استخراج گاز از سنگ نفت در اروپا هنوز در آغاز راه است. اما در آمریکا این کار از دهه ۹۰ میلادی قرن بیستم آغاز شده است. اما نظر‌ها درباره اینکه این منابع عظیم زیرزمینی گاز طبیعی را باید موهبتی برای امنیت انرژی آمریکا تلقی کرد یا تهدیدی مهلک علیه محیط زیست، متفاوت است.
در حالی که کشورهای اروپایی هنوز دست به گریبان یافتن روش‌های استخراج منابع گاز طبیعی خود و در مواردی هنوز مردد در این زمینه هستند، تجربه آمریکا با تکنیک نسبتا تازه خردکردن هیدرولیکی این سنگ‌ها زیر نگاه تیزبین و نگران ناظران است. با این روش موثر ولی مورد سئوال می‌توان گاز را از عمقی بیش از یک کیلومتر زیر زمین استخراج کرد.
این روز‌ها داستان‌های ترسناک درباره مزه غیرطبیعی آب آشامیدنی، آشپزخانه‌هایی که ناگهان شعله ور می‌شوند، مرداب‌هایی که نسل ماهی در آن‌ها منقرض شده، بیماری‌های جدی ساکنان نزدیک به منطقه استخراج گاز طبیعی برخی‌ها را به این فکر انداخته است که صنعت استخراج گاز از سنگ نفت با ریسک‌های غیرقابل پیش بینی در مورد سلامت انسان و محیط زیست رو به رو است.
در فرانسه چنان از شنیده‌ها و دیده‌های خود هراسان شده‌اند که پارلمان کشور موافقت اولیه خود را برای ممنوعیت استخراج از طریق شکستن سنگ نفت و لغو مجوزهایی که قبلا برای این گونه بهره برداری صادر شده اعلام کرده است.
چیزی که بیش از همه مخالفان را تهییج کرده و ترس را در دل‌ها افکنده است، یک مستند سال ۲۰۱۰ به نام Gasland است. پس از اینکه شرکت گاز از جاش فاکس اجازه خواست تا در زمین متعلق به او در ایالت پنسیلوانیا حفاری کند، یک فیلمساز که برای اولین بار فیلم می‌ساخت گفت‌و‌گوهایی با افراد مختلف ساکن در مناطق نزدیک به حفاری‌ها انجام داد. نتیجه پژوهش‌های او نشان داد که در این مناطق آب و هوا و مردم مورد آسیب واقع شده‌اند.
بی‌ثباتی کشورهای تولید کننده نفت و افزایش روز افزون بهای سوخت انگیزه جستجو برای انرژی‌های محلی شده است و حامیان استخراج گاز طبیعی از سنگ نفت تخمین می‌زنند که منابع زیر زمینی آمریکا برای دست کم یک صد سال آینده با نرخ مصرف کنونی کافی است حال آنکه منابع نفتی این کشور حتی پاسخگوی نیاز آن برای ده سال آینده نیست.
پیش از توجه گسترده به گاز طبیعی منابع بازیافتنی مانند انرژی خورشیدی و نیروی باد محبوبیت بیشتری داشت. اکنون گفته می‌شود گاز طبیعی به دلیل پخش نسبتا کم دی اکسید کربن در مقایسه با ذغال مناسب‌تر است. اوباما گاز طبیعی را یک استاندارد برای انرژی پاکیزه نامیده است و پرسیده است آیا ما تمام تلاش خود را برای توسعه بهره برداری منابع گازی آمریکا انجام داده‌ایم؟ به گفته مخالفانی مانند بردی راسل، از اعضای فعال «گروه زیست محیطی آب پاکیزه» طرح این سئوال در درجه اول نادرست است:
«وقتی صحبت از پاکیزه بودن این سوخت می‌شود جنبه گازهای گلخانه‌ای در نظر گرفته می‌شود. با این استدلال دیگر آثار ناگوار هیدروفرکینگ (خورد کردن سنگ) کنار گذاشته می‌شود. این آثار به قدری مخرب‌اند که می‌شود گفت با انرژی فسیلی فرقی ندارد.»
بیشتر بهره برداری‌ها در ایالت پنسیلوانیا و در مارسلوس انجام می‌گیرد که منابع آن تنها با عربستان سعودی قابل مقایسه است. در این روش گاز طبیعی محصور شده در سنگ نفت با ایجاد سوراخ‌هایی در عمق صد‌ها متری زیر آبهای محصور زیرزمینی درون سنگ‌ها به گاز طبیعی دسترسی پیدا می‌کنند. مخلوطی از آب و مواد شیمیایی به سنگ نفت تزریق می‌شود که در اثر آن شکاف‌های کوچکی ایجاد می‌شود و سرانجام حباب‌های گاز متان آزاد می‌شود. گاز به سطح زمین می‌رسد و در تانک‌های مخصوص جمع می‌شود. از سوختن این گاز برق تولید می‌شود.
هم اکنون در نزدیک به ۳۰ ایالت در آمریکا عملیات سوراخ کردن زمین ادامه دارد و با افزایش میزان این عملیات شمار مخالفان این صنعت نیز رشد کرده است. آن‌ها استدلال می‌کنند که گاز متان آزاد شده همواره به تانک‌های مخصوص نمی‌رسد و در زمان‌هایی به داخل محیط زیست و آبهای آشامیدنی راه می‌یابد و اینکه آب استفاده شده در بهره برداری به درستی جمع آوری و نابود نمی‌شود و مواد شیمیایی استفاده شده در عملیات بهره برداری نیز زمین‌های زیر بهره برداری را آلوده و مسموم می‌سازد.
اما همه مخالفان فعال محیط زیست نیستند. دادستان ایالت نیویورک به تازگی شکایتی را طرح کرد و از دولت فدرال خواست تا مطالعه‌ای زیست محیطی درباره عملیات بهره برداری در دهانه رودخانه دلاویر انجام دهد. این رودخانه ۵ درصد آب آشامیدنی کشور را تامین می‌کند. در ماه آوریل گروهی در کنگره گزارشی را ارائه دادند که چندین شرکت تولید انرژی را متهم می‌کرد که در بیش از ده ایالت مواد شیمیایی سرطانزا را به داخل چاه‌های گاز می‌فرستد.
راسل عضو گروه زیست محیطی آب پاکیزه می‌گوید به همین دلیل است که به این صنعت نمی‌توان اعتماد کرد و می‌گوید:
«صنعت تولید انرژی فسیلی اهمیت چندانی به موضوع نمی‌دهد زیرا می‌داند به راحتی می‌تواند بدون اینکه گیر بیافتد در رود. نگاهداری محیط زیست هدف این صنعت نیست. آن‌ها اهمیتی نمی‌دهند. هدف آن‌ها ساختن پول بیشتر است. هرچقدر بی‌توجه‌تر باشند درآمدشان بیشتر است.»
در ماه آوریل در جریان عملیات بهره برداری در پنسیلوانیا متعلق به یک شرکت انرژی، هزاران لیتر مواد شیمیایی به سطح زمین پاشید. در سال ۲۰۰۹ یک مورد مشابه درختان و ماهیان یک منطقه را از بین برد. آب آشامیدنی منطقه مسموم شده است. به گفته ناظران در اروپا دلیل اینکه این صنعت در آمریکا با چنین سرعتی رشد کرده است، عدم سخت گیری قوانین محیط زیستی در این کشور است.
تری انگلدر، استاد علوم زمین‌شناسی دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا می‌گوید مردم حق دارند بترسند اما این ترس نباید مبتنی بر احساسات باشد. این استاد علوم در سال ۲۰۰۸ کشف کرد که میزان کانی موجود در زیر زمین پنسیلوانیا بیش از یک تریلیون دلار ارزش دارد. او معتقد است که جنگ و جدل بین موافقان و مخالفان چنان گسترده است که هیچیک از طرفین نمی‌خواهند بفهمند ارزش این منابع و خطرات نهفته چیستند و چگونه می‌توان خطرات را کاهش داد.
راسل عضو فعال گروه زیست محیطی آب پاکیزه بر این باور است که نمی‌شود جلوی رشد صنعت تولید گاز طبیعی را گرفت و آن‌ها کوشش‌های خود را معطوف به آگاهی رسانی به مردم می‌کنند تا آن‌ها دولت‌های خود را مجبور به اتخاذ تدابیر سخت‌تر برای کنترل اوضاع کنند. او به اروپاییان توصیه می‌کند که از آزمون آمریکا استفاده کنند:
«پیش از ایجاد هر گونه تدابیر کنترل کننده صنعت نگذارید آن‌ها با مته‌هایشان شروع کنند به سوراخ کردن. بازرسان را برای کنترل بگمارید و با اطمینان از آلوده نبودن محیط پیش از عملیات بهره برداری و مقایسه آن با نتایج پس از عملیات با دقت جریان امر را زیر نظر داشته باشید.»
در حالی که کشورهای اروپایی هنوز دست به گریبان یافتن روش‌های استخراج منابع گاز طبیعی خود و در مواردی هنوز مردد در این زمینه هستند، تجربه آمریکا با تکنیک نسبتا تازه خردکردن هیدرولیکی این سنگ‌ها زیر نگاه تیزبین و نگران ناظران است. با این روش موثر ولی مورد سئوال می‌توان گاز را از عمقی بیش از یک کیلومتر زیر زمین استخراج کرد.
این روز‌ها داستان‌های ترسناک درباره مزه غیرطبیعی آب آشامیدنی، آشپزخانه‌هایی که ناگهان شعله ور می‌شوند، مرداب‌هایی که نسل ماهی در آن‌ها منقرض شده، بیماری‌های جدی ساکنان نزدیک به منطقه استخراج گاز طبیعی برخی‌ها را به این فکر انداخته است که صنعت استخراج گاز از سنگ نفت با ریسک‌های غیرقابل پیش بینی در مورد سلامت انسان و محیط زیست رو به رو است.
در فرانسه چنان از شنیده‌ها و دیده‌های خود هراسان شده‌اند که پارلمان کشور موافقت اولیه خود را برای ممنوعیت استخراج از طریق شکستن سنگ نفت و لغو مجوزهایی که قبلا برای این گونه بهره برداری صادر شده اعلام کرده است.
چیزی که بیش از همه مخالفان را تهییج کرده و ترس را در دل‌ها افکنده است، یک مستند سال ۲۰۱۰ به نام Gasland است. پس از اینکه شرکت گاز از جاش فاکس اجازه خواست تا در زمین متعلق به او در ایالت پنسیلوانیا حفاری کند، یک فیلمساز که برای اولین بار فیلم می‌ساخت گفت‌و‌گوهایی با افراد مختلف ساکن در مناطق نزدیک به حفاری‌ها انجام داد. نتیجه پژوهش‌های او نشان داد که در این مناطق آب و هوا و مردم مورد آسیب واقع شده‌اند.
بی‌ثباتی کشورهای تولید کننده نفت و افزایش روز افزون بهای سوخت انگیزه جستجو برای انرژی‌های محلی شده است و حامیان استخراج گاز طبیعی از سنگ نفت تخمین می‌زنند که منابع زیر زمینی آمریکا برای دست کم یک صد سال آینده با نرخ مصرف کنونی کافی است حال آنکه منابع نفتی این کشور حتی پاسخگوی نیاز آن برای ده سال آینده نیست.
پیش از توجه گسترده به گاز طبیعی منابع بازیافتنی مانند انرژی خورشیدی و نیروی باد محبوبیت بیشتری داشت. اکنون گفته می‌شود گاز طبیعی به دلیل پخش نسبتا کم دی اکسید کربن در مقایسه با ذغال مناسب‌تر است. اوباما گاز طبیعی را یک استاندارد برای انرژی پاکیزه نامیده است و پرسیده است آیا ما تمام تلاش خود را برای توسعه بهره برداری منابع گازی آمریکا انجام داده‌ایم؟ به گفته مخالفانی مانند بردی راسل، از اعضای فعال «گروه زیست محیطی آب پاکیزه» طرح این سئوال در درجه اول نادرست است:
«وقتی صحبت از پاکیزه بودن این سوخت می‌شود جنبه گازهای گلخانه‌ای در نظر گرفته می‌شود. با این استدلال دیگر آثار ناگوار هیدروفرکینگ (خورد کردن سنگ) کنار گذاشته می‌شود. این آثار به قدری مخرب‌اند که می‌شود گفت با انرژی فسیلی فرقی ندارد.»
بیشتر بهره برداری‌ها در ایالت پنسیلوانیا و در مارسلوس انجام می‌گیرد که منابع آن تنها با عربستان سعودی قابل مقایسه است. در این روش گاز طبیعی محصور شده در سنگ نفت با ایجاد سوراخ‌هایی در عمق صد‌ها متری زیر آبهای محصور زیرزمینی درون سنگ‌ها به گاز طبیعی دسترسی پیدا می‌کنند. مخلوطی از آب و مواد شیمیایی به سنگ نفت تزریق می‌شود که در اثر آن شکاف‌های کوچکی ایجاد می‌شود و سرانجام حباب‌های گاز متان آزاد می‌شود. گاز به سطح زمین می‌رسد و در تانک‌های مخصوص جمع می‌شود. از سوختن این گاز برق تولید می‌شود.
هم اکنون در نزدیک به ۳۰ ایالت در آمریکا عملیات سوراخ کردن زمین ادامه دارد و با افزایش میزان این عملیات شمار مخالفان این صنعت نیز رشد کرده است. آن‌ها استدلال می‌کنند که گاز متان آزاد شده همواره به تانک‌های مخصوص نمی‌رسد و در زمان‌هایی به داخل محیط زیست و آبهای آشامیدنی راه می‌یابد و اینکه آب استفاده شده در بهره برداری به درستی جمع آوری و نابود نمی‌شود و مواد شیمیایی استفاده شده در عملیات بهره برداری نیز زمین‌های زیر بهره برداری را آلوده و مسموم می‌سازد.
اما همه مخالفان فعال محیط زیست نیستند. دادستان ایالت نیویورک به تازگی شکایتی را طرح کرد و از دولت فدرال خواست تا مطالعه‌ای زیست محیطی درباره عملیات بهره برداری در دهانه رودخانه دلاویر انجام دهد. این رودخانه ۵ درصد آب آشامیدنی کشور را تامین می‌کند. در ماه آوریل گروهی در کنگره گزارشی را ارائه دادند که چندین شرکت تولید انرژی را متهم می‌کرد که در بیش از ده ایالت مواد شیمیایی سرطانزا را به داخل چاه‌های گاز می‌فرستد.
راسل عضو گروه زیست محیطی آب پاکیزه می‌گوید به همین دلیل است که به این صنعت نمی‌توان اعتماد کرد و می‌گوید:
«صنعت تولید انرژی فسیلی اهمیت چندانی به موضوع نمی‌دهد زیرا می‌داند به راحتی می‌تواند بدون اینکه گیر بیافتد در رود. نگاهداری محیط زیست هدف این صنعت نیست. آن‌ها اهمیتی نمی‌دهند. هدف آن‌ها ساختن پول بیشتر است. هرچقدر بی‌توجه‌تر باشند درآمدشان بیشتر است.»
در ماه آوریل در جریان عملیات بهره برداری در پنسیلوانیا متعلق به یک شرکت انرژی، هزاران لیتر مواد شیمیایی به سطح زمین پاشید. در سال ۲۰۰۹ یک مورد مشابه درختان و ماهیان یک منطقه را از بین برد. آب آشامیدنی منطقه مسموم شده است. به گفته ناظران در اروپا دلیل اینکه این صنعت در آمریکا با چنین سرعتی رشد کرده است، عدم سخت گیری قوانین محیط زیستی در این کشور است.
تری انگلدر، استاد علوم زمین‌شناسی دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا می‌گوید مردم حق دارند بترسند اما این ترس نباید مبتنی بر احساسات باشد. این استاد علوم در سال ۲۰۰۸ کشف کرد که میزان کانی موجود در زیر زمین پنسیلوانیا بیش از یک تریلیون دلار ارزش دارد. او معتقد است که جنگ و جدل بین موافقان و مخالفان چنان گسترده است که هیچیک از طرفین نمی‌خواهند بفهمند ارزش این منابع و خطرات نهفته چیستند و چگونه می‌توان خطرات را کاهش داد.
راسل عضو فعال گروه زیست محیطی آب پاکیزه بر این باور است که نمی‌شود جلوی رشد صنعت تولید گاز طبیعی را گرفت و آن‌ها کوشش‌های خود را معطوف به آگاهی رسانی به مردم می‌کنند تا آن‌ها دولت‌های خود را مجبور به اتخاذ تدابیر سخت‌تر برای کنترل اوضاع کنند. او به اروپاییان توصیه می‌کند که از آزمون آمریکا استفاده کنند:
«پیش از ایجاد هر گونه تدابیر کنترل کننده صنعت نگذارید آن‌ها با مته‌هایشان شروع کنند به سوراخ کردن. بازرسان را برای کنترل بگمارید و با اطمینان از آلوده نبودن محیط پیش از عملیات بهره برداری و مقایسه آن با نتایج پس از عملیات با دقت جریان امر را زیر نظر داشته باشید.»
