رئیس جمهور روسیه ضمن نادیده گرفتن درخواست برقراری آتشبس فوری ۳۰ روزه، در عوض پیشنهاد داد که مذاکرات صلح مستقیم با اوکراین در ۲۵ اردیبهشت در استانبول «بدون پیششرط» برگزار شود.
ولادیمیر پوتین پس از نیمهشب و در نخستین ساعات بامداد یکشنبه ۲۱ اردیبهشت در جمع خبرنگاران پیشنهاد داد که مذاکرات صلح روسیه و اوکراین که آوریل ۲۰۲۲، چند هفته پس از آغاز تهاجم تمامعیار مسکو، برگزار شده بود «از سر گرفته شود».
رئیس جمهور روسیه گفت: «ما مصمم به مذاکرات جدی هستیم؛ با هدف از بین بردن ریشههای درگیری... و ایجاد یک صلح بلندمدت و پایدار در چشمانداز تاریخی.»
ولادیمیر پوتین اغلب از چنین عباراتی برای مخالفت با خواست اوکراین برای پیوستن به ناتو و پافشاری خود به بیطرف ماندن کییف استفاده کرده است.
او گفت که به زودی با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، صحبت خواهد کرد تا از او برای تسهیل مذاکرات در استانبول کمک بگیرد.
رئیس جمهور روسیه افزود: «این احتمال را رد نمیکنیم که در طول این مذاکرات بتوانیم در مورد آتشبس جدیدی توافق کنیم.»
سخنان ولادیمیر پوتین در کرملین اندکی پس از ساعت یکونیم بامداد به وقت مسکو آغاز شد و او پس از تجلیل از جشنهای «روز پیروزی» به مناسبت پایان جنگ جهانی دوم، به اظهاراتی در مورد جنگ اوکراین پرداخت.
اوکراین، آمریکا و سران کشورهای اروپایی هنوز واکنشی به این سخنان نشان ندادهاند.
ساعاتی پیش از این اظهارات، رهبران آلمان، فرانسه، لهستان و بریتانیا با حضور در کییف و در کنار ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، خواستار آتشبس ۳۰ روزه بی قید و شرط شدند.
سران این کشورهای اروپایی با تاکید بر اینکه آتشبس باید از دوشنبه آغاز شود، به مسکو هشدار دادند که در صورت امتناع از پذیرش آتشبس پیشنهادی، با تحریمهای جدید «گسترده» روبهرو خواهد شد.
ولادیمیر پوتین در اظهارات بامداد یکشنبه خود اشاره صریحی به درخواست آتشبس رهبران اروپایی نکرد.
او در سخنان خود پیوسته کییف را به نقض آتشبسهای قبلی متهم کرد؛ از جمله آتشبسی که خود او برای روزهای پنجشنبه تا شنبه همزمان با جشنهای سالگرد پایان جنگ جهانی دوم درخواست کرده بود.
روسیه به رغم درخواست برای آن آتشبس سه روزه، همچنان به حملات خود به نیروها و زیرساختهای غیرنظامی اوکراین ادامه داد.
کییف با تاکید بر اینکه تنها در صورتی به آتشبس احترام میگذارد که روسیه نیز آن را رعایت کند، همچنین گفت که به دنبال آتشبس طولانیتری، دستکم ۳۰ روزه، است.
پیشنهاد آتشبس فوری
سران چهار کشور اروپایی روز شنبه با سفر به کییف پیشنهاد رئیس جمهور اوکراین برای آتشبس فوری ۳۰ روزه را تکرار کردند.
اظهارات این رهبران اروپایی پس از گفتوگوی تلفنی آنها با دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده، بیان میشد.
روزنامه نیویورک تایمز به نقل از یک مقام ارشد آمریکایی که نامش را ذکر نکرده است نوشت که دونالد ترامپ از پیشنهاد رهبران اروپایی مبنی بر وضع تحریمهای جدید در صورت عدم برقراری آتشبس تا دوشنبه حمایت میکند.
امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه، در کییف به روسیه هشدار داد که در صورت رد آتشبس ۳۰ روزه در جنگ اوکراین، با پیامدهایی روبهرو خواهد شد.
او در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «صلح عادلانه و پایدار با یک آتشبس کامل و بیقیدوشرط آغاز میشود. اگر مسکو همچنان مانعتراشی کند، فشارها را افزایش خواهیم داد، بهطور مشترک، بهعنوان اروپاییها و در هماهنگی نزدیک با ایالات متحده.»
امانوئل مکرون به نوع این فشارها و پیامدها اشارهای نکرد.
رئیسجمهور فرانسه اما تأکید کرد که اوکراین پیشتر طرح آتشبس ۳۰ روزه ارائهشده توسط واشینگتن در ۱۱ مارس را پذیرفته است، اما روسیه همچنان با تعلل، پیششرطگذاری و ادامه جنگ اشغالگرانه خود، این طرح را به تأخیر میاندازد.
مکرون در مصاحبهای در حین سفر به کییف برای دیدار با رهبران اروپایی، نیز گفت: «اگر آتشبس ۳۰ روزه برقرار شود، همانطور که کشورهای غربی پیشنهاد دادهاند، ما به دنبال گفتوگوهای مستقیم بین اوکراین و روسیه خواهیم بود و آماده کمک هستیم.»
همزمان، در کنار رئیسجمهور فرانسه، رهبران سه کشور اروپایی دیگر، یعنی آلمان، بریتانیا و لهستان، با هدف فشار برای آتشبس، روز شنبه بهطور مشترک وارد کییف شدند. فریدریش مرتس، صدراعظم جدید آلمان، همراه با مکرون و نخستوزیر بریتانیا، کییر استارمر، با قطار به پایتخت اوکراین رسیدند و سپس با نخستوزیر لهستان، دونالد توسک، و رئیسجمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، دیدار کردند.
این رهبران در مراسمی در میدان استقلال کییف به مناسبت هشتادمین سالگرد پایان جنگ جهانی دوم شرکت کردند، شمعهایی را در یادبود موقت پرچمها برای سربازان و غیرنظامیان اوکراینی کشتهشده روشن کردند.
رهبران اروپایی در بیانیهای مشترک تأکید کردند: «ما حمایت خود از درخواست رئیسجمهور ترامپ برای توافق صلح را تکرار میکنیم و از روسیه میخواهیم که از مانعتراشی برای دستیابی به صلح پایدار دست بردارد. به همراه ایالات متحده، از روسیه میخواهیم با یک آتشبس کامل و بیقیدوشرط ۳۰ روزه موافقت کند تا فضایی برای گفتوگوهای صلح فراهم شود.»
در حالی که تلاشها برای توافق بر سر آتشبس ادامه دارد، نیروهای روسیه همچنان به حملات خود در طول جبههای به طول حدود ۱۶۰۰ کیلومتر ادامه میدهند. روز شنبه، مقامات محلی در منطقه سومی در شمال اوکراین گزارش دادند که در نتیجه گلولهباران روسیه طی ۲۴ ساعت گذشته، سه نفر کشته و چهار نفر زخمی شدند. همچنین، در شهر جنوبی خرسون، یک مرد غیرنظامی در اثر حمله پهپادی روسیه جان باخت.
امانوئل مکرون در نشست خبری در کییف گفت: «آنچه با لهستان، آلمان و بریتانیا شاهد آن هستیم، لحظهای تاریخی برای دفاع اروپاست. این نشاندهندهٔ استقلال بیشتر برای امنیت ماست، نهتنها برای اوکراین، بلکه برای همهٔ ما. این آغاز دوران جدیدی است، دورانی که اروپا خود را بهعنوان یک قدرت میبیند.»