کتاب تهافت التهافت، يا نقد نقد، که متن فارسی آن با ترجمه حسن فتحی هفته گذشته منتشر شد ، نقد فيلسوف و متفکر بزرگ جهان اسلام ابن رشد اندلسی را بر کتاب تهافت الفلاسفه غزالی در بر دارد.
غزالی، متکلم مشهور قرن پنجم هجری، در دو کتاب از آثار متعدد خود، به نام های مقاصد الافلاسفه و تهافت الافلاسفه، از منظر دين و ايمان و کلام به نفی عقل و فلسفه و برهان برخاست و کوشيد تا ثابت کند که استدلال و خرد و برهان در شناخت انسان و جهان راه به جائی نمی برند.
غزالی در تهافت الفلاسفه، فيلسوفان را تکفير کرد و کتاب های او عليه فلسفه که در سومين و آخرين مرحله تحولات فکری او و در زمانی تاليف شدند که غزالی از شهرت و اعتبار بسيار برخوردار بود، موجی از تعصب و جزم گرائی را در جهان اسلامی عليه عقل و برهان و تفکر برانگيخت.
ابن رشد، فيلسوف بزرگ قرن ۱۱ ميلادی در نقد کتاب غزالی تهافت التهافت را تاليف کرد تا از عقل و برهان و خرد و استدلال دفاع کند.
ابی حامد محمد بن محمد، معروف به امام محمد غزالی، در ۴۵۰ هجری قمری در توس متولد شد و تحصيلات خود را تا استادی در الهيات، اخلاق و کلام در نيشابور ادامه داد.
غزالی که با خواجه نظام الملک، مولف کتاب سياست نامه و صدراعظم ملکشاه سلجوقی دمخور بود به فرمان او استاد نظاميه بغداد شد که در آن زمان مهم ترين دانشگاه جهان اسلام بود.
پس از بازگشت از بغداد چند سالی استاد نظاميه نيشابور بود و سال های پايانی عمر خود را در زادگاه خود طوس در عزلت به سر آورد و در سال ۵۰۵ هجری قمری در سن ۵۵ سالگی درگذشت.
محمد ابن احمد بن رشد اندلسی در ۱۱۲۶ ميلادی در کوردوبای اسپانيا، که بدان روزگار تلاقی گاه فرهنگ های يونانی، عبری و اسلامی بود، چشم به جهان گشود و در حقوق و پزشکی و فلسفه به استادی رسيد.
ابن رشد که اغلب آثار خود را در شهر قرطبه اسپانيا به زبان عربی تاليف کرد، از بزرگ ترين شارحان ارسطو و حکمت مشاء در جهان اسلام بود و کوشيد تا منطق ارسطوئی و عقل و خرد را با ايمان و اسلام آشتی دهد اما روحانيون مسلمان او را به دليل باور به ازلی و ابدی بودن ماده و ابدی نبودن روح و به ويژه به دليل تفکراتی که در مهم ترين اثر او، فصل المقال، مطرح شده اند ، تکفير کردند.
ابن رشد در ۱۱۹۸ ميلادی درگذشت.
نوح مغروق منتشر نمی شود
هفته گذشته اعلام شد که محمد کلباسی، داستان نويس مطرح ايرانی، ترجمه شعر کلاغ اثر تد هيوز، شاعر بزرگ انگليسی زبان و مجموعه داستان آزار مراق را در دست انتشار دارد اما از انتشار داستان بلند «نوح مغروق» به دليل سانسور و شرايط نامناسب حاکم بر نشر کتاب صرف نظر کرده است.
محمد کلباسی نوشتن داستان کوتاه را دهه چهل آغاز و با انتشار چند داستان کوتاه در جنگ اصفهان و ديگر نشريات معتبر ادبی آن روزگار به عنوان يکی از بهترين نويسندگان داستان کوتاه فارسی تثبيت شد.
کلباسی تا پيش از انقلاب اسلامی دو مجموعه داستان کوتاه با عنوان های «سرباز کوچک» و «مثل سايه، مثل آب» را منتشر کرد.
مجموعه داستان «آزار مراق»، ۱۲ داستان کوتاه کلباسی را که در دهه های اخير نوشته شده اند، در بر دارد.
۱۴ داستان کوتاه ديگر کلباسی در مجموعه ائی با عنوان «صورت ببر» گردآوری شده و در اداره بررسی کتاب وزارت ارشاد اسلامی در دست بررسی است.
کريم خان زند و زمان او
کريم خان زند و زمان او ، تاليف دکتر پرويز رجبی، استاد دانشگاه تهران، که هفته گذشته منتشر شد، تلاشی است در تحليل درخششی ناپايدار که به دوران طولانی انحطاط ۳۰۰ ساله نظام توليد آسيائی در ايران پديدار و خاموش شد.
مورخانی که اصطلاح وجه توليد آسيائی را در باره گذشته جوامعی چون ايران به کار می برند، بر آن اند که اين شيوه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی از ديناميزم دوران زای تحول بی بهره است و به دوران طولانی انحطاط خود در خود می پژمرد بی آن که امکان تحول درون جوش را در خود بپروراند.
حکومت کريم خان و جانشينان او در عصر انحطاط درخششی زودگذر بود که پيش از شکست لطفعلی خان، آخرين حکمروای زنديه به دست بنيان گذار سلسله قاجار، به پايان رسيده بود.
مولف کتاب کريم خان و زمان او می کوشد تا با تحليل و بررسی زنديه دورانی را در تاريخ ايران بررسی کند که کم تر بدان پرداخته اند.
