رهبر جمهوری اسلامی ایران می‌گوید که «گمان نمی‌کند» مذاکرات با ایالات متحده بر سر پروندهٔ هسته‌ای تهران به نتیجه برسد.
اظهارات علی خامنه‌ای روز سه‌شنبه ۳۰ اردیبهشت در مراسم بزرگداشت «شهدای خدمت» و سالگرد کشته‌شدن ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور پیشین، بیان شد. این در حالی است که معاون وزیر خارجه ایران ساعاتی پیشتر از بررسی پیشنهاد برگزاری دور پنجم مذاکره با آمریکا خبر داده بود.
رهبر جمهوری اسلامی با اشاره به ابراهیم رئیسی گفت: رئیس‌جمهور پیشین ایران «در اولین مصاحبه با صراحت گفت با آمریکا مذاکرهٔ مستقیم نمی‌کنیم. البته در دوره شهید رئیسی مذاکرات غیرمستقیم بود ولی بدون نتیجه».
خامنه‌ای افزود: «الان هم گمان نمی‌کنیم به نتیجه‌ای برسد و نمی‌دانیم چه خواهد شد».
او به طور مشخص به دیدگاه مقام‌های آمریکایی در مورد ممنوعیت غنی‌سازی در خاک ایران اشاره کرد و گفت: «طرف آمریکایی که در این مذاکراتِ غیرمستقیم وارد صحبت می‌شوند، گفت‌وگو می‌کنند، سعی کنند یاوه‌گویی نکنند».
رهبر جمهوری اسلامی با استفاده از عبارت «غلط زیادی» خطاب به مقام‌های آمریکایی گفت: «این‌که بگویند ما به ایران اجازۀ غنی‌سازی نمی‌دهیم، این غلط زیادی است. کسی منتظر اجازۀ این و آن نیست. جمهوری اسلامی سیاستی دارد، روشی دارد، سیاست خودش را تعقیب می‌کند».
خامنه‌ای افزوده که در مناسبت دیگری به «ملت ایران» توضیح خواهد داد «چرا طرف‌های غربی و آمریکایی و دیگران اصرار دارند که در ایران غنی‌سازی نباشد».
رضا علیجانی، تحلیلگر سیاسی در پاریس، دربارهٔ اصرار ایران به غنی‌سازی اورانیوم در خاک خود، به رادیو فردا می‌گوید که «خامنه‌ای با غنی‌سازی می‌خواهد راه فرار برای ساخت سلاح اتمی باز بماند».
او افزود: «غنی‌سازی اورانیوم برای خامنه‌ای تولید برق نیست وگرنه با این وضعیت ناترازی برق در ایران مواجه نمی‌شدیم. او می‌خواهد تا راه فرار برای ساخت سلاح اتمی باز بماند».
آقای علیجانی تصریح کرد: «وقتی خامنه‌ای دربارهٔ مذاکرات گفت نمی‌دانیم چه خواهد شد، یعنی رفت و برگشت مذاکرات ادامه خواهد داشت».
ایران بارها گفته که برنامه هسته‌ایش برای مقاصد غیرنظامی صلح‌آمیز است، اما مقامات جمهوری اسلامی در ماه‌های گذشته تهدید کرده بودند که تهران در صورت حمله یا تهدید موجودیت آن توسط اسرائیل می‌تواند «دکترین هسته‌ای» خود را تغییر دهد.
افزایش قیمت دلار پس از اظهارات خامنه‌ای
لحظاتی پس از این اظهارات، عباس عراقچی وزیر خارجه ایران که ریاست مذاکرات با آمریکا را برعهده دارد، گفت که رهبر جمهوری اسلامی «تکلیف را کاملا روشن کردند».
او مواضع طرف آمریکایی را «کاملاٌ غیر معقول و غیر منطقی» خواند و افزود که «بحث غنی‌سازی اصلا موضوع قابل مذاکره‌ای نیست».
ساعتی پس از پخش سخنرانی علی خامنه‌ای، قیمت انواع ارزهای خارجی در بازارهای ایران افزایش یافت و قیمت هر دلار آمریکا که صبح روز سه‌شنبه حدود ۸۲ هزار تومان بود به بیش از ۸۵ هزار تومان افزایش یافت.
شاخص کل بورس در پایان معاملات روز سه‌شنبه نیز ۵۸ هزار واحد ریزش کرد و به سه میلیون و ۱۶۷ هزار واحد رسید.
درخواست مقام‌های آمریکایی برای توقف غنی‌سازی
مقام‌های ایالات متحده از جمله دونالد ترامپ، مارکو روبیو، وزیر خارجه، و استیو ویتکاف، مذاکره‌کنندهٔ اصلی آمریکا در گفت‌وگو با ایران، گفته‌اند که تهران نمی‌تواند غنی‌سازی اورانیوم داشته باشد، این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران غنی‌سازی را «خط قرمز» خود دانسته است.
رئیس‌جمهور ایالات متحده ۲۶ اردیبهشت به شبکه تلویزیونی فاکس نیوز گفت که «ما به هر حال به یک راه‌حل خواهیم رسید. خشونت‌آمیز یا غیرخشونت‌آمیز؛ و من به شدت غیرخشونت‌آمیز را ترجیح می‌دهم».
آقای ترامپ در پاسخ به پرسشی دربارهٔ سرنوشت برنامه هسته‌ای غیرنظامی ایران گفت: «آن‌ها نفت عظیمی دارند. برای ۳۰۰ سال نفت دارند و نفت مرغوبی هم دارند... وقتی این همه نفت دارید چه نیازی به برنامه هسته‌ای غیرنظامی هست؟ متوجه نمی‌شوم».
کشورهای غربی بویژه ایالات متحده و اسرائیل نگران هستند که ایران به‌دلیل غنی‌سازی ۶۰ درصدی اورانیوم که فاصله چندانی با غنی‌سازی ۹۰ درصدی برای ساخت سلاح هسته‌ای ندارد، به‌دنبال این تسلیحات باشد.
به گفته مارکو روبیو، «چیزی که ایران اساساً می‌خواهد این است که تنها کشور غیرسلاح هسته‌ای در جهان باشد که اورانیوم را غنی می‌کند».
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، روز سه‌شنبه سی‌ام اردیبهشت نیز اعلام کرد که دولت دونالد ترامپ در تلاش است به توافقی با ایران دست یابد که به تهران اجازه دهد برنامه‌ای صلح‌آمیز در حوزه انرژی هسته‌ای داشته باشد، اما بدون غنی‌سازی اورانیوم. او در عین حال اذعان کرد که دستیابی به چنین توافقی «کار ساده‌ای نخواهد بود».
روبیو در جلسه کمیته روابط خارجی سنای آمریکا گفت که دولت ترامپ در حال ارائه «مسیر خروجی» به ایران است تا این کشور بتواند به سوی رفاه و صلح گام بردارد. او افزود: «این مسیر آسان نخواهد بود، اما روندی است که اکنون در آن قرار داریم.»
گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان می‌دهد که میزان ذخایر اورانیوم ایران در سال‌های اخیر به سطحی رسیده که در صورت غنی‌سازی ۹۰ درصدی، برای ساخت شش بمب اتمی کفایت می‌کند.
دریافت پیشنهاد دور پنجم مذاکرات ایران و آمریکا
ایران می‌گوید پیشنهادی برای دور پنجم مذاکره با ایالات متحده بر سر پرونده هسته‌ایش دریافت کرده است؛ چند روز پس از آن‌که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از تهران خواست سریع‌تر اقدام کند.
کاظم غریب‌آبادی، معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت خارجه ایران، روز سه‌شنبه گفت: «پیشنهادی درباره دور بعدی مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا دریافت کرده‌ایم که در حال بررسی است».
لارنس نورمن، خبرنگار روزنامه وال‌استریت جورنال، روز دوشنبه خبر داده بود که پنجمین دور گفت‌وگوهای آمریکا و ایران ممکن است از ۲۴ تا ۲۵ مه (چهارم و پنجم خرداد) در رم برگزار شود.
او در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «شنیده‌ام که گفت‌وگوهای بعدی ایران برای آخر این هفته در رم تنظیم شده است».
دو کشور تا کنون چهار دور مذاکره با میانجی‌گری عمان در مسقط و رم انجام داده‌اند و آقای ترامپ روز ۲۶ اردیبهشت گفت که آمریکا پیشنهادی را در مورد برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی در اختیار مقامات تهران قرار داده است و تهران باید سریع اقدام کند.
مقام‌های جمهوری اسلامی گفته‌اند که هنوز «پیشنهاد مکتوبی» از ایالات متحده دریافت نکرده‌اند.
ایران امیدوار است با دستیابی به توافقی با دولت دوم ترامپ و حفظ غنی‌سازی در خاک خود، تحریم‌های فلج‌کنندهٔ آمریکا را لغو کند یا کاهش دهد.
رئیس‌جمهور آمریکا اردیبهشت ۱۳۹۷ در دولت اول خود از توافق شش قدرت جهانی با ایران موسوم به «برجام» خارج شد و تحریم‌های شدیدی علیه تهران وضع کرد و کارزار «فشار حداکثری» بر ضد جمهوری اسلامی به راه انداخت. او از بهمن پارسال بار دیگر اعمال این کارزار را از سرگرفته است.
کاظم غریب آبادی، معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی، روز سه‌شنبه در مورد تحریم‌های ایالات متحده و بین‌المللی علیه ایران گفته که «جمهوری اسلامی ایران نمونه کامل کشوری است که مردم آن دهه‌های متوالی تحت رژیم تحریمی زندگی کردند».
به گفتهٔ او، «این تحریم‌ها در راستای سیاست موسوم به فشار حداکثری علیه ایران اعمال و باعث شدند که دسترسی مردم به تجهیزات پزشکی و بهداشتی محدود شود».
این ادعا در حالی است که ایران تحت تحریم دارویی و پزشکی قرار ندارد.
