با وجود برقراری آتشبس در منطقهٔ سویدا در جنوب غرب سوریه پس از چهار روز درگیری که نزدیک به ۶۰۰ کشته بر جا گذاشت، گزارشهای منطقهای از شعلهور شدن دوبارهٔ حملات دروزیها و بادیهنشینان حکایت دارد.
خبرگزاریهای آناتولی و الجزیره و روزنامهٔ واشینگتنپست روز جمعه ۲۷ تیرماه گزارش دادند آرامش شکنندهای که پس از اعلام «آتشبس» در سویدا برقرار بود، از شامگاه پنجشنبه جای خود را به درگیریهای تازه داد.
به گزارش آناتولی که خبرنگارانش در سوریه حضور دارند، بادیهنشینهای سنی با صدها جنگجو که خود را از قبایل سراسر سوریه به سویدا رساندهاند، «ضدحمله» را آغاز کرده، کنترل شماری از روستاهای اطراف سویدا را به دست گرفته و به سمت دروازهٔ غربی شهر سویدا به حرکت درآمدند.
افراد مسلح بادیهنشین میگویند آنها روز جمعه حمله به جنگجویان دروزی را آغاز کردند زیرا به گفتهٔ یک فرمانده نیروهای مسلح بادیهنشین، آتشبس اعلامشده بین نیروهای دولتی و دروزیها بوده، نه با بادیهنشینان.
این فرمانده به خبرگزاری رویترز گفت نیروهای او خواهان آزادی یاران خود هستند که در روزهای گذشته توسط گروههای مسلح دروزی «بازداشت شدهاند».
به گزارش آناتولی، نیروهای مسلح دروزی با عقبنشینی از حومهٔ شهر سویدا خطوط دفاعیشان را به مرکز شهر منتقل کردند و در این شرایط، نیروهای دولتی سوریه با خودداری از دخالت مستقیم، کنترل جادههای اصلی منتهی به مرکز استان سویدا را در دست دارند.
نورالدین بابا، سخنگوی وزارت کشور سوریه، روز جمعه گزارشها در خصوص آمادگی نیروهای امنیتی برای ورود دوباره به سویدا را «تکذیب کرد».
دو مقام سوری که نامشان برده نشد، بامداد جمعه به رویترز گفته بودند که دولت با برخی از جناحهای دروزی «توافق کرده» تا نیروهای دولتی «برای برقراری ثبات و محافظت از نهادهای دولتی» دوباره وارد سویدا شوند.
احمد الشرع، رئیسجمهور موقت سوریه، چهارشنبهشب، پس از زدوخوردهای مرگبار این هفته بین دروزیها و بادیهنشینان سنی گفته بود که برقراری نظم و آرامش را به بزرگان قبایل سپرده است و برای ندادن بهانه، دستور داده که نیروهای دولتی از استان سویدا خارج شوند.
یک توافق آتشبس ۱۴ مادهای میان رهبران دروزی مانند شیخ یوسف جربوع و نمایندگان حکومت الشرع امضا شد، اما حکمت الهجری، از رهبران دروزی سویدا، همان روز اعلام کرد که این توافق را نمیپذیرد و قصد مذاکره با «یک رژیم وحشی و باندهای آن را ندارد».
درگیری داخلی میان دروزیها و قبایل بدوی که ظاهراً پس از ربوده شدن یک مرد دروزی در روز ۲۲ تیر آغاز شد و نیروهای دولتی را روز دوشنبه به استان سویدا کشاند، بسیار زود به حملات گستردهٔ توپخانه و هوایی اسرائیل به اهداف حکومتی و نیروهای آن در سویدا و دمشق تغییر مسیر داد.
مارکو روبیو، وزیر خارجهٔ آمریکا، روز چهارشنبه با مقامات سوریه، اسرائیل، ترکیه و چند کشور دیگر در منطقه تلفنب گفتوگو کرده بود.
روزنامهٔ یدیعوت آخرونوت روز جمعه به نقل از یک مقام سیاسی اسرائیل از «موافقت» این کشور برای ورود نیروهای دولتی سوریه به مناطق دروزینشین جنوب سوریه برای ۴۸ ساعت به دلیل «بیثباتی فزاینده» در سویدا خبر داد.
به نوشتهٔ این روزنامه، چنین «توافقی» یک روز پس از سخنان بنیامین نتانیاهو است که در توجیه حملات اسرائیل به مقرهای حکومتی و نیروهای دولتی سوریه، حکومت دمشق را متهم کرد که «کشتار دروزیها را در مناطقی که میبایست عاری از سلاح و نیروی نظامی باشد، آغاز کرد و اسرائیل نمیتوانست در برابر آن ساکت باشد».
به نوشتهٔ رویترز، بیاعتمادی عمیق اسرائیل به رهبری جدید اسلامگرای سوریه با رویکرد آمریکا در تضاد است. دونالد ترامپ پس از دیدار دو ماه پیش با احمد الشرع در سفرش به عربستان، بارها از او مثبت سخن گفته است. وزارت خارجهٔ آمریکا نیز تأکید کرده که حامی حملات روزهای اخیر اسرائیل به سوریه نبوده است.
«کمک ۶۰۰ هزار دلاری اسرائیل به دروزیها»
در این میان، وزارت خارجهٔ اسرائیل روز جمعه از ارسال کمکهای بشردوستانه برای دروزیهای سویدا خبر داد. بیانیهٔ این وزارتخانه ارزش مالی تجهیزات پزشکی، دارو و بستههای غذایی را ۶۰۰ هزار دلار اعلام کرد.
اسرائیل در جریان جنگهای داخلی ۱۴ سالهٔ سوریه در دوران حکومت بشار اسد نیز کمکهای منظم پزشکی و غذایی به ساکنان سوری آن سوی مرز خود ارائه میکرد و صدها تن از زخمیهای سوری را برای درمان به بیمارستانهای خود منتقل کرد تا اوضاع مرزهایش آرام بماند.
با این حال، بعد از ساقط شدن حکومت اسد، اسرائیل به پیشروی نظامی در خاک سوریه ادامه داد و صدها حمله برای از بین بردن تجهیزات نظامی ارتش سوریه انجام داد.
احمد الشرع چهارشنبهشب در یک سخنرانی تلویزیونی اسرائیل را متهم کرد که پس از تغییر حکومت سوریه، «به دنبال ایجاد اختلاف و بیثباتی در کشور بوده» و به گفتهٔ او، «اتحاد مردم سوریه را هدف قرار داده است».
آقای الشرع گفت حفاظت از شهروندان دروزی و حقوق آنها «اولویت» حکومت اوست.
روزنامهٔ اسرائیلی هاآرتص روز جمعه نوشت سویدا به تلهٔ راهبردی برای حکومت الشرع و همچنین برای نتانیاهو تبدیل میشود.
به نوشتهٔ این روزنامه، وضعیت سوریه ظرفیت ایجاد واکنش زنجیرهای در منطقه را دارد و ممکن است بر تمایل کردها، دروزیهای لبنان و حزبالله در خلع سلاح، اثر منفی بگذارد و اجرای چارچوب منطقهای مورد نظر آمریکا را نیز که مترصد فرصتی برای خارج کردن نظامیان خود از سوریه است، به تأخیر بیندازد.
«کشف دهها جسد»، ۵۹۴ کشته در درگیریهای چهار روزه
«دیدهبان حقوق بشر سوریه» که از بریتانیا تحولات سوریه را رصد و گزارش میکند، بامداد جمعه اعلام کرد طی چهار روز درگیری در سویدا، دستکم ۵۹۴ تن از جنگجویان نظامی و شهروندان غیرنظامی کشته شدند.
به گفتهٔ این نهاد، بیش از ۸۰ کشتهٔ غیرنظامی، عمدتاً دروزیهایی بودند که توسط جنگجویان بادیهنشین دستگیر و بهصورت دستهجمعی «اعدام میدانی» شدند.
دروزیهایی از سوریه نیز روزهای سهشنبه و چهارشنبه در گفتوگو با رسانههای اسرائیل از «تجاوز جنسی» به دختربچهها، «سر بریدن» و «فجایع هولناک» دیگر به دست بادیهنشینها سخن گفتند و نیروهای حکومتی را به حمایت از «داعشیها» متهم کردند.
از سوی دیگر، به گزارش آسوشیتدپرس، پس از برقراری آتشبس در چهارشنبهشب، جنگجویان دروزی نیز شروع به اقدامات تلافیجویانه علیه خانوادههای بادیهنشین کردهاند.
وزارت بهداشت سوریه گزارش داد که «دهها جسد» در بیمارستانی در شهر سویدا کشف شده است.
وولکر تورک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، از دولت سوریه خواسته است که با انجام «تحقیقات مستقل، سریع و شفاف»، اجرای عدالت در خصوص خشونتهای اخیر این کشور را تضمین کند.
شورای امنیت سازمان ملل شامگاه پنجشنبه در یک نشست اضطراری هشدار داد که تکرار خونریزیها ممکن است منطقه را از مسیر سیاسی خارج کرده و وارد بحرانهای تازه کند.