دونالد ترامپ در پایان سفرش به خاورمیانه اعلام کرد که آمریکا پیشنهادی را در مورد برنامهٔ هسته‌ای جمهوری اسلامی در اختیار مقامات تهران قرار داده است.
رئیس‌جمهور ایالات متحده روز جمعه ۲۶ اردیبهشت در هواپیمای ریاست‌جمهوری در پایان سفرش به امارات که آخرین ایستگاه سفر چهارروزه او به خاورمیانه بود، این موضوع را اعلام کرد اما جزئیات بیشتری نگفت.
پس از چهار دور مذاکره میان استیو ویتکاف، نمایندهٔ ویژهٔ آمریکا در امور خاورمیانه، و عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، این نخستین بار است که ترامپ به‌طور رسمی تأیید می‌کند پیشنهادی از سوی آمریکا در اختیار مقامات جمهوری اسلامی قرار گرفته است.
رئیس‌جمهور آمریکا در عین حال تأکید کرد «مهم‌تر از همه این است که می‌دانند باید خیلی سریع عمل کنند وگرنه اتفاق بدی خواهد افتاد».
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، ساعاتی بعد در پستی در شبکه ایکس گفت که «ایران هیچ‌گونه پیشنهاد مکتوبی از سوی ایالات متحده، نه مستقیم و نه غیرمستقیم دریافت نکرده است».
به گفته او، پیام‌هایی که ایران و جهان دریافت می‌کند، «همچنان سردرگم و متناقض هستند».
عراقچی افزوده که موضع ایران «همچنان قاطع و صریح است: به حقوق ما احترام بگذارید و تحریم‌ها را پایان دهید؛ در این صورت، توافقی در کار خواهد بود».
وزیر خارجه جمهوری اسلامی گفته که در هیچ سناریویی چشم‌پوشی ایران «از حق خود برای غنی‌سازی با اهداف صلح‌آمیز، که به سختی محقق شده است»، وجود ندارد.
اشاره این مقام بلندپایه ایرانی می‌تواند به اظهارات مقام‌های آمریکایی بویژه دونالد ترامپ باشد که گفته‌اند ایران تمام باید برنامه هسته‌ای خود را برچیند.
رئیس‌جمهور ایالات متحده روز جمعه همچنین در مصاحبه با شبکه تلویزیونی فاکس نیوز گفت که ایران خواهان تجارت با ایالات متحده است.
او قبل از ترک ابوظبی، پایتخت امارات متحده عربی، اظهار داشت: «ایران خواهان تجارت با ما است، درست؟ اگر باور می‌کنید، من مشکلی با این قضیه ندارم. من از تجارت برای حل‌وفصل خصومت‌ها و دستیابی به صلح استفاده می‌کنم».
رئیس‌جمهور آمریکا افزود: «اما من به ایران گفته‌ام وقتی توافق کنیم شما واقعاً، واقعاً خوشحال می‌شوید».
«پیشنهاد مکتوب آمریکا به ایران»
روز پنجشنبه وب‌سایت اکسیوس از ارائه یک پیشنهاد مکتوب از سوی ترامپ به مقامات ایران در چهارمین دور مذاکرات هسته‌ای خبر داده بود.
به‌نوشتۀ اکسیوس، این پیشنهاد مکتوب توسط استیو ویتکاف به عباس عراقچی سپرده شده تا به تهران برساند و رهبر جمهوری اسلامی و سایر مقامات ارشد جمهوری اسلامی دربارۀ آن تصمیم بگیرند.
با این حال، عباس عراقچی در واکنش به این گزارش گفت ایران در طول مذاکرات یکی دو بار دیدگاه‌های خود را به‌صورت مکتوب به طرف مقابل ارائه داد، «اما هنوز هیچ چیزی را به‌صورت مکتوب از آن‌ها دریافت نکرده‌ایم. البته گفته‌اند که قرار است مطالبی را ارائه دهند».
ترامپ جزئیاتی از محتوای پیشنهاد آمریکا ارائه نکرد و مقامات جمهوری اسلامی نیز تا این لحظه هنوز واکنشی به این خبر ابراز نکرده‌اند.
احتمال «پذیرش محدودیت‌های گسترده بر برنامهٔ غنی‌سازی»
در این میان، پیام نسبتاً یکسانی که در یکی دو روز اخیر از سوی مقام‌های جمهوری اسلامی به شکل‌های گوناگونی منتشر شده، به پذیرش محدودیت‌های گسترده بر برنامهٔ غنی‌سازی از سوی ایران اشاره دارد مشروط به این‌که تحریم‌های آمریکا رفع شود.
صریح‌ترین پیام را علی شمخانی، مشاور ارشد رهبر جمهوری اسلامی، روز پنجشنبه در گفت‌وگو با شبکه «ان‌بی‌سی» آمریکا اظهار کرد که گفت «ایران متعهد می‌شود هرگز به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نرود، ذخایر اورانیوم با غنای بالا را کنار بگذارد، تنها به غنی‌سازی در سطح مورد نیاز برای مصارف غیرنظامی بپردازد و به بازرسان بین‌المللی اجازه دهد بر روند فعالیت‌ها نظارت داشته باشند».
و وقتی از او پرسیده شد که آیا جمهوری اسلامی آمادۀ امضای توافقی با دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده است، پاسخ داد «بله»، به‌ویژه اگر تحریم‌ها «فوراً» برداشته شوند.
پس از انتشار این اظهارات، ترامپ در «تروث سوشیال»، شبکه اجتماعی خود، به آن لینک داد و در قطر نیز با اشاره به اظهارات جدید مقام‌های جمهوری اسلامی گفت: «فکر می‌کنم داریم به توافقی نزدیک می‌شویم که شاید بدون نیاز به اقدام نظامی محقق شود».
پیش از آن نیز، آقای ترامپ در روز سه‌شنبه در عربستان سعودی گفته بود که «یک شاخه زیتون» به ایرانی‌ها پیشنهاد داده اما تأکید کرد: «این پیشنهادی نیست که برای همیشه روی میز بماند. اکنون زمان انتخاب آن‌ها است».
پیش از اظهارات روز جمعه ترامپ، وزیر خارجه او در گفت‌وگو با فاکس‌نیوز گفت آمریکا با لحظه‌ای سرنوشت‌ساز برای مهار تلاش‌های جمهوری اسلامی جهت دستیابی به سلاح هسته‌ای روبه‌رو است و در نهایت، تصمیم‌گیری بر عهدۀ علی خامنه‌ای است که «راه صلح و شکوفایی را برگزیند، نه مسیری ویرانگر».
