با انتخاب سناتور جوزف بايدن به معاونت باراک اوباما، خطی مشی ديپلماسی نامزد دمکرات ها در انتخابات آينده رياست جمهوری ايالات متحده، بيش از پيش درباره ایران مشخص می شود.
جوزف بايدن با آن که خود به جنگ عراق رای داد، اما يکی از منتقدان سرسخت سیاست های دولت جرج بوش، رییس جمهوری آمریکا، در قبال عراق، افغانستان و ايران است.
در این میان، در روزهای اخير، بار ديگر اهميت و برجستگی این سناتور آمریکایی در سياست خارجی ايالات متحده مورد توجه قرار گرفت؛ چرا که در بحبوحه بحران گرجستان، ميخاييل ساکاشويلی، رييس جمهوری اين کشور، از وی خواست تا به تفليس سفر کند.
برخورداری از اين پيشينه سياسی سبب شده است، از همان هنگام که آقای بايدن از رقابت های انتخاباتی رياست جمهوری سال ۲۰۰۸ آمريکا کناره گرفت، در محافل سياسی ايالات متحده از وی به عنوان نامزد احتمالی سکانداری وزارت امور خارجه، چه در دولت هيلاری کلينتون و چه در دولت باراک اوباما، ياد شود.
سناتور بايدن که رياست کميته روابط خارجی سنا را بر عهده دارد، از جمله سناتورهايی بود که با قرار دادن نام سپاه پاسداران در فهرست گروه های تروريستی سنا مخالفت کرد. اين در حالی بود که هيلاری کلينتون موافق اين طرح بود.
جوزف بايدن معتقد است قرار دادن نام سپاه پاسداران در فهرست گروه های تروريستی «پيامدهايی باور نکردنی بر اوضاع افغانستان و پاکستان دارد.»
وی با ا انتقاد از هيلاری کلينتون و شماری دیگر از سناتورهای مجلس سنای آمریکا که از اين طرح حمايت کرده بودند، گفته بود: «۷۵ سناتوری که به اين طرح رای دارند، درک درستی از مسئله ندارند.»
جوزف بايدن بر این باور است که اقدام سنا اين تلقی را بوجود می آورد که آمريکا در حال جنگ صليبی با مسلمانان است.
وی درباره اين طرح گفته بود: «تنها کاری که (اين طرح) می کند، صدمه زدن به ما است...ملت های بزرگ بلوف نمی زنند.»
- «شما يا بايد گفت و گو کنيد يا وضع کنونی را حفظ کنيد يا اين که به جنگ برويد. اگر آقای مک کين گفت و گو را منتفی دانسته، ما می مانيم و يک سياست ناکارآمد يا حمله نظامی که می تواند به سرعت از کنترل خارج شود.»
او گفته بود که «هرچه در توان دارد» انجام می دهد تا ايران را از دستيابی به جنگ افزار هسته ای باز دارد، اما به گفته او، «يک پاکستان خارج از کنترل»، تهديد بسيار بزرگتری برای آمريکا در مقايسه با ايران است.
ایده گفت و گو با ایران
در يادداشتی که جوزف بايدن در سيزدهم ماه مه امسال در روزنامه وال استريت ژورنال چاپ کرد، وی نوشت: «دلمشغولی» جرج بوش به «جنگ با ترور» باعث شده است تا او «نيروهای بزرگتری را که در حال شکل دادن به جهان هستند ناديده بگيرد: ظهور چين، هند، روسيه و اروپا؛ استمرار فقر، دشمنی های قومی و دولت های ناکام؛ گرمايش فزاينده زمين؛ چالش دولت - ملت ها هم از بالا هم از پايين.»
وی در ادامه اين يادداشت می آورد: «بوش و مک کين گروه های افراطی و کشورهايی که بيشتر با خودشان مشکل دارند تا با ما را، يک کاسه می کنند: سنی ها و شيعيان، فارس و عرب ها، عراق و ايران، شبه نظاميان شيعه و القاعده. اگر اين دو (مک کين و بوش) نمی توانند دشمن را تشخيص بدهند يا نبردی را که ما به آن مشغوليم توصيف کنند، مشکل است که بتوانيم چگونگی پيروزی را ترسيم کنيم. نتايج خود گوياست.»
جوزف بايدن همچنين با حمايت از ايده گفت وگوی اوباما با ايران، از مک کين انتقاد می کند و می نويسد: «شما يا بايد گفت وگو کنيد يا وضع کنونی را حفظ کنيد يا اين که به جنگ برويد. اگر آقای مک کين گفت و گو را منتفی دانسته، ما می مانيم و يک سياست ناکارآمد يا حمله نظامی که می تواند به سرعت از کنترل خارج شود.»
به عقيده بايدن، «برای شروع، برنامه هسته ای ايران، حمايت از شبه نظاميان شيعه عراق و کمک به حزب الله لبنان و حماس در غزه» از جمله محورهای مهم گفت وگوی تهران و واشينگتن است.
بايدن در ادامه يادداشت خود از ايده گفت و گوهای بدون «پيش شرط» با ايران بر سر برنامه اتمی اش حمايت می کند و معتقد است که تعليق غنی سازی نتيجه مذاکرات است.
این سناتور آمریکایی با يادآوری نمونه های تاريخی می نويسد: «نيکسون در ديدار با مائو بود که از وی خواست چين از حمايت ويت کنگ ها در ويتنام دست بکشد يا رونالد ريگان در ديدار با ميخاييل گورباچف بود که از مسکو خواست اتحاد جماهير شوروی از گسترش جنگ افزارهای هسته ای خودداری کند.»
بايدن در ادامه یادآور می شود که بوش در مورد کره شمالی و مذاکره مستقيم با ايران درباره مسائل امنيتی عراق نيز همين رويکرد را داشته است.
وی همچنين سياست «تغيير رژيم» دولت بوش و سناتور مک کين را «نقض غرض» دانسته و می نويسد: در راستای اين سياست به ايران گفته می شود: «از بمب دست بردار و وقتی که اين کار را کردی ما همچنان به دنبال سرنگونی شما هستيم. نتيجه اين می شود که ايران به تلاش های خود برای توليد مواد شکاف پذير (هسته ای) شدت می بخشد.»
رویکرد بایدن به عراق، افغانستان و سودان
جوزف بايدن معتقد است، بی آنکه عراق دچار هرج و مرج شود، نيروهای آمريکايی بايد از عراق خارج شوند.
به نظر وی، «توافق گروه های عراقی بايد از راه تحقق فدراليسم در اين کشور تحقق يابد و امنيت، مدارس، امور روزانه و ايجاد اشتغال بايد به عهده فرمانداران منطقه ای عراق باشد.»
دولت مرکزی عراق به عقيده سناتور بايدن، بايد مسئول اموری باشد که به منافع مشترک عراقی ها مرتبط است: توليد نفت، پاسداری از مرزها، و تقسيم عادلانه درآمدها.
به نظر سناتور بايدن «سوء مديريت» در عراق باعث شده است که ايالات متحده در افغانستان با مشکل مواجه شود.
گرچه جوزف بايدن معتقد است که نيروهای آمريکايی بايد در افغانستان افزايش يابند اما به نظر وی، واشینگتن بايد به بهبود کيفی نيروهايش بيش از بهبود کمی توجه کند. افزايش نيروهای ويژه، کارشناسان اطلاعاتی و شهری، وديپلمات ها از جمله پيشنهادی های بايدن است.
جوزف بايدن همچنين طرفدار ايجاد منطقه پرواز ممنوع در دارفور سودان و تحريم دولت خارطوم است.
بايدن برای سه دهه، طرفدار سرسخت پيمان های کنترل تسليحاتی بوده است. وی از پيمان «سالت ۲» در دهه ۱۹۷۰ و همچنين «پيمان موشک های قاره پیما» در دهه ۱۹۸۰ پشتيبانی کرد. بايدن افزون بر اين از طرح منع استفاده از سلاح های شيميايی در سنای آمريکا حمايت کرده است.
معاون باراک اوباما موافق کاهش شمار سلاح های هسته ای است و از جمله سناتورهايی است که معتقد است بايد امنيت زرادخانه های هسته ای اتحاد شوروی سابق تامين شود.
در پيشينه حرفه ای این سناتور آمریکایی، حمايت از مداخله نظامی در بالکان (نخست در بوسنی و سپس در کوزوو) در دهه ۱۹۹۰ نيز ثبت شده است.
سناتور بايدن همچنين از جمله طرفداران پيوستن دمکراسی های شرق اروپا به ويژه لهستان، مجارستان و جمهوری چک به ناتو بوده است.
از سوی دیگر، وی مشوق گسترش ناتو به شرق اروپا و از حاميان راديو اروپای آزاد/ راديو آزادی است.
آقای بايدن يک مسيحی کاتوليک است و انتخاب وی نقش مهمی در جذب آرای کاتوليک های ايالات متحده خواهد داشت. با اين حال وی با حق سقط جنين که در کليسای رم نهی شده است، موافق است.
در سال ۲۰۰۷ که وی برای نامزدی حزب دمکرات در انتخابات رياست جمهوری آمريکا با سناتور اوباما رقابت می کرد، وی صريحا گفته بود که اوباما برای رياست جمهوری «هنوز آماده نيست.»
جوزف بايدن نخستين بار در حالی که تنها ۲۹ سال داشت برای انتخابات سنا از ايالت دلاور نامزد شد.
سناتور بايدن تاکنون دوبار نيز برای انتخابات رياست جمهوری سال های ۱۹۸۸ و ۲۰۰۸ نامزد شده بود که در هر دوی آنها در مراحل اوليه از دور رقابت ها کنار رفت.
انتخاب سناتور بايدن از سوی باراک اوباما، نامزد دمکرات ها در حالی صورت گرفته است که برپايه آخرين نظر سنجی ها، جان مک کين توانسته است فاصله خود با سناتور اوباما را کمتر کند.
جوزف بايدن در جريان رقابت های انتخاباتی، وادار شد به دليل اظهاراتی که رنگ و بوی «نژادی» داشت، پوزش بخواهد. وی در همان آغاز ورود به رقابت های انتخاباتی در باره سناتور اوباما گفته بود: «نخستين چهره آمريکايی آفريقايی تبار که باهوش، تميز و خوش تيپ است.»
جوزف بايدن در اسکرنتون در ایالت پنسیلوانیا به دنيا آمد، در حومه ويلمينگتون بزرگ شد و برای تحصيل به مدرسه حقوق سيراکیوز رفت.
تنها پس از يک ماه که جوزف بايدن به سنا راه يافت همسرش و سه فرزندش دچار سانحه رانندگی شدند که به مرگ همسر و يک دخترش منجر شد.
وی پنج سال پس از آن حادثه بار ديگر ازدواج کرد. جوزف بايدن هم اکنون سه فرزند و پنج نوه دارد.
