پلیس ترکیه صبح چهارشنبه ۲۹ اسفندماه شهردار استانبول را بازداشت کرد. به گزارش رسانههای ترکیه، اکرم اماماوغلو که از رقیبان جدی و کلیدی رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه به شمار میرود، به «فساد و ارتباط با شبکههای تروریستی» متهم شده است.
خبرگزاری دولتی آناتولی همچنین از صدور حکم بازداشت برای حدود یکصد تن دیگر هم خبر داد. مقامهای دولتی برای مقابله با اعتراضات احتمالی، چندین جادۀ منتهی به استانبول را مسدود کرده و برگزاری هرگونه تظاهرات در این شهر را به مدت چهار روز ممنوع اعلام کردهاند.
گزارشها در عین حال حاکی از مسدودشدن دسترسی به اینستاگرام و شبکۀ ایکس در ترکیه است.
پس از بازداشت اکرم اماماوغلو، سهام ترکیه تقریباً ۷ درصد سقوط کرد و لیر این کشور نیز با سقوطی ۱۲ درصدی، به پایینترین میزان برابری با دلار رسید. هر دلار آمریکا در حال حاضر برابر با ۴۱ لیر ترکیه است.
شهردار استانبول در آستانۀ بازداشت، در پیامی تصویری که در شبکههای اجتماعی منتشر کرد، گفت: «ما با یک دیکتاتوری روبرو هستیم، اما بدانید که من کوتاه نخواهم آمد». اکرم اماماوغلو دولت ترکیه را به «غصب ارادۀ مردم» متهم کرد.
یک روز پیش از بازداشت اکرم اماماوغلو، یک دانشگاه مدرک تحصیلی او را بیاعتبار اعلام کرد؛ اقدامی که عملاً به معنای رد صلاحیت این چهرۀ محبوب اپوزیسیون برای نامزدی در انتخابات بعدی ریاست جمهوری بود. بر اساس قوانین ترکیه، داشتن مدرک دانشگاهی برای نامزدی در انتخابات الزامی است.
دانشگاه استانبول با استناد به «برخی اشکالات» در جریان انتقال اکرم اماماوغلو از دانشگاهی خصوصی در قبرس شمالی به دانشکدۀ مدیریت بازرگانی این دانشگاه در سال ۱۹۹۰، سیوپنج سال پیش، مدرک تحصیلی او را بیاعتبار اعلام کرد؛ تصمیمی که شهردار استانبول گفته بود به چالش خواهد کشید.
این رهبر مخالفان دولت ترکیه با اتهامات گوناگونی روبرو شده است؛ از جمله تلاش برای «منحرفکردن» روند تحقیقات قضایی دربارۀ شهرداریهایی که در اختیار چهرههای اپوزیسیون قرار دارند. این اتهامات به طور بالقوه میتوانند به مجازات زندان و منع فعالیت سیاسی منجر شوند.
اماماوغلو همزمان دربارۀ حکمی دیگر که سه سال پیش علیه او صادر شد، تجدید نظرخواهی کرده است. این چهرۀ سیاسی متهم شده بود که به اعضای شورای عالی انتخابات ترکیه «توهین» کرده است؛ موضوعی که میتواند ممنوعیت فعالیت سیاسی را بهدنبال داشته باشد.
اکرم اماماوغلو در سال ۲۰۱۹ به شهرداری استانبول، بزرگترین شهر ترکیه برگزیده شد؛ تحولی که ضربهای سنگین به جایگاه اردوغان و حزبش، «عدالت و توسعه» وارد، و استانبول را بعد از ربع قرن از دست این حزب خارج کرد. حزب عدالت و توسعه تلاش کرده بود با ادعای بروز برخی «بینظمیها و اشکالات» در آن انتخابات، نتیجۀ را به چالش کشیده و بار دیگر کنترل این شهر ۱۶ میلیون نفری را بهدست بگیرد.
در نتیجۀ این اقدام انتخابات چند ماه بعد تکرار شد، اما باز هم به پیروزی اماماوغلو انجامید. او بهدنبال انتخابات محلات و شوراها که سال پیش برگزار شد، توانست جایگاه خود به عنوان شهردار استانبول را تثبیت کند. در انتخابات شوراها و شهرداریها، حزب جمهوریخواه خلق توانست به موفقیتهای زیادی در مقابل حزب «عدالت و توسعه» رجب طیب اردوغان دست یابد.
قرار است حزب جمهوریخواه خلق، بزرگترین حزب مخالف دولت ترکیه، روز یکشنبۀ آینده با برگزاری انتخابات مقدماتی، نامزد خود در انتخابات ریاست جمهوری را مشخص و اعلام کند و انتظار میرفت اکرم اماماوغلو به راحتی برگزیده شود. گرچه انتخابات ریاست جمهوری برای سه سال دیگر برنامهریزی شده، اما احتمال برگزاری انتخابات زودرس زیاد است.