی و کنترل رزم هوایی را نیز مدیریت می‌کند.
وب‌سایت «میلیتاری دات کام» به نقل از سرتیپ هوایی چارلز کُرکُران، فرمانده «شاخه برون مرزی هوایی ۳۸۰» و خلبان اف-۲۲، می‌گوید مانند حرکت مهره‌ها در بازی شطرنج، مرکز موسوم به کینگ پین در اجرای مأموریتش با پرسنل در زمین تماس دارد و یکی از وظایف آن حصول اطمینان از کنترل هواپیماها و هدایت آنها به سوی سوخت‌رسان و دور کردن آنها پس از سوخت‌گیری است. این مرکز با مرکز عملیات مشترک هوایی در پایگاه العدید قطر در تماس است تا ابهامات و ناهماهنگی‌ها را در حوزه مسئولیت سنت کام به حداقل برساند.
این ژنرال هوایی در مورد مأموریت آمریکا برای شکست داعش در عراق و سوریه گفته است: «ما در حال جنگ با داعش در سوریه هستیم که خود درگیر جنگ داخلی است و در واقع ما برای این کار [جنگ] دعوت نشده‌ایم... اما در عین حال نمی‌توانیم خلاص شدن از شر داعش را به سوری‌ها واگذار کنیم، چون قادر به انجام این کار نیستند. از این جهت ما با یک وضعیت غیرعادی روبه‌رو هستیم».
او در خاتمه تأکید کرده که «ما داعش را شکست خواهیم داد... این را می‌دانیم. روزهای داعش به سر آمده است».
