رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی ایران از تداوم خشکسالی گسترده در کشور خبر داد و گفت دادههای ثبتشده نشان میدهد که ایران در آستانۀ تجربۀ «بدترین پاییز در ۵۷ سال گذشته» از نظر بارش قرار دارد.
احد وظیفه روز یکشنبه ۱۱ آبان در گفتوگو با خبرگزاری تسنیم، نزدیک به سپاه پاسداران، با اشاره به افزایش دما و کاهش بارشها افزود این دو عامل باعث تشدید خشکسالی در سراسر ایران و خاورمیانه شده است.
رئیس مرکز ملی اقلیم تأکید کرد که «اوایل مهرماه در وزارت جهاد کشاورزی اعلام کردم منتظر بارشهای خوب در پاییز نباید باشیم و دادههای ثبتشده نشان میدهد بدترین پاییز دورۀ بلندمدت (۵۷ سال) ایران و خاورمیانه را خواهیم داشت».
بهگفتهٔ آقای وظیفه، بررسی سدها و جریان رودخانهها نشان میدهد منابع آبی در وضعیت بحرانی قرار دارند و تأمین آب آشامیدنی کلانشهرهایی چون تهران، تبریز و مشهد با مشکل روبهرو شده است.
او هشدار داد که کمبود آب بر کشاورزی، دامداری و امنیت غذایی کشور تأثیر جدی خواهد گذاشت.
احد وظیفه در مورد پیشبینی زمستان ۱۴۰۴ گفت هرچند بارشها نسبت به پاییز اندکی بهبود مییابد، اما سال پربارشی پیشِ رو نیست. نیمهٔ شرقی کشور همچنان با احتمال ۳۰ تا ۴۰ درصد کمبارشی مواجه خواهد بود، در حالی که بارشها در نیمهٔ غربی و نواحی شمالی و مرکزی در محدودهٔ عادی پیشبینی میشود.
او تأکید کرد کمبارشیهای پاییز تا پایان زمستان و آغاز بهار جبران نخواهد شد و سال آبی آینده خشکتر از میانگین بلندمدت خواهد بود.
هشدار روز صفر آبی
به گفتهٔ رئیس مرکز ملی اقلیم، در دو هفتهٔ آینده نیز بارش مؤثری در کشور پیشبینی نمیشود و این وضعیت خطر رسیدن به «روز صفر آبی» و افزایش فرونشست زمین را بالا برده است.
«روز صفر آبی» به روزی اطلاق میشود که منابع آبی یک شهر یا منطقه به حدی کم میشود که تقاضا از عرضه پیشی میگیرد و آب به صورت جیرهبندی و با محدودیت شدید ارائه میشود.
به گفتهٔ آقای وظیفه، دلیل اینکه احتمالاً در زمستان بارشها در ایران کمتر از حد معمول خواهد بود این است که ایران امسال در وضعیت میان فاز خنثی و «لانینای ضعیف» قرار دارد.
«النینو» و «لانینا» دو پدیدهٔ متناوب در اقیانوس آرام هستند؛ در النینو آبهای سطحی گرمتر میشوند و بارش در بسیاری مناطق از جمله خاورمیانه افزایش مییابد، اما در لانینا آب اقیانوس سردتر میشود و معمولاً باعث کاهش بارندگی و خشکسالی میگردد.
احد وظیفه افزود که کشورهای منطقه، از جمله ترکیه نیز با فشار خشکسالی دست به گریباناند.
ایران در سال آبی ۱۴۰۴–۱۴۰۳ با یکی از خشکترین دورههای پنج دهه اخیر روبهرو شده است. میزان بارش در کشور بهطور میانگین ۲۰ درصد کمتر از حد نرمال بوده و استانهای جنوبی، از جمله سیستان و بلوچستان، هرمزگان و بوشهر، کاهش بارش تا ۹۰ درصد را تجربه کردهاند.
سطح آب سدها نیز حدود ۱۵ درصد پایین آمده و بیش از ۶۰ درصد از سدهای مهم کشور کمتر از نیمی از ظرفیت خود آب دارند.
خشکسالی مداوم تالابها و دریاچههای بزرگی چون ارومیه، بختگان، گاوخونی و هامون را به مرز نابودی رسانده است.
به نوشته گزارشی از خبرگزاری تسنیم که روز ۱۱ آبان منتشر شده، کارشناسان میگویند بحران کنونی تنها نتیجهٔ کمبارشی نیست، بلکه حاصل دههها مدیریت نادرست آب، حفر بیرویهٔ چاهها و سیاستهای توسعهای ناهماهنگ است.