ناتو از آغاز مأموریت یا عملیات تازه‌ای با نام «نگاهبان شرق» خبر داد، اقدامی که به گفته مقام‌های این سازمان نظامی برای تقویت توان دفاعی در برابر روسیه در جناح شرقی اروپا طراحی شده است.
این تصمیم سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو، پس از ورود چندین پهپاد روسی به حریم هوایی لهستان اعلام شد که روز چهارشنبه ۱۹ شهریور رخ داد.
تجاوز روسیه به حریم هوایی لهستان باعث بسته شدن موقت چهار فرودگاه و افزایش نگرانی‌ها از تکرار چنین مواردی در میان متحدان اروپایی اوکراین شد.
در چارچوب طرح «نگاهبان شرق» که روز جمعه ۲۱ شهریور اعلام شده، قرار است جنگنده‌های رافائل فرانسه، اف-۱۶ دانمارک، تایفون‌های آلمان و سامانه‌های پدافند زمینی در لهستان و دیگر کشورهای خط مقدم مستقر شوند.
دانمارک علاوه بر جنگنده‌ها یک ناوچه ضدهوایی اعزام می‌کند و بریتانیا نیز در حال بررسی اعزام چند فروند تایفون به منطقه است.
ناتو می‌گوید این مأموریت که در روزهای آینده آغاز خواهد شد و زمان پایان آن مشخص نیست، از قطب شمال تا دریای سیاه و مدیترانه گسترش می‌یابد تا بتواند بهتر با پهپادها و موشک‌های روسیه مقابله کند.
الکسوس گرینکویچ، فرمانده ارشد نظامی ناتو، در نشست مشترک با دبیرکل این پیمان، مارک روته، در بروکسل گفت: «کلید کار یک طراحی دفاعی تازه است. ما از هر وجب خاک خود دفاع خواهیم کرد.»
او افزود که عملیات رهگیری اخیر پهپادهایی که وارد حریم هوایی لهستان شدند، با جنگنده‌های اف-۳۵ هلندی «بسیار موفقیت‌آمیز» بود، اما ابعاد یورش اخیر پهپادهای روسی به‌مراتب گسترده‌تر از گذشته بوده است.
مارک روته، دبیرکل ناتو، نیز اقدام مسکو را «بی‌پروا و غیرقابل‌قبول» خواند و تأکید کرد حتی اگر این پروازها عمدی نبوده باشند، نقض حریم هوایی ناتو به واکنشی جدی نیاز دارد.
او یادآوری کرد که در پی آغاز جنگ در اوکراین رخنه‌های مشابه به حریم هوایی در رومانی، استونی، لتونی و لیتوانی هم رخ داده است.
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه، نیز امنیت اروپا را «اولویت نخست» خواند و گفت اروپا در برابر «افزایش ارعاب روسیه» عقب‌نشینی نخواهد کرد.
در شورای امنیت سازمان ملل نیز نماینده موقت آمریکا هشدار داد که واشینگتن در کنار متحدان خود خواهد ایستاد.
با این حال، برخی تحلیلگران یادآور شدند که تاکنون نقش مستقیم ارتش آمریکا در تقویت پدافند هوایی ناتو محدود بوده و عمدتاً اروپایی‌ها تجهیزات آمریکایی را به‌کار گرفته‌اند.
واکنش‌ها در لهستان تندتر بود. دونالد توسک، نخست‌وزیر لهستان، ادعای دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، را که گفته بود حمله پهپادی «ممکن است اشتباهی» بوده باشد، رد کرد و در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ما هم دوست داشتیم این حمله اشتباه باشد، اما نبود و ما این را می‌دانیم.» وزیر خارجه لهستان هم خواستار موضع سخت‌تر واشینگتن شد.
در همین حال، دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، هرگونه دخالت روسیه در پرواز پهپادها بر فراز لهستان را تکذیب کرد و گفت که گفت‌وگوهای صلح با اوکراین «در حال حاضر در حالت توقف» است.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، اما تأکید کرد که هدف پوتین «اشغال کامل اوکراین» است و جنگ تنها در صورتی متوقف خواهد شد که اهداف شخصی او تغییر کند.
بریتانیا همزمان بسته تازه‌ای از تحریم‌ها علیه روسیه را اعلام کرد؛ از جمله تحریم ده‌ها نفتکش مرتبط با «ناوگان سایه» مسکو و نیز شرکت‌ها و افرادی در ترکیه و چین که در تأمین تجهیزات جنگی برای روسیه نقش دارند.
ایوِت کوپر، وزیر خارجه جدید بریتانیا، در نخستین سفر خارجی خود به کی‌یف رفت و گفت لندن «در برابر تهاجم وحشیانه پوتین بیکار نخواهد نشست».
در همین حال، ترامپ به فاکس‌نیوز گفته است که صبرش در برابر پوتین «به سرعت در حال تمام شدن است»، اما در حال حاضر هیچ اقدام احتمالی برای تحریم‌ها یا تعرفه‌های جدید علیه مسکو اعلام نکرده است.
