مارک روته، دبیرکل ناتو، اخیراً به روزنامهٔ آمریکایی نیویورک تایمز گفت که روسیه «اکنون طی سه ماه سه برابر کل ناتو در طول یک سال مهمات تولید می‌کند».
رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی و «تیم اطلاعات درگیری» (سی‌آی‌تی)، یک گروه اطلاعاتی مبتنی بر منبع باز، تولید تسلیحاتی روسیه و غرب را تجزیه و تحلیل کردند تا ارزیابی کنند که آیا واقعاً روسیه در این زمینه برتری قابل توجهی نسبت به ایالات متحده و همپیمانانش دارد و در کدام دسته از سلاح‌ها - توپخانه، مهمات، تانک، هواپیما، موشک و پهپاد و پدافند هوایی - هر طرف دست بالا را دارد.
واقعیت یا اغراق؟ تولید گلوله‌های توپخانه ناتو در برابر روسیه
این اولین بار نیست که روته ادعا می‌کند روسیه از نظر تولید توپخانه از ناتو بسیار پیشی گرفته است. او در ماه آوریل در مصاحبه‌ای با شبکه «سی‌بی‌اس» گفت که روسیه «چهار برابر بیشتر از کل تولید ناتو در یک سال مهمات تولید می‌کند».
مقامات اوکراینی و غربی تخمین می‌زنند که روسیه در سال ۲۰۲۴ حدود دو تا ۲.۳ میلیون گلوله توپخانه تولید کرده که نسبت به ۱.۲۵ میلیون گلوله تخمینی در سال ۲۰۲۲ افزایش یافته است، زیرا روسیه در حال سرمایه‌گذاری برای گسترش ظرفیت تولید خود است.
در همین حال، ایالات متحده قصد دارد تولید گلوله‌های ۱۵۵ میلی‌متری خود را تا پایان سال ۲۰۲۵ به ۱.۲ میلیون گلوله در سال افزایش دهد، و اروپا نیز تقریباً همین تعداد گلوله تولید می‌کند. طبق برآوردهای محافظه‌کارانه، شرکت راین‌متال آلمان به تنهایی قصد دارد تا ۷۰۰ هزار گلوله در سال تولید کند.
تولید واقعی این پوکه در ایالات متحده ۴۰ هزار عدد در ماه یا کمی کمتر از نیم میلیون در سال است که در مجموع حدود ۱.۷ میلیون پوکه در سال جاری در ایالات متحده و اتحادیه اروپا تولید می‌شود.
برای این‌که روسیه، آن‌طور که روته می‌گوید، هر سه ماه سه برابر این مقدار تولید کند، کارخانه‌های آن باید امسال ۲۰ میلیون و ۵۰۰ هزار پوکه تولید کنند.
طبق تحلیل سی‌آی‌تی، توسعهٔ کارخانه‌های روسیه در بایسک، کازان و سایر نقاط ممکن است به این کشور اجازه دهد که سالانه حدود چهار میلیون گلوله ۱۵۲ و ۱۲۲ میلی‌متری تولید کند.
گلوله‌ها به توپ نیاز دارند
روسیه هنوز هم برای شلیک گلوله‌های تولیدی خود به شدت به موجودی سامانه‌های توپخانه‌ای دوران شوروی متکی است، به طوری که موجودی هویتزرهای یدک‌کش از حدود ۱۲ هزار قبضه در سال ۲۰۲۲ به کمی بیش از شش هزار قبضه در اواسط ۲۰۲۴ کاهش یافته است. تحلیلگران سی‌آی‌تی ارزیابی می‌کنند که این کشور سالانه کمتر از ۱۰۰ قبضه هویتزر خودکششی جدید مدل‌های «Msta-S»، «Giatsint-K» و «Malva» تولید می‌کند.
ناتو به وضوح در این‌جا دست بالا را دارد، زیرا فرانسه قصد دارد ۱۴۴ سامانهٔ توپخانهٔ «سزار» را در سال ۲۰۲۵ تولید کند و لهستان تولید «AHS Krab» خود را دو برابر کرده و به ۱۰۰ قبضه در سال می‌رساند. انتظار می‌رود اسلواکی ۴۰ قبضه هویتزر «زوزانا» و ایالات متحده سالانه ۲۱۶ لوله توپ برای توپ‌های «ام۷۷۷» خود تولید کند.
تسلیحات سنگین
یکی از حوزه‌هایی که روسیه احتمالاً در آن دست بالا را دارد، تانک‌ها هستند.
مانند توپخانه، بخش عمده‌ای از تولید تانک‌های روسیه از طریق بازسازی و نوسازی تانک‌های شوروی در انبارها حاصل می‌شود. کریستوفر کاوولی، فرمانده عالی سابق نیروهای متفقین ناتو در اروپا، انتظار دارد ارتش روسیه در سال ۲۰۲۵ این تانک‌ها را دریافت کند.
با این حال، روسیه تولید تانک اصلی جنگی مدرن «تی-۹۰ام» خود را از ابتدا افزایش داده و سالانه حدود ۲۸۰ تانک تولید می‌کند.
از سوی دیگر، اکثر کشورهای اروپایی به سختی تانک تولید می‌کنند. فرانسه بیش از یک دهه است که «لکلرک» نساخته است، در حالی که بریتانیا ۱۴۸ دستگاه تانک جدید «چلنجر۳ » خود را سفارش داده است که تا سال ۲۰۳۰ تحویل داده می‌شوند. آلمان در این زمینه استثنا است و سالانه ۵۰ دستگاه تانک «لئوپارد ای۸۲» تولید می‌کند.
ایالات متحده سالانه ۱۰۹ دستگاه تانک «ام۱ای۲ آبرامز» تولید می‌کند. ارتش می‌گوید که در صورت لزوم می‌توان این تعداد را به ۴۲۰ دستگاه تانک افزایش داد و همچنین تا ۲۰۰ مدل قدیمی‌تر را نوسازی می‌کند.
برتری هوایی
در حالی که روسیه تانک‌های بیشتری تولید می‌کند، ایالات متحده و اتحادیه اروپا در زمینه ساخت هواپیماهای جنگی حداقل چهار برابر بیشتر از این کشور تولید دارند. روسیه می‌تواند سالانه حدود ۵۰ تا ۶۰ فروند از این هواپیماها را تولید کند، از جمله هواپیماهای چندمنظوره مانند «سوخو-۵۷» جدید و بمب‌افکن‌های استراتژیک مانند «تو-۱۶۰ام۲». با وجود تحریم‌ها، این کشور نسبت به قبل از حمله به اوکراین، هواپیماهای بیشتری تولید می‌کند. در سال ۲۰۱۸، ارتش روسیه ۳۶ فروند هواپیمای جنگی دریافت کرد.
با این حال، تولید ناتو بسیار بیشتر است، به طوری که شرکت آمریکایی لاکهید مارتین در حال تحویل بیش از ۱۷۰ فروند جنگندهٔ تهاجمی اف-۳۵ در سال جاری است. علاوه بر این، فرانسه، سوئد و سایر کشورهای اتحادیه اروپا ده‌ها فروند جت رافال، یوروفایتر تایفون و گریپن تولید می‌کنند.
پدافند هوایی
همزمان با شلیک موشک‌های روسیه به سمت اوکراین و حملات پهپادهای اوکراینی به عمق خاک روسیه، تولید سامانه‌های پدافند هوایی در کانون توجه قرار گرفته است.
طبق گزارش «میلیتاری بالانس»، که ارزیابی سالانه از قابلیت‌های نظامی در سراسر جهان ارائه می‌کند، روسیه در سال ۲۰۲۴، ۲۴۸ قبضه اس-۴۰۰ داشت و در سال ۲۰۲۵، ۱۸ قبضه دیگر به آن اضافه کرد که نشان‌دهنده ظرفیت تولید ۳۶ قبضه در سال است. تولید سایر سامانه‌ها، مانند «تور»، «بوک» و «پانتسیر»، دشوار است.
شرکت «رایتئون» سالانه حدود ۱۲ سامانهٔ دفاع موشکی «پاتریوت» می‌سازد، در حالی که شرکت «دی‌یل» آلمان قصد دارد در سال ۲۰۲۵، هشت سامانهٔ «آی‌آر‌آی‌اس- تی» و سالانه حدود ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ موشک برای این سامانه بسازد.
ناتو همچنین سامانه «NASAMS» نروژی-آمریکایی را تولید می‌کند که می‌تواند از موشک‌های «AIM-120 AMRAAM» یا « AIM-9X» استفاده کند. ایالات متحده به ترتیب سالانه ۱۲۰۰ و ۲۵۰۰ فروند از هر موشک را تولید می‌کند.
کمبود داده‌ها، ارزیابی قطعی تعداد سامانه‌های دفاع هوایی و موشک‌های تولید شده توسط هر یک از طرفین را دشوار می‌کند، اما با توجه به این‌که اوکراین و روسیه مرتباً با حملات از سوی پهپادهای ابتدایی روبرو هستند، واضح به نظر می‌رسد که تعداد فعلی برای محافظت از هیچ یک از کشورها در برابر یک ویژگی جدید و مهم جنگ که همچنان پابرجاست کافی نیست: یعنی پهپادهای تهاجمی ارزان قیمت در مقیاس انبوه.
نبرد پهپادها
به گفتهٔ اوکراین، روسیه ماهانه حدود پنج هزار پهپاد دوربرد از انواع مختلف یا ۶۰ هزار پهپاد در سال تولید می‌کند. این شامل پهپاد تهاجمی گِران-۲ (نسخهٔ روسی شاهد ایران) و گِربرا می‌شود، پهپادی بدون کلاهک جنگی که از آن به عنوان طعمه برای فریب پدافند هوایی اوکراین استفاده می‌شود.
ناتو در حال حاضر چیزی مشابه این پهپادهای کامیکازه ارزان‌قیمت نمی‌سازد و ایالات متحده پهپادهای بسیار گران‌تر «Reaper» و «Global Hawk» را تولید می‌کند.
طبق گزارش آژانس اطلاعاتی «اچ‌یو‌آر» اوکراین، روسیه همچنین ماهانه بیش از ۲۰۰ فروند موشک کروز و بالستیک تولید می‌کند و تولید سالانهٔ آن در محدودهٔ ۲۴۰۰ تا ۳۰۰۰ فروند است. ایالات متحده سالانه حدود ۷۰۰ فروند موشک کروز «JASSM» و ۵۰۰ فروند موشک بالستیک «ATACMS» تولید می‌کند.
این امر، هم در زمینهٔ پهپادهای کامیکازه و هم موشک‌های کروز به روسیه برتری می‌دهد.
تحلیلگران «سی‌آی‌تی» می‌گویند در صورت وقوع جنگ بین روسیه و ناتو، پدافند هوایی ناتو در موقعیت بهتری برای خنثی کردن تهدید پهپادها، در مقایسه با پدافند هوایی اوکراین، قرار دارد که از ابتدای جنگ از کمبود جت‌های جنگنده رنج برده است.
در حالی که روسیه در تولید موشک برتری دارد، پدافند هوایی روسیه در برابر پهپادهای ابتدایی اوکراین ضعیف است و احتمالاً در محافظت از حریم هوایی این کشور در برابر موشک‌های ناتو با مشکل مواجه خواهد شد.
