آمریکا در واکنش به ابلاغ قانون «تعلیق همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی» توسط رئیسجمهور ایران میگوید که این اقدام غیرقابل قبول است. اسرائیل نیز خواستار فعال شدن «مکانیسم ماشه» علیه تهران شده است.
تامی بروس، سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده، روز چهارشنبه ۱۱ تیر در یک نشست خبری گفت که این اقدام غیرقابل قبول است و تهران باید بدون تأخیر بیشتر، همکاری کامل با آژانس سازمان ملل را از سر گیرد.
او افزود که ایران تصمیم گرفته همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را در مقطعی متوقف کند که «فرصتی برای تغییر مسیر و انتخاب راه صلح و رفاه دارد».
در این قانون مصوب مجلس شورای اسلامی که مسعود پزشکیان آن را روز چهارشنبه ابلاغ کرد، دولت ایران مکلف است «بلافاصله هرگونه همکاری» با آژانس را تا «تأمین امنیت مراکز و دانشمندان هستهای» و «حصول اطمینان» از رعایت کامل حق غنیسازی اورانیوم به حالت تعلیق درآورد.
استفان دوجاریک، سخنگوی دبیر کل سازمان ملل، هم به این اقدام واکنش نشان داد و گفت که تعلیق همکاری ایران با آژانس «بدون شک نگرانکننده است».
او اظهار داشت: «ما از این تصمیم رسمی مطلع شدهایم، که بدون تردید نگرانکننده است».
دوجاریک افزود: «فکر میکنم دبیر کل در فراخوان خود برای همکاری ایران با آژانس بسیار ثابتقدم بوده است، و در واقع، خواهان همکاری نزدیک تمام کشورها با آژانس در امور هستهای است».
از سوی دیگر وزیر خارجۀ اسرائیل از سه کشور اروپایی عضو برجام خواست که «مکانیسم ماشه» را علیه ایران فعال کنند.
گیدئون سعار گفت: «زمان فعال کردن مکانیسم ماشه همین الان است. من از سه کشور اروپایی، آلمان، فرانسه و بریتانیا، میخواهم که تمام تحریمها علیه رژیم ایران را دوباره برقرار کنند.
او با تأکید بر این که اجرای قانون مذکور در ایران به معنای «چشمپوشی کامل از تمام الزامات و تعهدات هستهای بینالمللی» این کشور است، خواستار اقدام قاطعانه جامعه بینالمللی و استفاده از همه ابزارها برای «متوقف کردن جاهطلبیهای هستهای رژیم ایران» شد.
سخنگوی وزارت خارجه آلمان نیز روز چهارشنبه گفت که تصمیم ایران برای توقف همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی یک «پیام فاجعهبار» میفرستد.
مارتیَن گیسه در پاسخ به سوالات خبرنگاران گفت: «برای رسیدن به یک راهحل دیپلماتیک، ایران باید با آژانس همکاری کند».
مطرح شدن این لایحه در مجلس که به تصویب شورای نگهبان هم رسیده است، پس از آن صورت گرفت که اسرائیل و ایالات متحده تأسیسات هستهای ایران را با هدف جلوگیری از دستیابی تهران به سلاح هستهای بمباران کردند.
جمهوری اسلامی ایران دسترسی بازرسان آژانس را محدود کرده و هماکنون نیز گروهی از بازرسان آژانس که در ایران هستند، اجازهً ورود به سایتهای هستهای برای ارزیابی دقیق خسارت ناشی از حملات جنگ ۱۲ روزه را ندارند.
هنوز مشخص نیست تهران قرار است چگونه تعلیق همکاری با آژانس را اجرا کند. در ساختار حکومتی ایران، شورای عالی امنیت ملی اختیار دارد نحوهٔ اجرای این لایحه را تعیین کند، به این معنا که ممکن است تمامی خواستههای مجلس بهطور کامل اجرا نشود.