هنگ کنگ و شروع فاز ديگری از جنبش دموکراسی خواهی

جنبش اشغال برای عشق و آرامش در هنگ کنگ با دخالت پليس به پايان کار خودش رسيد و تحصن در دو نقطه کليدی شهر بعد از يازده هفته بنا به دستور دادگاه و به حکم اجبار دولتی پايان يافت. اما مطالبه دموکراسی و تلاش برای دستيابی به انتخابات آزاد هنوز وجود دارد و در اصل جنبش دموکراسی خواهی هنگ کنگ که دانشجويان طلايه دار آن هستند وارد فاز ديگری شده است که اعتراضات ميدانی و خيابانی تا اطلاع ثانوی وجود نخواهند داشت.

روز دوشنبه ۱۵ دسامبر آخرين اردوگاه تحصن کنندگان هنگ گنگی توسط پليس برچيده شد و چند تن از معترضان که بر روی زمين نشسته و به صورت مسالمت آميز مقاومت کردند توسط پليس بازداشت شدند.

هفته گذشته دادگاهی در شهر هنگ کنگ دستور جمع آوری چادرها ، وسايل در منطقه ادميرالتی که نزديک به ساختمان دولت محلی هنگ کنگ است را صادر کرد. پليس هنگ کنگ به معترضان هشدار داد تا پنجشنبه يازدهم دسامبر محوطه ای که اشغال کرده بودند را تخليه کنند و گرنه پليس در روز پنجشنبه به زور متوسل خواهد شد. در واکنش به اين هشدار رهبران دو تشکل عمده دانشجويی (فدراسيون دانشجويی و تشکل مدرس) که رهبری حرکت اعتراضی موسوم به «جنبش چتر » يا « روبان زرد» را در دست داشتند اعلام کردند تا آخرين لحظه به مقاومت مسالمت آميز ادامه می دهند و از حاميان خواستند آنها را همراهی کنند. آنها اعلام کردند با پليس درگير نمی‌شوند اما در عين حال خود را برای درگيری آماده کردند.

در روز پنجشنبه نزديک به هفت هزار پليس در صحنه حضور يافته و همراه با ماموران دادگاه شروع به پاکسازی و متفرق کردن متحصنان پرداختند. برخی از معترضان تا قبل از روز پنجشنبه محل را ترک کردند. (۱)گروهی ديگر بعد از اينکه پليس منطقه را محاصره کرد با دادن اطلاعات شناسايی خارج شدند. دسته آخر که شامل صد ها نفر از متحصنان می شدند و در بين آنها چهره های شاخصی از فعالان دانشجويی، مدافعان حقوق بشر ، روزنامه نگار، کنشگران کارگری، اساتيد دانشگاه و قانونگزاران بودند، توسط پليس به زور بيرون انداخته شدند. پليس هنگ کنگ مدعی شد ۲۰۹ را در روز پايانی تحصن دستگير کرده است. در کل تعداد بازداشتی ها در طول عمر ده هفته ای جنبش چتر بالغ بر شش صد نفر شد.

در ميان چهره های شاخصی که بازداشت شدند کلوديا لو از اعضاء شورای شهر، ونگ وی يونگ عضو گروه «اشتياق مدنی » حضور داشتند. پليس اعلام کرد که بازداشت ها ادامه می يابد وهر کس که مطابق مستندات اقدان غير قانونی انجام داده باشد مورد پيگرد قرار می گيرد.

عمليات پاکساری به صورت آرام انجام شد و مانند دفعات قبل منجر به درگيری و خشونت نشد. در اين ميان پليس در مقابل چشمان نظاره گر گروه های حقوق بشری و قانونگزاران حرفه ای عمل کرد. البته معترضان نيز با خودداری از درگيری نقش مهمی در پايان آرام تحصن داشتند.

اما رهبران جنبش اعتراضی و دانشجويان تصريح کردند که اشغال تمام شد اما روح مطالبه برای انتخابات آزاد نمرده و اين مطالبه ادامه دارد. بسياری از آنها هنگام ترک اجباری گفتند که دوباره بر می گردند.

بيش از دو ماه و نيم فعاليت اعتراضی مستمر و راه اندازی و رهبری جنبش اشغال، منزلت و موقعيت خوبی برای جنبش دانشجويی که به دنبال تثبيت پايه های دمکراسی در هنگ کنگ است، به بار آورده است. اما خودداری دولت چين از تقاضای مثبت به مطالبات معترضان هنگ گنگی، بن بست در مذاکرات بين رهبران دانشجويان و مقامات اجرايی هنگ کنگ و طولانی شدن مبارزه باعث شد تا حرکت با فرسايش مواجه شود. در واقع امکان تداوم مبارزه مسالمت آميز وجود نداشت و ريسک توسل به خشونت و درگيری فيزيکی با پليس نيز بالا بود.

رهبران جنبش دانشجويی در دو هفته گذشته به اين نتيجه رسيده بودند که امکان تداوم اشغال خيابان ها وجود ندارد و بايد عمل خاصی انجام دهند که موازنه قوا را به نفع آنها تغيير دهد.

به همين دليل و نياز به شتاب بخشيدن به حرکت اعتراضی و پاسخ گرفتن با چراغ سبز رهبران جنبش اعتراضی دانشجويان در روز يکشنبه ۳۰ نوامبر به سمت ساختمان های دولتی و از جمله دفتر لونگ سان يينگ مدير اجرايی شهر حمله کردند تا آنجا را اشغال کنند. کنفدراسيون های دانشجويی وتشکل مدرسان دو نهاد مهم رهبری جنبش دانشجويی هنگ گنگ فرمان تسخير ساختمان ها را صادر کردند. اما حمله دانشجويان با واکنش خشونت آميز پليس مواجه شد که با اسپری و باتوم آنها را متفرق کرد. حرکت دانشجويان با ناکامی مواجه شد و برخی از آنها بازداشت شدند. تعدادی از دانشجويان نيز بشدت زخمی شدند. علی رغم اينکه دانشجويان توانستند برای چند ساعت مسير ساختمان های دولتی را ببندند اما سرانجام پليس مسير را باز کرد.

در اتفاقی ديگر هشدار های پليس باعث شد تا سه تن از رهبران دانشجويان به نام های بنی تای، چان کی من و چو می يونگ احضار پليس ر اقبول کنند و به ساختمان پليس بروند. آنها تاکيد کردند که جنبش اشغال با عشق و آرامش جنبشی مسالمت آميز است . رهبران بازداشت نشدند اما مقامات پليس از آنها مصرانه خواستند تا به اعتراضات و اشغال خيابان پايان بدهند. (۲)

مقامات پليس مدعی شده بودند که به رهبران دانشجويان تصريح کرده اند که اشغال ساختمان های دولتی و اماکان عمومی غير قانونی است و در صورت ادامه اقدامات قبلی با آنها برخورد خواهد شد. (۳)

در ادامه برخی از اعضاء گروه مدرسان به اعتصاب غذای نامحدود پرداختند. اما يکی از آنان در روز شنبه به اعتصاب غذای چهار روزه خود پايان داد.

جاشوا وونگ که از ۱۰۸ ساعت قبل از خوردن غذا امتناع می کرد در صفحات خود در فيس بوک و توييتر نوشت: «من به علت اصرار شديد پزشکان به اعتصاب غذا پايان دادم .»(۴)

اما او تاکيد کرد که پايان اعتصاب غذا به اين معنی نيست که دولت اجرائی هنگ گنگ خواسته های معترضان را ناديده بگيرد.

اينک جنبش چتر که سه منطقه در شهر هنگ کنگ را اشغال کرده بود به پايان خود رسيد. در روز های اوج اين جنبش دويست هزار نفر طبق برخی از آمار ها شرکت کردند. اما در هفته های اخر اين جمع به چندين هزار نفر کاهش يافت. در روز های آخر بخش موافق دولت چين و صاحبان حرفه و شغلی که اشغال خيابان ها کسب درآمد آنها را مشکل ساخته ، شديد تر و منسجم تر از گذشته مخالفت شان را ابراز کردند . شتاب دادن به اعتراضات و افزايش فشار بر مقامات اجرائی هنگ کنگ نيز پاسخ مورد نظر را نداد. ترس از حمله پليس و پايان دادن خشونت آميز به تحصن و تجمع ها نيز فضا را برای ادامه اشغال خيابان ها نا مساعد ساخته بود.

عوامل فوق باعث شد که جنبش زمان زيادی را برای فعاليت موثر در اختيار نداشته باشد و در نهايت با انتخاب نافرمانی مدنی به رويارويی نهايی بپردازد .

اما اينک جنبش چتر توانسته فرهنگ سياسی و اعتراضی مردم هنگ کنگ را تغيير دهد. سرمايه و پتانسيل زيادی را برای فعاليت های آتی خود جمع کند. دمکراسی را به خواست اول مردم هنگ کنگ ارتقاء دهد. اعتبار جهانی بدست بياورد. بر مهارت های رهبران و فعالان جنبش بيفزايد .

اين دستاورد ها پشتوانه خوبی برای ادامه فعاليت جنبش دمکراسی خواهی در قالب سياسی و غير ميدانی است . البته در اين شرايط فشار قابل توجهی بر روی دولت شهر هنگ کنگ و دولت چين وجود ندارد و اين مساله کار را برای تغيير موضع آنها دشوار می‌کند.

اما نارضايتی مردم هنگ کنگ و اراده آنها برای جلوگيری از دخالت دولت چين در انتخابرئيس دولت محلی و دستيابی به انتخابات آزاد با پايان تحصن و کنترل مجدد دولت بر خيابان ها از بين نمی رود. دولت چين نيز در برگزاری انتخابات با مشکل مواجه است. اگر رهبران جنبش دمکراسی خواهی بتوانند اجماعی در بين مردم هنگ کنگ برای اقدامات فلج کننده در مدت زمان کوتاه ايجاد نمايند آنگاه شانس موفقيت در برگزاری انتخابات آزاد افزايش می يابد.

فعالان هنگ کنگی تصور می کنند که از سوی دولت چين تحت کنترل و مراقبت هستند وفعاليت های اينترنتی و مکالمات تلفنی آنها مونيتور می شود. دولت چين اين ادعا را رد می کند. همچنين احتمال بالايی وجود دارد پليس هنگ کنگ پس از پاکسازی خيابان ها و محل تحصن به سراغ چهره های شناخته شده و موثر جنبش چتر بيايد. (۵)

روز های آينده نشان می دهد فرجام جنبش اشغال با عشق و آرامش در هنگ کنگ چه خواهد شد. اما جنبش «چتر» و يا «روبان زرد» تاثير مهمی در افزايش خود باوری و خلق قدرت مردم در هنگ کنگ و بخصوص بين دانشجويان داشت و حس همبستگی را در بين بخش مهمی از جامعه گسترش داد. فعلا چالش بعدی کنشگران دموکراسی خواه رويارويی با بازداشت و برخورد های امنيتی و قضائی احتمالی است.

______________

منابع :

۱- http://www.nytimes.com/۲۰۱۴/۱۲/۱۲/world/asia/hong-kong-protests.html?_r=۰

۲- http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/hongkong/۱۱۲۶۹۷۳۸/Hong-Kong-activists-surrender-amid-calls-to-end-protests.html

۳- http://www.usatoday.com/story/news/world/۲۰۱۴/۱۲/۰۳/protest-leaders-turned-away/۱۹۸۲۲۲۳۹

۴- http://tnews.ir/news/۳۹D۵۳۴۱۵۹۰۷۶.html

۵- http://www.theguardian.com/world/۲۰۱۴/dec/۱۴/hong-kong-activists-beijing-chinese-spying-pro-democracy

___________

نظرات مطرح شده در این نوشته الزاما بازتاب دیدگاه رادیو فردا نیست.