در آستانه نوروز ۸۹ گروه بانوان مهر، پا به اروپا گذاشته است تا در پنج كشور اين قاره بلژيك، آلمان، دانمارك، سوئد و اسپانيا، يازده كنسرت اجرا كند.
گروهى كه شش بانوى جوان در آن عضويت دارند. پريچهر خواجه كه ۳۲ سال دارد سرپرست، آهنگساز و نوازنده ساز قانون در گروه بانوان مهر است و كلام اين گروه در دست خانم مهربانوست.
آساره شكارچى در اين گروه زنانه كمانچه، گلنوش صالحى تار، گهرناز مسائلى تمبك و مژگان عبدالفتحى دف مى نوازند.
در گزارش ويژه اين هفته راديو فردا اگر چه همه اين هنرمندان جوان با سازهاى خود حضور دارند و نغمه پردازى مى كنند ولى در اين ميان تنها دو تن از آنان به عنوان نمايندگان گروه بانوان مهر، از هدف ها و رسالت اين گروه موسيقى با ما سخن می گويند.
اين گروه چهار سال است كه در تهران شكل گرفته ولى به خاطر ممنوعيت صداى زن در ايران تا كنون كنسرتى اجرا نكرده است. اگر چه اين گروه مجاز است كه براى بانوان داخل ايران برنامه اجرا كند.
ميهمانان اين هفته گزارش ويژه راديو فردا، خانم پريچهر خواجه، سرپرست و آهنگساز گروه بانوان مهر و خانم مهربانو، خواننده اين گروه است.
پريچهر خواجه، سرپرست و آهنگساز گروه بانوان مهر ۳۲ سال دارد و از ده سالگى وارد دنياى موسيقى ايرانى شده است. وى ساز قانون را در هنرستان دختران تهران فرا گرفته و از اين هنرستان با رتبه اول فارغ التحصيل شده است.
وى همچنين رشته آهنگسازى را در دانشگاه هنر تا درجه كارشناسى ارشد دنبال كرده و هم اينك نيز در همين دانشگاه تدريس مى كند.
خانم پریچهر خواجه چهار سال است كه گروه بانوان مهر را بنيان گذاشته است. وی در آغاز گفت و گوی خود با رادیو فردا، حال و هواى حاكم بر كنسرت هاى اروپايى مهر را متاثر از اوضاع كنونى ايران مى داند.
پريچهر خواجه: هنرمند هميشه متاثر از جامعه است. او در اجتماع پرورش مى يابد. كنسرت ما هم اين بار بى تاثير از رخدادها و رويدادهاى داخل كشورمان نيست. البته ما سعى كرده ايم يك فضاى كاملا هنرى ايجاد كنيم، اما هنرى كه متاثر از اجتماع است.
كلام كنسرت بانوان مهر در دست خواننده جوان اين گروه ، خانم مهربانوست. او نيز از حال و هواى اشعار و ترانه ها و آوازها اين طور مى گويد.
مهربانو: اشعارى كه من انتخاب كرده ام متاثر از حال و هواى امروز ايران است. اين اشعار هم از شاعران كلاسيكى چون حافظ و مولاناست و هم از شاعران معاصرى چون ابتهاج. پيام ما هم مثل هميشه پيام صلح و دوستى است. ولى طبعا ما هم مانند همه ايرانيان تحت تاثير جريانات اخير در كشورمان هستيم.
هنرمند هميشه نماينده مردم است و بايد احساسات مردم را بيان كند . من هم سعى كرده ام در اشعارم اين حس امروز ايران را بيان كنم. به عنوان مثال شعرى كه از آقاى ابتهاج انتخاب شده است اين گونه آغاز مى شود: « بهار آمد گل و نسرين نياورد/ نسيمى بوى فروردين نياورد/ پرستو آمد و از گل خبر نيست/ چرا گل با پرستو همسفر نيست؟»
در گشت اروپايى گروه بانوان مهر، قطعات سازى و قطعات آوازى جارى است كه بخشى از آنها ساخته پريچهر خواجه، سرپرست گروه است و بخشى نيز قطعاتى متعلق به پيشكسوتان موسيقى اما با تنظيمى نو و تازه است.
خواجه: من در خانواده اى بزرگ شدم كه نسبت به سنت ها خيلى پايبند و علاقمند است. بنابر اين در انتخاب برنامه هاى گروه سعى كرده ام ضمن احترام به پيشينيان و قدما، كارهاى جديدى هم ارائه بدهم. كارهاى گروه در دو دستگاه ماهور و چهارگاه اجرا مى شود كه بخشى از آن از كارهاى قدماست كه البته با تنظيم جديد من ارائه مى شود
ممكن است بگوييد در اين كنسرت چند قطعه از خود شما اجرا مى شود؟
خواجه: در كنار قطعات قديمى كه براى تجديد خاطرات مردم اجرا مى شود، شش قطعه جديد از من نيز اجرا مى شود.
در كنسرت هاى اروپايى گروه بانوان مهر علاوه بر قطعات آهنگين سازى، چند قطعه آواز و تصنيف هم توسط خواننده گروه ، خانم مهربانو اجرا مى شود.
مهربانو: بخش اول در دستگاه ماهور است كه دو تصنيف قديمى به نام «راز فروردين» كه شعر آن از ملك الشعرا بهار و تنظيم آن از خانم خواجه است و نيز تصنيف «حيلت رها كن عاشقا» از حضرت مولانا كه باز هم تنظيم آن را خانم خواجه انجام داده است را اجرا مى كنيم.
گويا قطعات آوازى هم داريد؟
مهربانو: بله. لابلاى قطعات سازى، قطعات آوازى هم اجرا مى شود. كه كلامشان يا از حافظ و ملك الشعرا بهار است يا از حضرت مولانا و يك شعر هم از هوشنگ ابتهاج، شاعر معاصر.
خانم پريچهر خواجه، اين شش قطعه موسيقى ساخته شما كه در اين كنسرت ها اجرا مى شود قطعات با كلام است يا بى كلام؟
خواجه: هر دو وجود دارد. هم قسمت هاى سازى و هم قطعات با كلام در آن گنجانده شده است.
تا جايى كه من خبر دارم شما در ايران مى توانيد براى بانوان برنامه اجرا كنيد. ولى گويا شما ترجيح مى دهيد كه براى اجتماع برنامه اجرا كنيد. آيا كماكان بر اين اعتقاد پايبنديد؟
خواجه: بله. دقيقا. به اعتقاد من حذف ۵۰ درصد از اجتماع كار درستى نيست. من به اميد روزى هستم كه بتوانيم در كشور خودمان كه دلم براى آن مى تپد، براى همه هموطنانمان كنسرت اجرا كنيم و احساساتمان را براى همه بازگو كنيم. ما همچنان اجراى كنسرت صرفا براى بانوان را درست نمى دانيم.
از خانم مهربانو مى پرسم همان طور كه مى دانيد از اول انقلاب تا كنون آواز خوانى زنان در ايران ممنوع است. شما به عنوان يك زن بسيار جوان و هنرمند، نگاهتان به اين ممنوعيت چيست؟
مهربانو: قطعا براى من هم خوشايند نيست. صداى زن بخشى از موسيقى است. به همين دليل هم تنها راه بيان اعتراضم را در اين دانستم كه با اجرا نكردن برنامه در ايران براى بانوان، بگويم كه در اين مورد حس خوبى ندارم به اميد آن روزى كه بتوانم در مملكتم صدايم را براى همه مردم هموطنم – فارغ از جنسيتشان- سر بدهم.
خانم خواجه، به نظر می رسد که جوانان در ايران گرايش بسيارى به موسيقى سنتى دارند. اما تصوير ساز از شبكه هاى تلويزيونى پخش نمى شود. چرا؟
خواجه: راستش من دليل منطقى و عقلانى براى اين موضوع هرگز پيدا نكرده ام. فكر مى كنم آن آدم هايى كه چنين تصيمات نابخردانه اى گرفته اند بايد در اين مورد جوابگو باشند. به اعتقاد خود من هم منطقى نيست. من الان ۲۲ سال است در حوزه موسيقى كار مى كنم. برايم سخت است كه ببينم رشته اى كه در آن كار مى كنم مورد احترام جامعه نيست. جامعه از آن هيچ پشتيبانى نمى كند.
اما عليرغم همه اين سختى ها، هنوز هم دلم نمى خواست و نمى خواهد كه هيچ رشته اى به جز موسيقى، رشته اصلى كارم باشد.
احساس مى كنم وظيفه من سنگين تر است .براى اينكه با وجود همه مصائب و مشكلاتى كه هست هنوز هم اجتماع من شكل ظاهرى بسيارى از سازها را نمى شناسد. گاهى نى را به جاى تار مى گيرند و تار را به جاى سه تار فرض مى كنند. در اين مورد هيچ اطلاع رسانى هم نمى شود. دل هيچكس هم براى اين موضوع نمى تپد تا احساس وظيفه كند كه فرهنگ موسيقايى مردم را بالا ببرد و ارتقا دهد.
خانم مهربانو شما در اين مورد چه نگاهى داريد؟
مهربانو: قطعا گله من بيشتر است. چون من ساز نمى زنم بلكه مى خوانم. خانم خواجه اين مسئله را به روشنى توضيح دادند من فقط در تكميل سخنان ايشان بگويم كه «به نوروز دگر هنگام ديدار/ به آيينى دگر آيى پديدار/ دگر بارت چو بينم شاد بينم/ سرت سبز و دلت آباد بينم.»
گروهى كه شش بانوى جوان در آن عضويت دارند. پريچهر خواجه كه ۳۲ سال دارد سرپرست، آهنگساز و نوازنده ساز قانون در گروه بانوان مهر است و كلام اين گروه در دست خانم مهربانوست.
آساره شكارچى در اين گروه زنانه كمانچه، گلنوش صالحى تار، گهرناز مسائلى تمبك و مژگان عبدالفتحى دف مى نوازند.
در گزارش ويژه اين هفته راديو فردا اگر چه همه اين هنرمندان جوان با سازهاى خود حضور دارند و نغمه پردازى مى كنند ولى در اين ميان تنها دو تن از آنان به عنوان نمايندگان گروه بانوان مهر، از هدف ها و رسالت اين گروه موسيقى با ما سخن می گويند.
اين گروه چهار سال است كه در تهران شكل گرفته ولى به خاطر ممنوعيت صداى زن در ايران تا كنون كنسرتى اجرا نكرده است. اگر چه اين گروه مجاز است كه براى بانوان داخل ايران برنامه اجرا كند.
ميهمانان اين هفته گزارش ويژه راديو فردا، خانم پريچهر خواجه، سرپرست و آهنگساز گروه بانوان مهر و خانم مهربانو، خواننده اين گروه است.
پريچهر خواجه، سرپرست و آهنگساز گروه بانوان مهر ۳۲ سال دارد و از ده سالگى وارد دنياى موسيقى ايرانى شده است. وى ساز قانون را در هنرستان دختران تهران فرا گرفته و از اين هنرستان با رتبه اول فارغ التحصيل شده است.
وى همچنين رشته آهنگسازى را در دانشگاه هنر تا درجه كارشناسى ارشد دنبال كرده و هم اينك نيز در همين دانشگاه تدريس مى كند.
خانم پریچهر خواجه چهار سال است كه گروه بانوان مهر را بنيان گذاشته است. وی در آغاز گفت و گوی خود با رادیو فردا، حال و هواى حاكم بر كنسرت هاى اروپايى مهر را متاثر از اوضاع كنونى ايران مى داند.
پريچهر خواجه: هنرمند هميشه متاثر از جامعه است. او در اجتماع پرورش مى يابد. كنسرت ما هم اين بار بى تاثير از رخدادها و رويدادهاى داخل كشورمان نيست. البته ما سعى كرده ايم يك فضاى كاملا هنرى ايجاد كنيم، اما هنرى كه متاثر از اجتماع است.
كلام كنسرت بانوان مهر در دست خواننده جوان اين گروه ، خانم مهربانوست. او نيز از حال و هواى اشعار و ترانه ها و آوازها اين طور مى گويد.
مهربانو: اشعارى كه من انتخاب كرده ام متاثر از حال و هواى امروز ايران است. اين اشعار هم از شاعران كلاسيكى چون حافظ و مولاناست و هم از شاعران معاصرى چون ابتهاج. پيام ما هم مثل هميشه پيام صلح و دوستى است. ولى طبعا ما هم مانند همه ايرانيان تحت تاثير جريانات اخير در كشورمان هستيم.
هنرمند هميشه نماينده مردم است و بايد احساسات مردم را بيان كند . من هم سعى كرده ام در اشعارم اين حس امروز ايران را بيان كنم. به عنوان مثال شعرى كه از آقاى ابتهاج انتخاب شده است اين گونه آغاز مى شود: « بهار آمد گل و نسرين نياورد/ نسيمى بوى فروردين نياورد/ پرستو آمد و از گل خبر نيست/ چرا گل با پرستو همسفر نيست؟»
در گشت اروپايى گروه بانوان مهر، قطعات سازى و قطعات آوازى جارى است كه بخشى از آنها ساخته پريچهر خواجه، سرپرست گروه است و بخشى نيز قطعاتى متعلق به پيشكسوتان موسيقى اما با تنظيمى نو و تازه است.
خواجه: من در خانواده اى بزرگ شدم كه نسبت به سنت ها خيلى پايبند و علاقمند است. بنابر اين در انتخاب برنامه هاى گروه سعى كرده ام ضمن احترام به پيشينيان و قدما، كارهاى جديدى هم ارائه بدهم. كارهاى گروه در دو دستگاه ماهور و چهارگاه اجرا مى شود كه بخشى از آن از كارهاى قدماست كه البته با تنظيم جديد من ارائه مى شود
ممكن است بگوييد در اين كنسرت چند قطعه از خود شما اجرا مى شود؟
خواجه: در كنار قطعات قديمى كه براى تجديد خاطرات مردم اجرا مى شود، شش قطعه جديد از من نيز اجرا مى شود.
در كنسرت هاى اروپايى گروه بانوان مهر علاوه بر قطعات آهنگين سازى، چند قطعه آواز و تصنيف هم توسط خواننده گروه ، خانم مهربانو اجرا مى شود.
گويا قطعات آوازى هم داريد؟
مهربانو: بله. لابلاى قطعات سازى، قطعات آوازى هم اجرا مى شود. كه كلامشان يا از حافظ و ملك الشعرا بهار است يا از حضرت مولانا و يك شعر هم از هوشنگ ابتهاج، شاعر معاصر.
خانم پريچهر خواجه، اين شش قطعه موسيقى ساخته شما كه در اين كنسرت ها اجرا مى شود قطعات با كلام است يا بى كلام؟
خواجه: هر دو وجود دارد. هم قسمت هاى سازى و هم قطعات با كلام در آن گنجانده شده است.
تا جايى كه من خبر دارم شما در ايران مى توانيد براى بانوان برنامه اجرا كنيد. ولى گويا شما ترجيح مى دهيد كه براى اجتماع برنامه اجرا كنيد. آيا كماكان بر اين اعتقاد پايبنديد؟
خواجه: بله. دقيقا. به اعتقاد من حذف ۵۰ درصد از اجتماع كار درستى نيست. من به اميد روزى هستم كه بتوانيم در كشور خودمان كه دلم براى آن مى تپد، براى همه هموطنانمان كنسرت اجرا كنيم و احساساتمان را براى همه بازگو كنيم. ما همچنان اجراى كنسرت صرفا براى بانوان را درست نمى دانيم.
از خانم مهربانو مى پرسم همان طور كه مى دانيد از اول انقلاب تا كنون آواز خوانى زنان در ايران ممنوع است. شما به عنوان يك زن بسيار جوان و هنرمند، نگاهتان به اين ممنوعيت چيست؟
مهربانو: قطعا براى من هم خوشايند نيست. صداى زن بخشى از موسيقى است. به همين دليل هم تنها راه بيان اعتراضم را در اين دانستم كه با اجرا نكردن برنامه در ايران براى بانوان، بگويم كه در اين مورد حس خوبى ندارم به اميد آن روزى كه بتوانم در مملكتم صدايم را براى همه مردم هموطنم – فارغ از جنسيتشان- سر بدهم.
خانم خواجه، به نظر می رسد که جوانان در ايران گرايش بسيارى به موسيقى سنتى دارند. اما تصوير ساز از شبكه هاى تلويزيونى پخش نمى شود. چرا؟
خواجه: راستش من دليل منطقى و عقلانى براى اين موضوع هرگز پيدا نكرده ام. فكر مى كنم آن آدم هايى كه چنين تصيمات نابخردانه اى گرفته اند بايد در اين مورد جوابگو باشند. به اعتقاد خود من هم منطقى نيست. من الان ۲۲ سال است در حوزه موسيقى كار مى كنم. برايم سخت است كه ببينم رشته اى كه در آن كار مى كنم مورد احترام جامعه نيست. جامعه از آن هيچ پشتيبانى نمى كند.
اما عليرغم همه اين سختى ها، هنوز هم دلم نمى خواست و نمى خواهد كه هيچ رشته اى به جز موسيقى، رشته اصلى كارم باشد.
احساس مى كنم وظيفه من سنگين تر است .براى اينكه با وجود همه مصائب و مشكلاتى كه هست هنوز هم اجتماع من شكل ظاهرى بسيارى از سازها را نمى شناسد. گاهى نى را به جاى تار مى گيرند و تار را به جاى سه تار فرض مى كنند. در اين مورد هيچ اطلاع رسانى هم نمى شود. دل هيچكس هم براى اين موضوع نمى تپد تا احساس وظيفه كند كه فرهنگ موسيقايى مردم را بالا ببرد و ارتقا دهد.
خانم مهربانو شما در اين مورد چه نگاهى داريد؟
مهربانو: قطعا گله من بيشتر است. چون من ساز نمى زنم بلكه مى خوانم. خانم خواجه اين مسئله را به روشنى توضيح دادند من فقط در تكميل سخنان ايشان بگويم كه «به نوروز دگر هنگام ديدار/ به آيينى دگر آيى پديدار/ دگر بارت چو بينم شاد بينم/ سرت سبز و دلت آباد بينم.»
