- رادیوفردا: محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهوری اسلامی، در گفت‌وگوی روز دوشنبه با خبرنگاران گفت که تا قبل از پایان ماموریت دولت دهم، یعنی تقریبا دو سال و نیم دیگر، معضل بیکاری در کشور رفع خواهد شد. برای پذیرفتن این «خبر خوش» چاره‌ای نیست جز مراجعه به آمار و ارقام. بازار کار ایران، در حال حاضر، در چه وضعیتی است؟
فریدون خاوند: در همان گفت‌وگو، رئیس جمهوری اسلامی می‌گوید از آغاز سال جاری تا امروز ۸۰۰ هزار شغل در کشور ایجاد شده و تا پایان سال، شمار شغل‌های ایجاد شده در کشور، به گفته ایشان به یک میلیون و چهار صد هزار شغل خواهد رسید و حتی بیشتر.
معلوم نیست مخاطبان آقای احمدی‌نژاد، خبرنگاران داخلی و خارجی، در واکنش به این آمار چه واکنشی از خود نشان داده‌اند، ولی می‌توان مجسم کرد واکنش دست‌اندرکاران بازار کار و صاحب‌نظرانی را که این آمار را از زبان مهم‌ترین مقام اجرایی کشور شنیده‌اند.
بد نیست اضافه کنم که در طول دو برنامه سوم و چهارم، یعنی طی ده سال بین ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۸ شمار شغل‌های ایجاد شده در کشور، حتی بر پایه آمار بسیار خوش‌بینانه، حدود ششصد هزار در سال بوده.
به این ترتیب آقای احمدی‌نژاد می‌گوید که در سال جاری، ۱۳۸۹، برای اولین بار در تاریخ ایران یک میلیون و چهار صد هزار شغل در کشور ایجاد خواهد شد، آن هم در شرایطی که نرخ رشد ایران به یکی از پایین‌ترین سطوح خود در بیست سال گذشته رسیده، تا جایی که بانک مرکزی جمهوری اسلامی از انتشار گزارش مربوط به نرخ رشد خودداری می‌کند...
- اتفاقا همان روز دوشنبه، تقریبا همزمان با گفت‌وگوی مطبوعاتی رئیس جمهوری، خبرگزاری «فارس» در گزارشی به انتقاد از مرکز آمار ایران پرداخت که چرا با وجود گذشت شصت و هشت روز از ماه پاییز، هنوز نرخ بیکاری تابستان را منتشر نکرده...
دقیقا. منتشر نکردن آمار در ایران ظاهرا به یک سنت رایج تبدیل می‌شود.
چون نرخ رشد در وضعیت بدی است، بانک مرکزی از اعلام آن خودداری می‌کند و چون نرخ بیکاری، حتی بر پایه ارزیابی‌های رسمی، با تبلیغات دولتی نمی‌خواند، مرکز آمار انتشار آن را به عقب می‌اندازد.
خبرگزاری «فارس» در همان گزارش می‌گوید که «عدم اعلام نرخ بیکاری تابستان از سوی مرکز آمار شبهات زیادی را در خصوص کاهش یا افزایش این نرخ ایجاد کرده است». اگر نرخ بیکاری کاهش پیدا کرده بود، مسلما از طرف مرکز آمار منتشر می‌شد، پس حتما نسبت به قبل بیشتر شده.
- مرکز آمار نرخ فعلی بیکاری را اعلام نمی‌کند. محافل کارشناسی، این نرخ را چقدر تخمین می‌زنند؟
ارزیابی محافل کارشناسی مستقل درباره نرخ واقعی بیکاری، طبعا در سطحی است بالاتر از ارزیابی رسمی. ولی اجازه دهید فعلا به همان ارزیابی رسمی بپردازیم.
مرکز آمار می‌گوید که نرخ بیکاری از ده و نیم درصد در ۱۳۸۷ رسیده است به ۱۲ درصد در ۱۳۸۸ و ۱۴.۸ درصد در بهار سال جاری.
آمار بیکاری در تابستان هم، به دلایلی که گفته شد، هنوز منتشر نشده، ولی به احتمال قریب به یقین بالای پانزده درصد است.
در این صورت با اطمینانی نزدیک به صد در صد می‌توان گفت که نرخ رسمی بیکاری در تابستان سال جاری، که در اختیار مرکز آمار قرار دارد ولی منتشر نمی‌شود، بالاترین نرخ بیکاری رسمی کشور است طی دوران بیست و یک ساله بعد از جنگ ایران و عراق.
کافی است به داده‌های مرکز آمار درباره نرخ بیکاری از سال ۱۳۶۸ تا امروز مراجعه کنیم، می‌بینیم تنها در سال ۱۳۸۰ نرخ بیکاری به ۱۴.۷ درصد رسید و امروز مسلما از این مرز گذشته، چون از سه سال پیش به این طرف نرخ رشد اقتصادی اگر منفی نشده باشد، حداکثر بین صفر و یک درصد نوسان داشته است.
