مطالعه‌ای تازه بر روی بیش از ۶۰۰ گونهٔ جانوری و گیاهی نشان می‌دهد که تنوع ژنتیکی در سراسر جهان کاهش یافته و این امر تطبیق‌پذیری موجودات زنده با تغییرات محیطی را دشوارتر کرده است.
محققان در این مطالعه، که نتایج آن در مجلهٔ «نیچر» منتشر شده، داده‌های ۶۲۸ گونه را که بین سال‌های ۱۹۸۵ تا ۲۰۱۹ جمع‌آوری شده، بررسی کردند و بیشترین کاهش تنوع ژنتیکی را در پرندگان و پستانداران یافتند.
پیش از این‌که گونه‌ای منقرض شود، جمعیت آن کوچک‌تر و پراکنده‌تر می‌شود و این تعداد جفت‌های بالقوه و در نتیجه ترکیب ژنتیکی را کاهش می‌دهد. این شرایط گونه‌ها را به خصوص در مقابل تهدید‌های آینده مانند بیماری‌ها آسیب‌پذیرتر می‌سازد.
تنوع درون گونه‌ای، به معنای تفاوت‌های جانوران متعلق به یک گونه، به جمعیت آنان این امکان را می‌دهد تا بهتر با تغییرات محیطی سازگار شوند.
کاترین گروبر، استادیار دانشگاه سیدنی و پژوهشگر ارشد این مطالعه، به روزنامه گاردین گفت: «اگر بیماری جدیدی پخش شود، یا موج گرمایی اتفاق بیفتد، ممکن است برخی از افراد در یک گونهٔ جمعیتی ویژگی‌هایی داشته باشند که به آنان امکان تحمل شرایط جدید را می‌دهد».
او افزود که این ویژگی‌ها با انتقال به نسل بعدی، باعث می‌شود که جمعیت، به جای آن‌که منقرض شود، باقی بماند.
حفظ تنوع ژنتیکی در گونه‌های وحشی و اهلی یکی از اجزای کلیدی اهداف تصویب‌شده در کنفرانس تنوع زیستی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۲۲ بود.
بسیاری از دلایلی که منجر به کاهش تنوع ژنتیکی در میان جانوران می‌شود، همان دلایلی هستند که باعث کاهش جمعیت آنان شده‌اند. از دست دادن زیستگاه‌ها، تغییرات اقلیمی، گونه‌های مهاجم و بیماری‌های جدید برخی از مهم‌ترین این دلایل هستند.
محققان می‌گویند که اگرچه آثار اختلالات محیط‌زیستی، از جمله برداشت‌های انسانی، آزار و اذیت و یا تغییرات کاربری زمین را در ۶۵ درصد از جمعیت‌های مورد مطالعه مشاهده کرده‌اند، اما با این حال از دست رفتن تنوع ژنتیکی حتی در میان گونه‌هایی که پیشتر هیچ اختلالی در مورد آنان گزارش نشده بود نیز مشاهده شده است.
گروبر گفت: «یکی از روندهای غیرمنتظره‌ای که شاهدش بودیم این است که تنوع ژنتیکی حتی در میان بسیاری از گونه‌هایی که در معرض خطر نیستند نیز کاهش یافته است».
او افزود: این نمایانگر بحران تنوع زیستی گسترده‌تری است که کرهٔ زمین با آن روبرو است و متأثر از اختلالات زیست‌محیطی مانند تغییرات اقلیمی است.
با این حال گروبرو به چند مورد از پروژه‌های حفاظتی اشاره می‌کند در آن راهبردهای به کار گرفته شده، تنوع ژنتیکی را بهبود بخشیده‌اند.
در یکی از این موارد در ایالات متحده، زیست‌شناسان حفاظتی توانستند تغییرپذیری ژنتیکی در سگ‌های دشتی دُم‌سیاه را با پاشیدن آفت‌کش‌هایی بر روی آنان حفظ کنند.
این کار از گسترش کک‌ها و بیماری‌هایی مانند طاعون در میان این گونه جلوگیری کرد و سپس جمعیت توانستند رشد کنند و با تحرک بیشتر، جفت‌گیری در میان آنان نیز افزایش پیدا کرد.
