نشریه وال استریت جورنال میگوید اسرائیل به کمیته تحت رهبری آمریکا که بر آتشبس در لبنان نظارت دارد، شکایت کرده که دیپلماتهای ایرانی و دیگر افراد، دهها میلیون دلار پول نقد برای تأمین مالی بازسازی حزبالله به این گروه منتقل میکنند.
بر اساس این گزارش که روز جمعه ۱۲ بهمن منتشر شده و یک مقام دفاعی ایالات متحده آن را تأیید کرده، اسرائيل در شکایت خود گفته است که فرستادگان ایرانی با چمدانهایی پر از دلار آمریکا از تهران به فرودگاه بینالمللی بیروت پرواز میکنند.ا
اسرائیل همچنین مدعی شده که شهروندان ترکیهای نیز از مسیر استانبول به بیروت پول منتقل کردهاند.
کمیته آتشبس که مسئول رسیدگی به موارد نقض توافق نیست، این شکایتها را به دولت لبنان منتقل کرده است. این کمیته دربرگیرنده نمایندگانی از اسرائیل، لبنان، آمریکا، فرانسه و سازمان ملل است.
برخی مقامات کشورهای عضو کمیته اعلام کردهاند که از استفاده ایران از فرودگاه بیروت برای قاچاق پول اطلاع دارند یا این ادعاها را معتبر میدانند.
طبق توافق آتشبس، لبنان موظف است ورودیهای کشور را تحت کنترل داشته باشد و مانع انتقال سلاح و تجهیزات مرتبط به گروههایی مانند حزبالله شود، اما این توافق مشخصاً درباره انتقال پول نقد چیزی ذکر نکرده است.
حزبالله یک گروه شبهنظامی و در عین حال یک حزب سیاسی است که بخش بزرگی از جنوب لبنان را تحت کنترل دارد. ایالات متحده حزبالله را یک سازمان تروریستی میداند، اما اتحادیه اروپا شاخهٔ نظامی آن را در فهرست سیاه قرار داده و حزب سیاسی آن را تروریستی نمیداند. شاخه سیاسی حزبالله در پارلمان لبنان هم نمایندگانی دارد.
دولت لبنان، نیروهای مسلح این کشور، نمایندگان هیئت ایرانی در سازمان ملل و حزبالله تاکنون به این گزارشها واکنشی نشان ندادهاند. اما بهنام خسروی، دیپلمات سفارت ایران در لبنان، اخیراً به رسانههای دولتی ایران گفت که تهران از هواپیماهای مسافربری برای انتقال پول به لبنان استفاده نمیکند.
وال استریت جورنال مینویسد مقامات ترکیه نیز تأکید کردهاند که هرگونه انتقال مبالغ نقدی بزرگ در فرودگاه استانبول با دستگاههای X-ray و دیگر تدابیر امنیتی شناسایی میشود و تاکنون چنین مواردی مشاهده نشده است. آنها همچنین گفتهاند که هیچ طرف ثالثی موضوع انتقال پول از ترکیه را با دولت این کشور مطرح نکرده است.
تأثیرات نقل و انتقالات پولی
انتقال پول نقد از ایران به حزبالله میتواند باعث افزایش تنش میان اسرائیل با ایران و حزبالله شود. در دو ماه نبرد شدید در تابستان گذشته، اسرائیل بسیاری از رهبران ارشد حزبالله را هدف قرار داد، صدها عضو آن را کشت یا زخمی کرد و بخش زیادی از زرادخانه موشکی این گروه را از بین برد.
اسرائیل اعلام کرده که اجازه نخواهد داد حزبالله بازسازی شود و حتی تهدید کرده که در صورت استفاده از فرودگاه بیروت برای قاچاق کمکهای مالی به این گروه، این فرودگاه را هدف قرار خواهد داد.
هرچند جنگ بین دو طرف متوقف شده و آتشبس دو ماه است که برقرار مانده، اما اسرائیل همچنان صدها حمله هوایی علیه مواضع حزبالله انجام داده است.
از جمله، روز سهشنبه، ارتش اسرائیل دو حمله به خودروهایی انجام داد که ادعا میشود در حال انتقال تجهیزات نظامی بودند. لبنان این حملات را نقض آتشبس خوانده است.
وضعیت مالی حزبالله
پس از پایان درگیریها، حزبالله به شدت به پول نقد نیاز دارد، زیرا بسیاری از اعضای این گروه کشته یا زخمی شدهاند و مناطق تحت نفوذ آن در جنوب لبنان و حومه جنوبی بیروت دچار خسارتهای سنگین شده است.
این گروه نهتنها یک شاخه نظامی دارد، بلکه یک حزب سیاسی و سازمان اجتماعی نیز محسوب میشود و از پول برای پرداخت حقوق نیروهایش، حمایت از خانوادههای کشتهشدگان، جبران خسارت اموال تخریبشده و تأمین هزینههای برنامههای اجتماعی خود استفاده میکند.
اسرائیل در تلاش است تا مسیرهای تأمین مالی حزبالله را قطع کند. در سال گذشته، اسرائیل چندین مقام کلیدی حزبالله و ایران را که مسئول انتقال پول به این گروه بودند، ترور کرد.
همچنین، در طول درگیریهای پاییز گذشته، نیروی هوایی اسرائیل چندین سایت ذخیره پول و طلا را که به حزبالله تعلق داشت، هدف حمله قرار داد. از جمله، شعب بانک قرضالحسن که بهعنوان مرکز مالی حزبالله شناخته میشود و تحت تحریمهای آمریکا قرار دارد.
آیا حزبالله با بحران مالی روبهروست؟
در حالی که ایران با بحران اقتصادی ناشی از تحریمها دستوپنجه نرم میکند، اما همچنان حزبالله را به عنوان متحدی استراتژیک و یک عامل بازدارنده علیه اسرائیل میبیند و اجازه نخواهد داد که این گروه تضعیف شود.
برخی نشانهها حاکی از آن است که حزبالله برای تأمین هزینههای خود دچار مشکل شده است. یک مقام لبنانی که در کمک به آوارگان جنوب لبنان فعالیت دارد، گفته است که کارشناسان حزبالله در منطقه حضور یافتهاند اما هزینههای بازسازی را دستکم گرفتهاند.
با این حال، وال استریت جورنال به نقل از یکی از منابع آگاه از وضعیت مالی حزبالله گزارش داده که این گروه با بحران نقدینگی روبهرو نیست و همچنان غرامتهای سنگینی برای اموال تخریبشده پرداخت میکند؛ بین ۱۲,۰۰۰ تا ۱۴,۰۰۰ دلار در سال برای اجاره مسکن، بهعلاوه مبالغ اضافی برای خرید لوازم منزل.
به گفته این فرد، از زمان برقراری آتشبس در اواخر نوامبر، بانک قرضالحسن ۲۸ شعبه جدید باز کرده است و حزبالله از این بانک برای صدور چکهایی به ارزش ۵۰۰ میلیون دلار استفاده کرده است.
این مسئله نشان میدهد که این گروه مشکل نقدینگی ندارد، هرچند تخریب گسترده در لبنان، محدود شدن مسیرهای حمایتی از طریق سوریه و افزایش نظارت بر فرودگاه بیروت، توان حزبالله را برای تأمین هزینههای بازسازی کاهش خواهد داد.
تغییر مسیرهای تأمین مالی حزبالله
پیشتر، مسیر اصلی ایران برای انتقال پول و سلاح به حزبالله از طریق سوریه بود. اما سقوط دولت بشار اسد در سال گذشته این مسیر را تا حد زیادی مسدود کرد و اکنون مسیر فرودگاه بیروت برای ایران اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
مقامات لبنانی میگویند که طبق توافق آتشبس، فرودگاه تحت کنترل ارتش لبنان قرار دارد تا مانع از ورود سلاح و پول به حزبالله شود. اما یک مقام ارشد امنیتی لبنان هشدار داده که ممکن است اشیای ارزشمندی مانند طلا و الماس از شناسایی فرار کنند.
وال استریت جورنال همچنین به نقل از برخی مقامهای آمریکایی که اخیراً از دولت خارج شدهاند، نوشته که حزبالله نفوذ کافی در نیروهای امنیتی لبنان دارد تا فرستادگان ایرانی را از بازرسیهای سختگیرانه در فرودگاه بیروت معاف کند.