کاهش شتاب نرخ تورم در ماه‌های گذشته آن‌قدر تکرار شده که اگر در گزارش‌های ماهانه بانک مرکزی یا مرکز آمار ایران حرفی و سخنی از تداوم این روند باشد، برای رسانه‌ها یا فعالان و کارشناسان اقتصادی چندان تعجب‌برانگیز نیست.
بر اساس اعلام بانک مرکزی، شاخص تورم در دوازده ماه منتهی به آبان ماه امسال با حفظ روند کاهشی خود به ۱۸٫۲ درصد رسید که نسبت به شاخص یک ساله تورم منتهی به مهرماه، ۱٫۲ واحد درصد کاهش نشان می‌دهد.
اما تورم نقطه‌به‌نقطه در این دو ماه روایتی متفاوت دارد، نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه در مهرماه که به ۱۴٫۶ درصد رسیده بود در آبان ماه نتوانست روند کاهشی خود را حفظ کند و با افزایشی نیم واحدی به ۱۵٫۱ درصد رسید.
گزارش مرکز آمار ایران از نرخ تورم آبان ماه نیز گویای حفظ روند کاهشی میانگین تورم یک‌ساله منتهی به آبان ماه است. این نرخ در گزارش مرکز آمار ایران برای خانوارهای شهری در این ماه، ۱۷٫۸ درصد اعلام شد که در مقایسه نرخ مشابه مهرماه، کاهشی ۱٫۳ واحدی داشته است.
مرکز آمار، خوشبین‌تر
بر اساس روایت مرکز آمار ایران از نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه آبان ماه ۹۳ برای خانوارهای شهری، این نرخ به ۱۳٫۲ درصد رسیده که در مقایسه با نرخ تورم مهرماه نشان می‌دهد که برخلاف ارزیابی بانک مرکزی، بر اساس محاسبات مرکز آمار ایران، نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه در این دو ماه متوالی، روند کاهشی خود را حفظ کرده و از مهر تا آبان ماه امسال، یک درصد کاهش داشته است.
اما آنچه در گزارش بانک مرکزی ایران از روند تغییرات شاخص تورم در آبان ماه اهمیت دارد و احتمالاً موجب نگرانی صاحب‌نظران و تحلیلگران اقتصادی می‌شود، روند افزایش ماهانه نرخ تورم است که در ماه‌های گذشته همواره بالاتر از یک درصد بوده است.
نرخ تورم در آبان ماه امسال آن‌طور که بانک مرکزی گزارش کرده در مقایسه با تورم ماه قبل از خود رشدی ۱٫۵ درصدی داشته است. این میزان افزایش در ماه‌های قبل نیز با روندی مشابه تجربه‌شده بود که نشانه خوبی برای کنترل شتاب نرخ تورم در ماه‌های بعدی نیست و از کار دشوار دولت برای حفظ ادامه روند کاهشی نرخ تورم خبر می‌دهد.
درد تورم در بخش درمان
بررسی جزییات تغییرات شاخص تورم در هر دو گزارش بانک مرکزی و مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که در ماه‌های اخیر رشد شاخص قیمت خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها از متوسط نرخ تورم پایین‌تر است و این شاخص با آهنگی آهسته‌تر از دیگر گروه‌های کالایی و خدماتی گران می‌شود.
شاخص قیمت گروه خوراکی و آشامیدنی در گزارش بانک مرکزی از شاخص تورم در آبان ماه نشان می‌دهد که تورم نقطه‌به‌نقطه این گروه نسبت به آبان ماه پارسال، ۹ و ۲ درصد بوده است.
شاخص قیمت این گروه کالایی در آبان ماه در مرکز آمار ایران که شامل خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات می‌شود، در مقایسه با ماه مشابه پارسال (نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه)، ۷٫۳ درصد بوده است، حال‌آنکه نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه شاخص قیمت کالاهای غیرخوراکی و خدمات در همان ماه، ۱۶ درصد بوده است.
نرخ تورم ۱۲ ماهه شاخص خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات در آبان ماه بر اساس روایت مرکز آمار ایران نیز ۱۵٫۵ درصد اعلام‌شده است.
بیشترین افزایش شاخص بها در میان گروه‌های اصلی در گزارش بانک مرکزی مربوط به گروه بهداشت و درمان است که همچون ماه‌های گذشته، رکورددار تورم در میان گروه‌های کالایی و خدماتی بوده و نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه آن در آبان ماه به ۳۰٫۳ درصد بالغ شد.
شاخص بهای گروه تفریح و امور فرهنگی و حمل‌ونقل در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
بر اساس روایت مرکز آمار ایران از نرخ تورم در آبان ماه امسال برای خانوارهای شهری ایرانی، رکورددار تورم نقطه‌به‌نقطه گروه کالایی آب، برق و سوخت است که ۲۷٫۱ درصد رشد قیمتی داشته و پس‌ازآن گروه‌های کالایی و خدماتی حمل‌ونقل، آموزش و تفریح قرارگرفته‌اند.
بررسی تغییرات قیمتی سبد کالایی منتخب رادیوفردا که ۱۰ قلم کالای خوراکی پرمصرف در سبد خانوار ایرانی را شامل می‌شود نیز نشان می‌دهد که قیمت کالاهای حاضر در این سبد در آبان‌ماه امسال نسبت به ماه مشابه پارسال به‌طور متوسط رشدی در حدود ۱۰ درصد (۹.۱درصد) داشته است.
بیشترین رشد قیمتی از آبان ماه پارسال در مقایسه با آبان ماه امسال، مربوط به گوجه‌فرنگی بوده که بیش از ۷۱ درصد (۷۱٫۲ درصد) رشد قیمتی در این دو مقطع زمانی را تجربه کرده است.
بر اساس این بررسی آماری، گوشت مرغ در آبان ماه امسال نسبت به قیمت این کالا در آبان ماه پارسال کاهشی حدوداً ۱۷ درصدی (۱۶٫۹- درصد) داشت.
جزییات تغییرات قیمت کالاها و مواد خوراکی ۱۰ گانه مشمول این سبد در دو مقطع زمانی آبان ماه امسال در مقایسه با آبان ماه سال ۹۲ در جدول شماره یک می‌توانید، مشاهده کنید.
بررسی تغییرات قیمت سبد کالای منتخب رادیو فردا در دو مقطع زمانی مهرماه و آبان ماه امسال نیز نشان از رشد متوسط قیمتی این سبد به میزان بیش از ۱۲ درصد (۱۲.۵ درصد) دارد که افزایش قابل‌توجهی به‌حساب می‌آید.
مقایسه این عدد با رقم افزایش ماه‌های پیشین که در گزارش‌های دوره‌ای ماهانه رادیو فردا از این سبد کالایی منتشرشده نشان می‌دهد که تورم در حوزه قیمت این سبد کالایی، به شکل قابل‌توجهی افزایش داشته است.
بیشترین رشد قیمتی در میان این اقلام و کالاهای ۱۰ گانه، در دو ماه متوالی مهر و آبان، به گوجه‌فرنگی مربوط می‌شد که از مهر تا آبان ماه امسال قیمت این کالا، بیش از دو برابر (رشد ۱۱۹ درصدی) شده است.
گوشت مرغ نیز در این دو ماه متوالی کاهشی بیش از ۱۳ درصد (۱۳٫۲۵- درصد) را به ثبت رساند و صدرنشین ارزانی در فاصله زمانی این دو ماه در میان ده قلم کالای خوراکی مشمول سبد منتخب کالایی رادیو فردا شد.
جزییات مربوط به تغییرات قیمت این سبد کالایی در فاصله زمانی دو ماه مهر و آبان ماه ۹۳ را در جدول شماره دو می‌توانید، مشاهده کنید.
به گواه آمار و ارقام مندرج در گزارش‌های آماری مرکز آمار ایران و بانک مرکزی از شاخص تورم، دولت در کنترل شتاب تورم، موفقیتی انکار نشدنی داشته است، اما این به معنای پایان کار نیست.
همچنان راه درازی تا رساندن نرخ تورم به اعداد و ارقام معمول متوسط نرخ تورم جهانی در این روزها که رقمی بین ۳ تا ۴ درصد است، باقی‌مانده است.
از سوی دیگر گذر از پوسته نرخ تورم و رسیدن به هسته سخت کنترل نرخ تورم، کار دولت را دشوارتر از راه آمده می‌کند، ضمن آنکه ادامه رشد نقدینگی و احتمالات سیاسی دیگر مؤثر بر نرخ تورم ازجمله حرکت سرمایه‌ها به بازارهای سفته‌بازی باهدف کسب سود و کاهش ریسک سیاسی آینده می‌تواند توفیق دولت در کنترل شتاب نرخ تورم را با چالش روبرو کند، ضمن آنکه بررسی نرخ‌های تورم ماهانه این نگرانی و احتمال را دو چندان می‌کند.
