ادامه جست‌وجو در گور دسته‌جمعی اطراف دمشق؛ نتانیاهو از منطقه حائل بازدید کرد

وزیر امور خارجه ایالات متحده، در سفری از پیش اعلام نشده برای دیدار با محمد السودانی، نخست‌وزیر عراق و گفت‌وگو درباره آینده سوریه به این کشور سفر کرد.

آنتونی بلینکن روز جمعه ۲۳ آذر ماه در جریان این سفر و بازدید از سفارت آمریکا در بغداد تایید کرد که در دیدارش با آقای سودانی درباره وضعیت سوریه گفت‌وگو کرده است.

او که در این سفارتخانه با فرمانده نیروهای آمریکایی حاضر در عراق دیدار کرد، درباره مذاکراتش با نخست‌وزیر عراق افزود: «ما در مورد این موضوع بحث کردیم که چگونه بسیاری از کشورها در منطقه و فراتر از آن بر این باورند که سوریه در گذار از دیکتاتوری اسد به سمت دموکراسی، باید به گونه‌ای عمل کند که بتواند از تمام اقلیت‌های سوریه نیز محافظت کند و یک دولت فراگیر و غیرفرقه‌ای تشکیل دهد».

بیشتر در این باره:

سفر غیرمنتظره بلینکن به عراق؛ تأکید بر لزوم تشکیل دولت فراگیر در سوریه

هزاران نفر از مردم دمشق و دیگر شهرهای سوریه گرد هم آمدند تا نخستین جمعه پس از سرنگونی بشار اسد، رئیس جمهور مخلوع را جشن بگیرند؛ این نخستین جمعه پس از سقوط اسد «جمعه پیروزی» نام گرفت.

روز جمعه ۲۳ آذرماه هزاران نفر به مسجد تاریخی اموی در دمشق، پایتخت سوریه هجوم بردند و برخی از آنها پرچم سه‌ستاره استقلال سوریه را که در دوران حکومت سرکوبگر اسد جرات نداشتند آن را در پایتخت به اهتزاز درآورند، به دست گرفتند. جمعیت پرشور شعار می‌دادند: «ملت سوریه یکپارچه است».

ابومحمد الجولانی، رهبر گروه اسلام‌گرای هیات تحریر الشام که رهبری عملیات منجر به سقوط حکومت اسد را بر عهده داشت، از سوری‌ها خواسته بود در این روز و پس از برگزاری نماز جمعه «برای ابراز شادمانی به خیابان‌ها بیایند».

تصاویر زنده‌ای که خبرگزاری فرانسه پخش کرد نشان می‌داد که مردم تا پاسی از شب در میدان اموی دمشق که مملو از جمعیت، خودروها و پرچم‌های در حال اهتزاز بود، جشن گرفتند و آتش‌بازی می‌کردند.

بیش از نیم قرن حکومت سرکوبگر خاندان اسد روز یکشنبه ۱۸ آذر ماه به طور ناگهانی پایان یافت؛ پس از آنکه با یورش سریع شورشیان مخالف سراسر پایتخت به تصرف آنها درآمد.

بشار اسد به همراه خانواده خود از سوریه به روسیه گریخت و به این ترتیب جنگی که نزدیک به ۱۴ سال طول کشید و بیش از ۵۰۰ هزار کشته و میلیون‌ها آواره بر جا گذاشت، خاتمه یافت.

یک مقام آمریکایی اعلام کرد ارتش ایالات متحده یک شهروند این کشور را که این هفته توسط نیروهای مخالف اسد آزاد شده بود، از این کشور خارج کرده است.

به گزارش آسوشیتدپرس این آمریکایی که هفت ماه پیش در یکی از بازداشتگاه‌های بدنام بشار اسد، رئیس‌جمهور مخلوع سوریه محبوس بود، در میان هزاران نفری بود که هفته گذشته توسط شورشیان آزاد شد.

یک مقام آمریکایی که از آسوشیتدپرس خواسته نام او منتشر نشود به این خبرگزاری گفته که تراویس تیمِرمن با یک بالگرد نظامی آمریکا از سوریه منتقل شده است.

تیمِرمن ۲۹ ساله به آسوشیتدپرس گفته که برای «زیارت مسیحی» به سوریه سفر کرده بود و در طول مدتی که در «شعبه فلسطین»، یکی از بازداشتگاه‌های بدنام تحت مدیریت دستگاه اطلاعاتی سوریه، زندانی بود، مورد بدرفتاری قرار نگرفته است.

به گفته این شهروند آمریکایی، او روز دوشنبه ۱۹ آذرماه توسط «آزادی‌بخشانی که وارد زندان شدند و با چکش درِ سلول او را شکستند»، همراه با یک جوان سوری و ۷۰ زن زندانی دیگر که برخی از آنها کودکانشان را به همراه داشتند آزاد شده است.

او گفته در سلولی جدا از زندانیان سوری و دیگر زندانیان عرب نگهداری می‌شده که از حضور آمریکایی‌های دیگر در این بازداشتگاه اطلاعی نداشتند.

خبرگزاری رویترز خبر داده که آقای تیمِرمن به اردن منتقل شده و اکنون همراه مقام‌های وزارت خارجه آمریکا است.

وزیر خارجه ترکیه، اعلام کرد که هیات دیپلماتیک ترکیه عازم سوریه شده و سفارت این کشور در دمشق از روز شنبه ۲۴ آذر فعالیت خود را از سر خواهد گرفت.

هاکان فیدان، روز جمعه ۲۳ آذرماه در گفت‌وگویی زنده با شبکه ان‌تی‌وی این کشور گفت: «ما خواهان سوریه عاری از تروریسم هستیم که در آن اقلیت‌ها مورد بدرفتاری قرار نگیرند. ما خواهان یک دولت فراگیر در این کشور هستیم».

به گفته او با تثبیت اوضاع در سوریه، شمار سوری‌هایی که از ترکیه به کشورشان باز‌میگردند به تدریج افزایش خواهد یافت.
هاکان فیدان در ادامه تاکید کرد که نابودی یگان‌های مدافع خلق کرد، موسوم به «ی‌پ‌گ» هدف راهبردی ترکیه است.

«ی‌پ‌گ» یکی از عناصر اصلی نیروهای ائتلاف تحت رهبری آمریکا در مبارزه با داعش بوده است. ترکیه این گروه را «تروریستی» می‌داند و بر این باور است که این گروه ارتباط نزدیکی با حزب کارگران کردستان ترکیه، موسوم به «پ‌کاکا» دارد؛ حزبی که در ۴۰ سال گذشته با دولت ترکیه درگیر جنگ بوده است.

وزیر خارجه ترکیه با اشاره به تحولات منجر به سقوط حکومت بشار اسد گفت آنکارا از ایران و روسیه خواست که برای حمایت از نیروهای اسد مداخله نظامی نکنند.

هاکان فیدان در مصاحبه با شبکه تلویزیون ان‌تی‌وی ترکیه افزود: «مهم‌ترین موضوع این بود که با روس‌ها و ایرانی‌ها صحبت کنیم تا مطمئن شویم که از لحاظ نظامی وارد معادله نمی‌شوند؛ ملاقات‌هایی داشتیم و آنها متوجه شدند».

به گفته وزیر خارجه ترکیه، حتی اگر تهران و مسکو نیز به کمک بشار اسد می‌آمدند شورشیان باز هم پیروز می‌شدند «اما زمان زیادی طول می‌کشید و می‌توانست خونین باشد».

او با تاکید بر اینکه هدف ترکیه از گفت‌وگوها با این دو کشور «تضمین به حداقل رساندن تلفات» بود گفت تهران و مسکو به سرعت متوجه شدند که بازی تمام شده و بشار اسد «دیگر فردی نیست که روی او سرمایه‌گذاری کرد».

ایران و روسیه که دو متحد اصلی حکومت بشار اسد بودند هنوز واکنشی به این اظهارات نشان نداده‌اند.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، هیئتی از قطر برای گفت‌وگو با شورشیان سوریه عازم این کشور می‌شود.

یک دیپلمات قطری به خبرگزاری فرانسه گفت که این هیئت قرار است روز یکشنبه راهی دمشق شود و با رهبران شورشیان درباره «اقدامات لازم برای بازگشایی سفارت» و همچنین «درباره افزایش ارسال کمک‌ها» گفت‌وگو کند.

سفارت قطر در دمشق از سال ۲۰۱۱ تعطیل بوده است و روز چهارشنبه ماجد الانصاری، سخنگوی وزارت خارجه این کشور، تصمیم دوحه برای بازگشایی این سفارت را اعلام کرد.

روز پنجشنبه نیز خلفان کعبی، رئیس دستگاه اطلاعاتی قطر، به همراه همتای ترکیه‌ای خود به دمشق رفت و با رهبران شورشیان دیدار و گفت‌وگو کرد.

روزنامه نیویورک تایمز با اشاره به سردرگمی اظهارات مقام‌های ایران درباره تحولات اخیر سوریه، به نقل از پنج مقام ایرانی گزارش داد که همه در خفا می‌گویند ایران همه چیز را در ۱۱ روز از دست داد.

به نوشته نیویورک تایمز، این پنج مقام ایرانی که برخی از آنها اعضای ارشد سپاه پاسداران با سابقه حضور در سوریه هستند تصریح کردند که حکومت هنوز آشفته و سر در گم است و تلاش می‌کند در موضوع سوریه راهی به جلو پیدا کند.

به گفته این مقام‌ها، جمهوری اسلامی در حال حاضر به هر سطحی از رابطه دیپلماتیک با سوریه که شورشیان اجازه دهند راضی است.

دو تن از منابع نیویورک تایمز گفته‌اند که ایران در صدد است که از قطع کامل روابط دیپلماتیک و بسته شدن سفارتش در دمشق جلوگیری کند و اوضاع به شرمساری ناشی از اخراج کامل از سوریه منجر نشود.

مقام‌های ایران واکنشی به این گزارش نشان نداده‌اند.

بیشتر در این باره:

واکنش خامنه‌ای به سقوط اسد؛ «مبارز بزرگی» که نامش را نیاورد

رویترز گزارش داده است که آستین تایس، روزنامه‌نگار آمریکایی که در سال ۲۰۱۲ در سوریه ناپدید شد، یک بار موفق به فرار از زندان شده بود.

رویترز این خبر را به نقل از مقام‌های فعلی و سابق ایالات متحده گزارش کرده است.

بنابر این گزارش، حدود چهار ماه پس از مفقود شدن آستین تایس در سوریه، او یک بار با لباس‌های پاره و در فرار از دست زندانبان‌هایش در خیابان‌های محله المزه دمشق دیده شد.

با این حال بنابر این گزارش، او به سرعت بار دیگر دستگیر و به محلی نامعلوم برده شد.

در روزهای اخیر رئیس جمهور و مقام‌های آمریکا از احتمال زنده بودن آقای تایس خبر داده و جست‌وجوهایی برای یافتن او آغاز شده است.

چند روز پیش رسانه‌ها از یافته شدن یک مرد آمریکایی در دمشق خبر دادند اما به رغم احتمال‌های اولیه، این فرد آستین تایس نبود و تراویس تیمرمن نام داشت که از هفت ماه پیش در سوریه مفقود شده بود.

آقای تیمرمن روز جمعه توسط نیروهای آمریکایی از سوریه خارج و به اردن منتقل شد.

دیده‌بان حقوق بشر سوریه گزارش داد که هواپیماهای اسرائیل روز جمعه مواضع نظامی در ۹ محل در استان‌های مختلف سوریه را هدف قرار دادند.

به گفته این مرکز که در لندن مستقر است، مناطقی که روز جمعه هدف قرار گرفتند از جمله شامل چند موقعیت نظامی در حومه دمشق، پادگان‌ها و فرودگاه خلخله در حومه السویدا و همچنین آزمایشگاه‌های دفاعی و تحقیقاتی در مصیاف در حومه حماه بود.

به گفته رامی عبدالرحمان، مدیر دیده‌بان حقوق بشر سوریه، تعداد حملات هوایی اسرائیل به مناطق مختلف سوریه از زمان سقوط حکومت بشار اسد تاکنون به ۴۰۰ مورد رسیده است.

نیروی هوایی اسرائیل پیشتر اعلام کرده بود که برای جلوگیری از دسترسی گروه‌های شورشی به سلاح‌های ارتش سوریه، در دو روز گذشته صدها موضع نظامی را در این کشور هدف قرار داده است.

کارشناسان سازمان ملل حملات هوایی اسرائیل به سوریه را نقض قوانین بین‌المللی دانسته‌اند.

رئیس‌جمهور ترکیه در یک سخنرانی تازه که به‌دنبال سقوط رژیم بشار اسد در سوریه ایراد شد، گفت اگر منطقه پس از جنگ جهانی اول تقسیم نمی‌شد، «شهرهای حلب، شام، حماه و حمص همانند شهرهای غازی عینتاب، استانبول به عنوان شهرهای ترکیه باقی مانده بودند».

اظهارات رجب طیب اردوغان از جمله در داخل ایران به تندی مورد انتقاد قرار گرفته و به عنوان «رؤیای کشورگشایی» او تعبیر شده است.

اردوغان در سخنرانی خود در هشتمین کنفرانس منطقه‌ای حزب «عدالت و توسعه» در استان سقاریه در ترکیه، با اشاره به تسلط شورشیان تحت حمایت این کشور در سوریه، به رهبران اپوزیسیون ترکیه به‌دلیل مخالفت با حضور آنکارا در این کشور، حمله کرد.

او خطاب به رهبران اپوزیسیون ترکیه گفت: «آیا می‌دانید که چرا ترکیه در سوریه است و چرا این مواضع را داشت؟.. بشار اسد رهبر سوریه در حال حاضر کجاست؟ … و مخالفانی که ما از آنها حمایت کردیم، کجا هستند؟»

با کاهش نفوذ ایران و روسیه در صحنۀ سیاسی سوریه و درحالی‌که این کشور به سوی نظم و نظامی جدید پیش می‌رود و تعادل‌های تازه‌ای در منطقه شکل می‌گیرد، ترکیه به مهم‌ترین بازیگر این میدان تبدیل شده است.

حمایت ترکیه از شورشیان موضوعی است که علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، نیز در سخنرانی خود پس از تحولات اخیر سوریه به آن اشاره کرد و گفت که این موضوع را «همه می‌دانند».