ایران همچنان در شمار پنج کشوری است که بیشترین آمار مرگ‌ومیر ناشی از ویروس کرونا را در جهان گزارش کرده‌اند. طبق آخرین آمار رسمی، شمار قربانیان این ویروس در ایران تا روز پنجم فروردین به ۱۹۳۴ نفر رسیده است، آماری که بسیاری از منتقدان آن را کمتر از میزان واقعی می‌دانند.
در این شرایط جوزپ بورل، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، اعلام کرد که این اتحادیه برای مقابله با ویروس کرونا ۲۰ میلیون یورو به ایران کمک می‌کند.
آقای بورل همچنین عنوان کرده که اتحادیه اروپا از تقاضای ایران برای دریافت پنج میلیارد دلار وام از صندوق بین‌المللی پول حمایت می‌کند.
رادیو فردا در این زمینه گفت‌وگویی با پیتر استانو، سخنگوی رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، داشته است.
رادیو فردا: آیا می‌توانید توضیح بیشتری درباره کمک اتحادیه اروپا به ایران بدهید؟ این کمک چیست و کی به ایران داده خواهد شد؟
پیتر استانو: اتحادیه اروپا آماده است به همه شرکای بین‌المللی خود که به شدت تحت تاثیر ویروس کرونا و پیامدهای آن هستند کمک کند. ایران یکی از کشورهایی است که خیلی تحت تاثیر این وضعیت بوده و با مشکل روبرو شده است. از همین رو، جوزف بورل، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، پس از مشورت با وزیران کشورهای عضو اعلام کرد که این اتحادیه ۲۰ میلیون یورو آماده کرده تا به ایران برای روبه‌رو شدن با پیامدهای این وضعیت بسیار جدی کمک کند.
آیا مشخص است که این کمک چگونه به ایران داده می‌شود؟ کمک نقدی خواهد بود؟ چون مثلا به دلیل تحریم نمی‌توان این وجه را از طریق بانک به ایران منتقل کرد.
بله، کمک‌رسانی به ایران در شرایط فعلی کار ساده‌ای نیست و این موضوع نگرانی اتحادیه اروپا را به دنبال داشته و وزیران اتحادیه در این‌باره تبادل‌نظر کرده‌اند. رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم گفت که تجارت مشروع بشردوستانه و کمک بشردوستانه علیرغم تحریم‌های کنونی آمریکا قابل انجام است.
حال اینکه چنین کمکی مالی خواهد بود یا در اشکال دیگر، باید بگویم که کمک اتحادیه اروپا به اشکال مختلف انجام می‌شود. مثلا خیلی اوقات از طریق همکاران ما در منطقه و در محل این کمک انجام می‌شود، مثلا از طریق کمیساریای عالی پناهجویان سازمان ملل متحد و همچنین سازمانی به نام ریلیف اینترنشنال؛ ما به این سازمان‌ها پول می‌دهیم، و آنها آنچه را که لازم است فراهم می‌کنند. این کمک‌ها هم فقط شامل دارو، تجهیزات و لابراتوار یا کیت‌های آزمایشی نمی‌شود، بلکه شامل مثلا بسته‌های آموزشی هم می‌شود که اطلاعاتی را در اختیار شهروندان بگذارند که چگونه بهداشت را رعایت کنند؛ یا اینکه شامل آموزش کارکنان حوزه بهداشتی و پزشکی هم می‌شود و یا نحوه قرنطینه کردن افرادی که آزمایش آنها مثبت است، را آموزش می‌دهد.
در نتیجه، این کمک‌ها از طرق مختلف انجام می‌شود و اکنون نیز اتحادیه اروپا در حال کار روی آن است. اما همان‌طور که گفتم، بخش مهم آن به واسطه همکاران بین‌المللی ما صورت می‌گیرد.
با این توضیح آیا می‌توان گفت که اتحادیه اروپا در نظر دارد این کمک‌ها را مستقیم به مردم ایران برساند به جای آنکه از طریق دولت اقدام کند؟
برای اتحادیه اروپا همواره «شهروند» نقطه ثقل یک تلاش است و ما وقتی درباره کمک به کشوری فکر می‌کنیم، اول به مردم آن فکر می‌کنیم. اما مردم در چارچوب یک حاکمیت زندگی می‌کنند و از این رو مسلما برخی از کمک‌های ما به وزارت بهداشت خواهد رفت که درخواست رسمی برای کمک کرده است. بعد هر آنچه که اتحادیه بخواهد انجام دهد و برای آن بودجه در نظر بگیرد، به سازمان‌هایی که همکار ما هستند سپرده خواهد شد که مردم بتوانند از کمک‌های آنها بهره‌مند شوند. وقتی هم از مردم صحبت می‌کنم، منظورم مردمی است که تحت‌الشعاع این وضعیت قرار گرفته‌اند، مثل گروه‌های ضعیف‌تر، آنها که بیماری‌های زمینه‌ای دارند، یا معلولان و کهنسالان.
همچنین کمک‌رسانی به پناهجویان افغان در ایران برای ما بسیار مهم است. گروه دیگر پرسنل درمانی هستند که ما برای آموزش آنها تلاش می‌کنیم و در این زمینه با دولت ایران و وزارت بهداشت همکاری داریم.
«پزشکان بدون مرز» برای عملیات ساخت یک بیمارستان در اصفهان، از روز گذشته با چالش مواجه شده‌اند چرا که نیروهای اصولگرا و تندرو در ایران نمی‌خواستند این کمک عملیاتی بشود. از طرف دیگر وزیر خارجه آمریکا تهران را متهم کرده که به دلیل فساد حکومتی، کمک‌های بین‌المللی بین مردم عادلانه تقسیم نمی‌شود. شما چگونه با این گونه چالش‌ها روبرو می‌شوید؟
به نظر من بهترین تضمین برای ارسال کمک اتحادیه‌اروپا، وجود شرکایی است که ما با آنها همکاری می‌کنیم. کمیساریای عالی پناهجویان سازمان ملل نهادی بسیار مهم در ساختار سازمان ملل متحد است یا نهاد‌های دیگری مانند ریلیف اینترنشنال و انستیتو پاستور. در نتیجه همکاری ما با چنین نهادهایی تضمین کافی در این زمینه می‌دهد که کمک‌ها به کسانی که احتیاج دارند خواهد رسید.
ما ابزار خودمان را هم داریم که از نحوه استفاده از این کمک‌ها باخبر شویم و بدانیم که آیا در راستای اهداف‌مان بوده است یا نه.
سوال آخر درباره موضوع درخواست کمک ایران از صندوق بین‌المللی پول است که آقای بورِل اعلام کرد اتحادیه اروپا از این درخواست ایران حمایت خواهد کرد. آیا این حمایت به این معنی است که اتحادیه اروپا در این زمینه با آمریکا رایزنی می کند یا خیر؟ چون بدون همراهی آمریکا، این کمک تایید نخواهد شد.
همان‌طور که گفتم روز دوشنبه موضوع کمک بشردوستانه به ایران در نشست وزیران خارجه اتحادیه اروپا مطرح شد. صحبت درباره این بود که چگونه می‌توان به ایران کمک کرد و در عین حال وضعیت را باثبات کرد. من وارد جزئیات اینکه قدم‌های بعدی ما چه خواهد بود، نخواهم شد اما ما در این زمینه کار خواهیم کرد و این موضوع گفت‌وگوها در سطح بین‌المللی خواهد بود. اتحادیه اروپا همواره تلاش می‌کند تا راه‌حل‌هایی پیدا کند که مبنای آن نگاه چندجانبه‌گرایانه باشد و مردم نیز در مرکز آن قرار بگیرند. چون تمرکز اصلی باید این باشد که چگونه به مردم ایران و البته سایر کشورهایی که بسیار تحت تاثیر این وضعیت هستند، می‌توان کمک کرد. این مسئله‌ای برای همه بشریت است.
