رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به خروج آمریکا از توافق اتمی، بازگشت تحریم‌ها و اقدامات تهران برای حفط «برجام» می‌گوید «به نظر می رسد وارد مرحله جدیدی شده‌ایم».
علی لاریجانی در سخنرانی ۳۱ تیر ماه در مجلس شورای اسلامی گفته پس از خروج دولت دونالد ترامپ از توافق اتمی و «برنامه جامع اقدام مشترک»، اتحادیه اروپا «بارها تقاضا کرد که ایران متقابلا و بر اساس حق قانونی خود مقابله‌به‌مثل نکند». او افزوده است که مقام‌های دولت جمهوری اسلامی «برای مرتبه دوم این تقاضا را رد نکردند» تا آن‌طور که آقای لاریجانی می‌گوید «شرایط از نظر اقتصادی برای مردم مشکل نشود».
در سخنان رئیس مجلس شورای اسلامی اظهارات اخیر مقام‌های ایران در مورد مذاکرات با اتحادیه اروپا بازتاب یافته است که «هنوز این مرحله به نتیجه عملی نرسیده و مذاکرات ادامه دارد».
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، دو روز پیش در مصاحبه‌ای با یورو نیوز، بسته پیشنهادی اروپا را رضایت‌بخش ندانست و گفت که مذاکرات در این باره در جریان است. وزیر خارجه ایران گفته بود اروپا برای حفظ برجام به ایران «تعهد سیاسی» داده اما این تعهد کافی نیست.
دونالد ترامپ در بهار گذشته دولت خود را از توافق اتمی خارج کرد. آقای ترامپ از منتقدان این توافق که در دوره ریاست‌جمهوری باراک اوباما شکل گرفت، بود. از جمله انتقادهای ترامپ به برجام این است که رفتار «بی‌ثبات‌کننده» ایران در منطقه را تغییر نداده، جلوی توسعه موشک‌های بالیستیک این کشور را نگرفته، و محدودیت غنی‌سازی اورانیوم در آن نه یک محدودیت همیشگی‌ست، بلکه به مرور برداشته می‌شود. ترامپ خواستار اصلاح یا احیای مذاکرات برای دستیابی به توافق جدید شده بود. تهران دخالت در امور منطقه را رد کرده و می‌گوید برنامه موشکی آن دفاعی‌ست و در حالی‌که از نظر نظامی تحت تحریم‌های شدیدی قرار دارد، قصد ندارد از توسعه آن دست بکشد. مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی تا کنون انجام مذاکرات تازه با ایالات متحده را نپذیرفته‌اند.
رئیس مجلس شورای اسلامی روز یک‌شنبه گفت «به نظر می‌رسد وارد مرحله جدیدی شده‌ایم که جوهره آن این است که طرف مقابل تصور دارد با فشار اقتصادی می‌تواند خواسته نامعقول و سلطه‌طلبانه خود را به ملت تحمیل کند».
علی لاریجانی می‌گوید «جمهوری اسلامی در مسیر پیشرفت فناوری هسته‌ای از همه روش‌ها برای رفع سوءتفاهم‌ها و حل مسئله به نحوی که فشار اقتصادی بر مردم وارد نشود بهره جست و این مسیر را نیز ادامه می دهد». او بدون ارائه جزئیات و توضیحاتی گفته است «ملت ایران ملتی صبور و اهل تعامل است اما عزت خود را حراج نمی‌کند».
ایالات متحده می‌گوید قصد دارد برای «تغییر رفتار» حکومت ایران، فشارهای اقتصادی حداکثری بر آن وارد کند. کاهش شدید یا حتی «قطع صادرات نفت» ایران از جمله این فشارها عنوان می‌شوند. مقام‌های ایران اخیرا احتمال «بستن» تنگه هرمز در صورت تهدید صادرات نفت را مطرح کرده‌اند. مقام‌های آمریکایی تاکید کرده‌اند در برابر اقدام‌های احتمالی ایران، از جمله تلاش برای «بستن» تنگه هرمز واکنش نشان خواهند داد. حسین آرین، کارشناس نظامی، به رادیو فردا می‌گوید ایران، پیش‌تر و در بدترین شرایط جنگ نفت‌کش‌ها در خلیج فارس، نتوانست تنگه هرمز را مسدود کند.
شماری از تحلیل‌گران بر این عقیده هستند که وعده‌های فعلی اتحادیه اروپا برای حفظ برجام هنوز نتوانسته شرکت‌ها و بانک‌های بزرگ اروپایی را به همکاری با ایران تشویق کند. در عین حال مشخص نیست آیا مقام‌های جمهوری اسلامی حاضر به انجام مذاکره دوباره با آمریکا خواهند شد یا نه. فریدون خاوند تحلیل‌گر اقتصادی، به رادیو فردا می‌گوید «هسته مرکزی قدرت در جمهوری اسلامی هر گونه مذاکره‌ای با ایالات متحده آمریکا، را «کفر مطلق» می‌داند و تنها حاشیه مانوری را که برای دولت حسن روحانی باز گذاشته، تلاش برای دریافت «تضمین» از اتحادیه اروپا به منظور تأمین بقای «برجام» است».
دونالد ترامپ اخیرا در کنگره آمریکا گفته است خروج دولت او از توافق اتمی، «پیامدهای عمیقی» برای تهران داشته و «عملا به تضیعف» جمهوری اسلامی انجامیده‌است. رئیس‌جمهوری آمریکا در عین حال افزوده همه این‌ها ممکن است در بازه‌ای از زمان سبب شود تا ایران با آمریکا «برای انجام مذاکرات و دستیابی به یک توافق تازه تماس بگیرد، و شاید هم این کار را نکند».
