به نظر می رسد يکی از دیواره های عظيم يخی در قطب جنوب، درحال شکستن باشد زيرا بخش بزرگی از آن قبلا آب شده و در اقيانوس منجمد جنوبی نصف شده است.
محققين می گويند اين رويداد گواهی جديدی برای آن است که گرم شدن جو کره زمين استحکام کوه های يخی قطب جنوب را تهديد می کند.
بدترين مسئله اين است که ريزش بخشی از دیواره يخی ويلکينز با چنان سرعتی صورت گرفته است، که حتی دانشمندانی که وقوع اين حادثه را پيش بینی می کردند، از اين موضوع متحير شده اند.
اندازه اين دیواره يخی، که آب شده و از وسط نصف شده است تقريبا هفت برابر اندازه جزيره منهتن، در قلب شهر نيويورک است. اين ميزان بر اساس استاندارد قطب جنوب، که بزرگترين قاره از هفت قاره جهان به شمار می آيد چندان بزرگ نيست. اما به آن اندازه بزرگ است که قابل توجه باشد.
يکی از دلايل آن اين است که بخشی از دیواره يخی ويلکينز که کنده شد، تا ماه گذشته بدون هيچ مشکلی به گوشه کوه يخی عظيمی متصل بود که از ۱۵۰۰ سال پيش تا کنون در قطب جنوب قرار داشته است.
موضوع نگران کننده تر از آن اين است که به نظر می رسد مابقی دیواره يخی ويلکينز نيز در معرض ريزش قرار گرفته باشد. اين قشر يخی که درآب های اقيانوس منجمد قطب جنوب و به سمت آمريکای جنوبی شناور است، تقريبا سيزده هزار کيلومتر مربع اندازه دارد.
- «تغييرات جوی که ما در شبه جزاير يخی قطب جنوب شاهد آن بوده ايم، به مراتب شديدتر از ميانگين تغييرات آب و هوايی، (احتمالا پنج برابر ميانگين تغييرات آب و هوايی) بوده است و ما اکنون به اين نتيجه رسيده ايم که تغييرات آب و هوايی منطقه ای متاثر از تغييرات آب و هوايی تمام کره زمين است.»
ديويد واگان يک نقشه بردار قطب جنوب به رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی می گويد: « دیواره يخی ويلکينز آب شده و دربرخی قسمت ها آن قدرعقب رفته است که ديگر به سختی به شبه جزيره قطب جنوب وصل می شود.»
وی می افزاید: «دیواره يخی ويلکينز درواقع بين گروهی از جزيره های اقيانوس قطب جنوب قرار داشت. در آنجا تقريبا چهار جزيره در بخش اصلی شبه جزيره های قطب جنوب وجود داشتند که اين جزيره را احاطه می کردند. اکنون اين قشر يخی عقب رفته است و ارتباطش با برخی از آن جزيره ها کاملا قطع شده است.»
به گفته آقای واگان،« اکنون يک شعاع شش کيلومتری از يخ اين دو جزيره را به هم متصل کرده است. نگرانی اصلی ما از آن است که اگر دمای هوای گرمتر و يا يک طوفان بزرگ اين يخ را تا چند هفته ديگر، يا تا تابستان سال آينده بشکند، آنگاه ما بخش بزرگی از بقيه اين دیواره يخی را نيز از دست خواهيم داد.»
آقای واگان که از دفتر بی ای اس در کيمبريج بريتانيا صحبت می کرد مدت ها بود که آب شدن و شکستن دیواره های يخی قطب جنوب را پيش بينی کرده بود.
وی در سال ۱۹۹۳ پيش بينی کرد که بخش شمالی يخ ويلکينز طی ۳۰ سال آينده آب خواهد شد، اما سرعت آب شدن اين يخ ها به مراتب سريعتر از آن چيزی است که قبلا او پيش بينی کرده بود.
دیوید واگان در این مورد می گوید: «تغييرات جوی که ما در شبه جزاير يخی قطب جنوب شاهد آن بوده ايم، به مراتب شديدتر از ميانگين تغييرات آب و هوايی، (احتمالا پنج برابر ميانگين تغييرات آب و هوايی) بوده است و ما اکنون به اين نتيجه رسيده ايم که تغييرات آب و هوايی منطقه ای متاثر از تغييرات آب و هوايی تمام کره زمين است.»
وی می افزاید: « ظرف نيم قرن گذشته، بخش غربی شبه جزاير قطب جنوب با سريعترين رشد دما در کره زمين، يا نيم درجه سلسيوس در هر دهه روبرو بوده است. از سال های دهه ۱۹۷۰ تا کنون شش دیواره يخی قطب جنوب فرو ريخته اند، در حالی که ديگر قشرهای يخی عقب نشينی کرده اند.»
بزرگترين واهمه ناشی از آب شدن هر دیواره يخی در قطب جنوب، اين است که اين مسئله نهايتا به بالا آمدن آب درياها و خطر زير آب رفتن مناطق ساحلی در اقصاء نقاط کره زمين منجر خواهد شد.
واگان می گويد که فروپاشی دیواره يخی ويلکينز نمی تواند چنين تاثيری داشته باشد، زيرا اين قشر قبلا بر روی آب شناور بوده است و بنا بر اين بخشی از حجم فعلی آب اقيانوس است.
کارشناسان، گرم شدن جو زمين را به ميزان بالای آلودگی هوا و دفع گازهای گلخانه ای، که بشر عامل آن است مرتبط می دانند.
هيات دولتی تغييرات آب و هوا وابسته به سازمان ملل متحد سال گذشته پيش بينی کرد که چنانچه دفع گازهای گلخانه ای به همين روال ادامه پيدا کند، آنگاه دمای هوای کره زمين تا پايان قرن فعلی احتمالا به ميزان شش تا چهارده درجه بالاتر خواهد رفت.
اين هیات سال گذشته جايزه نوبل را با ال گور، معاون رياست جمهوری پيشين آمريکا، جهت تلاش های او به منظور هوشيار کردن مردم جهان در زمنيه خطرات ناشی از گرم شدن کره زمين تقسيم کرد.
