قبلا هم چنین چیزی پیش آمده؛ اعلام کرده‌ایم که ناتو مرده یا در حال مرگ است.
اخیرا مایک لی، عضو جمهوریخواه سنای آمریکا، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «زمان خروج از ناتو و سازمان ملل فرا رسیده است.»
ایلان ماسک، ثروتمندترین فرد جهان و از متحدان نزدیک رئیس جمهور آمریکا، هم در واکنشی بسیار کوتاه نوشت: موافقم.
با اینکه مقام‌های بروکسل (مقر ناتو) و جاهای دیگر می‌گویند نظرات سیاسی ایلان ماسک که در شبکه اجتماعی خودش به اشتراک می‌گذرد لزوما سیاست ایالات متحده را تعیین نمی‌کند، اما ناظران از دسترسی او به دونالد ترامپ و نفوذ غیررسمی او در محافل محافظه‌کار خاص در واشینگتن سخن می‌گویند.
با این حال مقام‌های ناتو به طرز شگفت‌آوری تاکنون آرامش خود را حفظ کرده‌اند و پاسخ آنها به اینکه آیا سقوط این ائتلاف نظامی قریب‌الوقوع است یک «نه» قاطع بوده است؛ دو دلیل هم آورده‌اند: تفاوت بین حرف و عمل، تفاوت بین متحدان ناتو و متقاضیان ناتو به ویژه اوکراین.
آمریکا خواهان افزایش بودجه دفاعی اعضا است
بپردازیم به دلیل اول (فرق حرف و عمل)؛ دونالد ترامپ همین هفته گذشته در دیدار با کی‌یر استارمر، نخست وزیر بریتانیا، بر تعهد خود به «ماده ۵ ناتو» تاکید کرد؛ ماده‌ای که بر اساس آن حمله نظامی به یک عضو ناتو به عنوان حمله به همه اعضا تلقی می‌شود.
پیش از او نیز پیت هگست، وزیر دفاع ایالات متحده، در جریان نشست وزرای دفاع ناتو در بروکسل چندین بار همین نظر را در جلسات عمومی و خصوصی تکرار کرده بود.
به نوشته دبیر اروپا در رادیو اروپای آزاد: با اینکه پیت هگست قاطعانه تاکید داشت که متحدان اروپایی باید بودجه دفاعی خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهند، اما با هر مقام ناتو که صحبت کردم گفت‌گوها را سازنده توصیف می‌کرد.
یکی از سفیران ناتو به دبیر رادیو اروپای آزاد گفت: «او [آقای هگست] اصلا اتاق را ترک نکرد، گوش داد، سوال پرسید و یادداشت برداشت؛ این رفتار یک متحد در شُرف خروج نیست.»
به این ترتیب است که دیپلمات‌های ناتو به گمانه زنی‌های مداوم ادامه می‌دهند. یکی از مقام‌های ارشد ناتو به رادیو اروپای آزاد گفت: «ما باید معنی همه اینها را رمزگشایی کنیم. ولی آموخته‌ایم که سر و صداها را نشنیده بگیریم و به عمل نگاه کنیم. این نوعی "صبر استراتژیک" است که باید تمرین کنیم.»
مسیر نامشخص اوکراین در ناتو
اوکراین اما موضوع متفاوتی است. بنابر دیدگاه یکی از سفیران ناتو، رویکرد ایالات متحده در قبال اوکراین تغییر کرده، اما در مورد ناتو تغییر نکرده است؛ «در قبال اوکراین خیلی سرسخت بوده‌اند اما به ناتو متعهد هستند».
تغییر لحن در مورد ولودیمیر زلنسکی یک شاخص آشکار است، اما نقش جدید بریتانیا در هماهنگی تحویل تسلیحات به اوکراین هم یک شاخص است.
همچنین بدیهی است که اوکراین به این زودی‌ها به ناتو نخواهد پیوست (البته در واقع دولت جو بایدن بود که در نشست‌های سران ناتو از عضویت کی‌یف جلوگیری کرد و موجب آرامش برخی کشورهای اروپای غربی شد اما دولت جدید ایالات متحده در مورد عدم عضویت اوکراین در ناتو صریح‌تر است).
آنچه اکنون کشورهای جناح شرقی ناتو می‌پرسند این است که آیا نیروهای آمریکایی در آنجا مستقر خواهند بود یا خیر. در حال حاضر پاسخ مثبت است؛ هر چند که خیلی‌ها این نگرانی را تایید می‌کنند که ممکن است سطح نیروهای آمریکایی در اروپا به زودی بازنگری شود.
اما اگر روسیه به این کشورها حمله کند آیا نیروهای آمریکایی به کمک آنها خواهند رفت؟ باور غالب این است که بله. اما ماده ۵ معاهده ناتو به باور اعضا و همین طور دشمنان درباره اجرای آن هم بستگی دارد.
همان طور که یکی از مقامات اروپای شرقی می‌گوید: «مانند گربه شرودینگر است، هر دو وضعیت زنده و مرده وجود دارد تا زمانی که جعبه باز شود. در مورد ناتو هم تا زمانی که ماده ۵ در عمل آزمون نشود ما واقعا نمی‌دانیم.»
