یک روز پس از هشدار دونالد ترامپ درباره پیامدهای آزاد نشدن شهروندان آمریکایی محبوس در ایران، عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه، بدون اشاره به این خبر از ایالات متحده خواست که «ایرانیان تازه دستگیرشده» را آزاد کند.
در همین حال یک مقام دیگر جمهوری اسلامی با اشاره مستقیم به بازداشت اخیر یک آمریکایی در ایران این اتهام را مطرح کرد که فرد مورد نظر «مرتکب جاسوسی» شده و «باید ثابت شود که وی بی‌گناه است».
کاخ سفید روز جمعه، ۳۰ تیرماه، در بیانیه‌ای اعلام کرد که دونالد ترامپ و دولت او تلاش‌های خود را برای بازگرداندن و آزادی تمامی شهروندان آمریکایی که به صورت ناعادلانه در سراسر جهان زندانی هستند، تشدید کرده است.
در بیانیه کاخ سفید آمده بود: ایران چهل سال است که از بازداشت و گروگان‌گیری به مثابه ابزار سیاست دولتی استفاده می‌کند، نمونه تازه از تداوم چنین رویکردی بازداشت اخیر ژیائو وانگ است که او را به ۱۰ سال زندان محکوم کرده‌اند.
یک روز پس از این هشدار، اما بدون هیچ اشاره‌ای به آن، معاون محمدجواد ظریف روز شنبه، ۳۱ تیرماه، خبر داد که در دیداری دوجانبه با هیئت آمریکایی در شهر وین، هیئت ایرانی به بازداشت اخیر چند شهروند ایران «به درخواست آمریکایی‌ها» اعتراض کرده است.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، به نقل از عباس عراقچی، معاون آقای ظریف، این شهروندان ایران «به جرم واهی همچون دور زدن تحریم‌ها» دستگیر شده‌اند.
به گفته آقای عراقچی، هیئت ایرانی به این امر «اعتراض کردیم و خواهان آزادی آنها شدیم».
در سال‌های اخیر و به‌ویژه پیش از توافق اتمی موسوم به برجام تعداد قابل توجهی از شهروندان در کشورهای مختلف از جمله در ایالات متحده به اتهام نقض تحریم ایران و ارتباط با جمهوری اسلامی به قصد ارسال اقلام تحریمی دادگاهی شدند.
از این میان عده‌ای در دادگاه‌های آمریکا و چند کشور دیگر از جمله آلمان مجرم شناخته شده و به حبس و جریمه نقدی محکوم شدند.
پس از امضای برجام نیز با آن که برخی از تحریم‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی لغو یا تعلیق شده، هنوز تحریم‌های مربوط به نقض حقوق بشر یا آزمایش موشکی از سوی ایران هم‌چنان پابرجاست.
اخیراً نیز وزارت خزانه‌داری آمریکا در ۲۷ تیرماه ۱۸ شخص حقیقی و نهاد دیگر را به دلیل حمایت از فعالیت‌های موشکی بالیستیک جمهوری اسلامی ایران در فهرست تحریم‌های خود قرار داد.
به این ترتیب اگر «افرادی جدید از ایرانیان» هم بازداشت شده باشند، احتمالاً به دلیل نقض همین تحریم‌ها بوده است، گرچه آقای عراقچی به نام و هویت این افراد اشاره‌ای نکرده و توضیح دیگری هم نداده است.
معاون محمدجواد ظریف در گفت‌وگوی خود با خبرنگاران هیچ اشاره‌ای هم به هشدار تازه دونالد ترامپ درباره آمریکایی‌های زندانی در ایران نکرده است.
اما کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران، در مصاحبه‌ای که خبرگزاری ایسنا از شبکه فرانسوی «فرانس ۲۴» نقل کرده مستقیماً درباره بازداشت اخیر یک آمریکایی توضیح داده و گفته است که باید بی‌گناهی فرد یادشده «ثابت شود».
او گفته است: «اگر وی بی‌گناه بود، صحبت‌های شما قابل فهم بود، اما باید ثابت شود که وی بی‌گناه است. در همه دنیا این اتفاق می‌افتد که افرادی جاسوسی می‌کنند و مرتکب جرم می‌شوند، بنابراین باید بازداشت شوند.»
او در ادامه ادعا می‌کند که در مورد جمهوری اسلامی این «حساسیت» هست که «وقتی یک نفر دستگیر می‌شود، حتماً بی‌گناه است.»
به گفته او، همه جا «این بازداشت‌ها وجود دارد. این اتفاقات همه جا روی می‌دهد.»
در سال‌های گذشته نیروهای امنیتی و اطلاعاتی ایران افراد متعددی را از میان خیل ایرانی‌ـ آمریکایی‌ها به اتهام جاسوسی دستگیر و زندانی کرده، در مواردی سال‌ها در زندان و گاه در انفرادی نگه داشته و درنهایت آنها را آزاد کرده است.
قوه قضاییه ایران هنوز مدارک و شواهدی دال بر جاسوس بودن این افراد منتشر نکرده است.
از میان این افراد می‌توان به رکسانا صابری روزنامه‌نگار، امیر حکمتی تفنگدار دریایی سابق، و جیسون رضاییان خبرنگار روزنامه واشینگتن پست، اشاره کرد که همگی پس از تحمل مشقت فراوان در نهایت آزاد شده و از کشور خارج شدند.
