نمایندگی اتحادیۀ اروپا در آژانس بینالمللی انرژی اتمی با انتشار بیانیهای، بر مخالفت جدی این بلوک سیاسی با دستیابی احتمالی جمهوری اسلامی به سلاح هستهای تأکید کرد.
اتحادیۀ اروپا در این بیانیه که سهشنبه چهاردهم اسفندماه منتشر شد، این موضوع را یک «اولویت کلیدی در زمینۀ امنیت بینالمللی» خوانده و از همۀ کشورها خواسته است که از اجرای قطعنامۀ ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد، ناظر بر توافق برجام، و از جمله تسهیل شرایط نظارت آژانس بر فعالیتهای هستهای ایران حمایت کنند.
در این بیانیه از آنچه که «تعلل» ایران در اتخاذ تصمیمهای ضروری برای بازگشت به تعهدات برجامیاش خوانده شده هم، ابراز تأسف شده و «پیشرفتهای بیوقفۀ» جمهوری اسلامی در زمینۀ فعالیتهای هستهای طی پنج سال اخیر موجب «نگرانی جدی» دانسته شده است.
اتحادیۀ اروپا در این بیانیه، ضمن تأکید بر پایبندی به یک راهحل دیپلماتیک، هشدار داده که تشدید فعالیتهای هستهای ایران، به خطر ایجاد یک بحران تسلیحات هستهای در منطقه دامن میزند.
این بیانیه با اشاره به «افزایش قابل توجه سرعت و خلوص غنیسازی اورانیوم و انباشت آن در ایران»، میگوید جمهوری اسلامی به شدت از تعهدات برجامیاش «فاصله» گرفته و به دانشی «غیر قابل بازگشت» دست یافته است؛ موضوعی که آنرا باعث نگرانی عمیق دانسته است.
نمایندگی اتحادیۀ اروپا در بیانیهاش با استناد به تازهترین گزارش رافائل گروسی مدیر کل آژانس، از انباشت اورانیوم غنیسازیشده با خلوص ۶۰ درصدی در حد کافی برای تولید شش بمب هستهای طی ماههای اخیر ابراز نگرانی کرده و هشدار داده که این روند همچنان ادامه دارد و ایران در حال حاضر در هر ماه، اورانیوم مورد نیاز برای ساخت یک بمب را تا ۶۰ درصد غنیسازی میکند.
این بیانیه میگوید از آنجا که هیچ «توجیه قابل قبولی» برای کاربرد صلحآمیز این میزان از اورانیوم غنیسازیشده وجود ندارد، این فعالیتها به احتمال انحراف ایران به سمت فعالیتهای نظامی دامن میزند. اتحادیۀ اروپا در همین راستا به سخنان برخی مقامهای جمهوری اسلامی، حاکی از احتمال تغییر دکترین هستهای ایران و تلاش برای تولید سلاح هستهای هم اشاره کرده است.
اتحادیۀ اروپا در بیانیۀ خود با تأکید بر اینکه ایران تنها کشور غیر هستهای است که به شکل «سیستماتیک و مداوم» در حال تولید و انباشت اورانیوم غنیسازی شده با خلوص بالا است، از اینکه این کشور به رغم موافقت اولیۀ خود، در نهایت از پذیرفتن چهار بازرس مجربی که به تازگی از سوی آژانس معرفی شده بودند «سر باز زده» است، ابراز تأسف کرده است.
این در حالی است که محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی، هشتم اسفند ۱۴۰۳ گفته بود که «روزانه بازرسان آژانس نیز طبق جدولی که وجود دارد، بازرسیشان را انجام میدهند.»
این بیانیه در انتها از ایران خواسته است که با توقف عملکرد نگرانکنندۀ هستهای خود، بدون تأخیر به تعهداتش بر اساس پیمان منع اشاعۀ تسلیحات هستهای بازگردد. اتحادیۀ اروپا همچنین خواستار از سرگیری اجرای داوطلبانۀ پروتکل الحاقی و اجرای مجدد همۀ معیارهای نظارتی و راستیآزمایی مرتبط با برجام شده است.
یک روز پیش از انتشار بیانیۀ نمایندگی اتحادیۀ اروپا، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی ضمن ابراز نگرانی جدی به شورای حکام این آژانس اطلاع داده بود که میزان اورانیوم غنیشده ایران با خلوص ۶۰ درصد، به ۲۷۵ کیلوگرم افزایش یافته است.
این میزان در گزارش پیشین آقای گروسی به آژانس ۱۸۲ کیلوگرم بود. اورانیوم غنیشده در چنین سطحی به سرعت میتواند به سطح ۹۰ درصد ارتقا یابد که تنها در ساخت تسلیحات هستهای کاربرد دارد.
رافائل گروسی در آستانۀ نشست دوشنبه در مقر آژانس هم هشدار داده بود که از برجام، تنها «یک پوستۀ توخالی» باقی مانده است؛ موضوعی که واکنش منفی مقامهای ایرانی را بهدنبال داشت.
سازمان انرژی اتمی ایران روز پنجشنبه ۲ اسفندماه صحبتهای رافائل گروسی را «جانبدارانه» خوانده و کاظم غریبآبادی، معاون حقوقی و بینالمللی وزارت امور خارجۀ ایران هم با انتشار پیامی در شبکه ایکس، این اظهارات را «سیاسی و غیرحرفهای» توصیف کرد.