مذاکرات در شهر ژنو، سوئیس، درباره آینده جنگ اوکراین با حضور نمایندگان این کشور و نمایندگانی از اتحادیه اروپا و متحدان اروپایی کییف و مذاکرهکنندگان آمریکا آغاز شد.
همزمان با انتشار خبر رسیدن وزیر خارجه ایالات متحده به ژنو، مذاکرهکننده ارشد اوکراین هم خبر داد که پیش از مذاکرات اصلی، با مقامهای امنیتی اروپا از سه کشور بریتانیا و آلمان و فرانسه دیدار کرده است.
مقامهای اوکراینی قرار است روز یکشنبه دوم آذر در ژنو با همتایان آمریکایی خود دیدار کنند تا درباره طرح صلح ۲۸ مادهای دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، گفتوگو کنند؛ طرحی که بهگفته متحدان کییف «بهشدت به سود روسیه» تنظیم شده است.
روشنترین انتقاد روز یکشنبه، دوم آذر، از طرف نخست وزیر نروژ مطرح شد که گفت طرح دولت ترامپ «اشکالات عمده و اساسی» دارد.
به گزارش رادیو اروپای آزاد، بر پایه اطلاعات منتشرشده، این طرح خواستار واگذاری مناطق دونِتسک و لوهانسک در شرق اوکراین، موسوم به دونباس، و نیز شبهجزیره کریمه به روسیه و همچنین محدود شدن اندازه نیروهای نظامی اوکراین است.
همچنین کییف موظف خواهد بود که ممنوعیت قانونی برای پیوستن به ناتو وضع کند، در حالی که محدودیتهایی برای خود این اتحاد نظامی غربی در مورد استقرار نیروهایش اعمال خواهد شد.
در مقابل، به اوکراین وعده «تضمینهای امنیتی» از سوی آمریکا، امکان پیوستن به اتحادیه اروپا و برخی مزایای مالی داده میشود. همچنین کاهش تحریمهای مالی علیه مسکو نیز در متن این پیشنهاد آمده است.
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، با تأکید بر اینکه در هیچ مذاکرهای به منافع کشور خود «خیانت» نخواهد کرد، در واکنش به طرح ترامپ هشدار داد که اوکراین در یکی از دشوارترین لحظات تاریخ خود قرار دارد.
اروپا، بهویژه سه کشور بریتانیا، فرانسه و آلمان، نیز نسبت به این طرح ابراز نگرانی کرده و گفتهاند تغییر مرزها با زور قابل پذیرش نیست. مقامهای امنیتی این سه کشور روز یکشنبه در کنار مقامهای اوکراین سر میز مذاکره خواهند بود.
پیش از اظهار نظر نخست وزیر نروژ، رهبران چند کشور اروپایی و متحدان غربی در بیانیهای مشترک تأکید کرده بودند که محدود کردن توان نظامی اوکراین میتواند این کشور را در برابر حملات آینده آسیبپذیر کند.
همزمان، گروه موسوم به «بالتیک ۸» نیز حمایت خود از اوکراین را تکرار کرده و وعده داده است ارسال تسلیحات به کییف و تقویت توان دفاعی اروپا ادامه خواهد یافت.
در داخل آمریکا نیز این طرح با واکنشهای انتقادی روبهرو شده است.
شماری از سناتورهای جمهوریخواه و دموکرات هشدار دادهاند که دادن امتیازهای گسترده به ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، صلح پایدار به همراه نخواهد داشت. میچ مککانل، سناتور جمهوریخواه، این رویکرد را «فاجعهبار» توصیف کرده است.
در همین حال، مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، پیش از سفر به ژنو با رد ادعاها مبنی بر اینکه این پیشنهاد برگرفته از خواستههای کرملین است، گفته این طرح با در نظر گرفتن دیدگاههای روسیه و اوکراین از سوی دولت آمریکا تدوین شده است.
پیشتر چند سناتور گفته بودند که روبیو به آنها گفته است که طرح ۲۸ مادهای نه «طرح دولت» آمریکا، بلکه «فهرستی از خواستههای روسیه» است.
گزارشها حاکی است که کشورهای اروپایی در نشست ژنو تلاش خواهند کرد واشینگتن را به بازنگری در مفاد اصلی این طرح وادار کنند.