فریدون خاوند، اقتصاددان، تحلیلگر اقتصادی و استاد اقتصاد پاریس فرانسه است.
حسن روحانی رییس دستگاه اجرایی ایران در شرایطی آخرین سال دوره ریاست جمهوری خود را آغاز می‌کند که کارنامه اقتصادی‌اش، از دیدگاه بخش مهمی از افکار عمومی کشور، با تردیدها و حتی انتقادهای شدید روبرو است.
آیا جهش اخیر قیمت‌ها در بازار جهانی نفت رویدادی ناپایدار بوده و حرکت سراشیبی بهای این کالا طی ماه‌های آینده ادامه خواهد یافت؟
فریدون خاوند، استاد اقتصاد در پاریس می گوید: «ارزش پول ملی یک کشور اگر برپایه واقعیت‌های اقتصادی آن کشور بالا برود هیچ اشکالی ندارد. ولی دفاع مصنوعی از ارزش پول ملی آن طور که در ایران رسم شده کاری است به شدت زیان‌آور.»
مخالفت گسترده علیه فرایند همگرایی اقتصادی و باز شدن مرزها در سطوح منطقه‌ای و جهانی، آن‌هم در پیشرفته‌ترین کشورهای صنعتی، از چه عواملی سرچشمه می‌گیرد؟
انتشار فهرست «حقوق نجومی بگیران» در جمهوری اسلامی، که با عناوین گوناگون از جمله «فیش گیت» از آن یاد میشود، بدون تردید با «جنگ جناح‌ها» بی‌ارتباط نیست و صادق زیبا کلام، تحلیلگر سیاسی، حق دارد آن را به تلاش برخی جریان‌ها برای «زمین زدن» دولت حسن روحانی نسبت بدهد.
چرا بریتانیا چهل و سه سال پیش با تلاش فراوان به اروپای متحد پیوست و چرا امروز، با ترک این مجموعه، توفانی از تردید و پرسش را به وجود آورده است؟
به تازه‌ترین گزارش سالانه آماری شرکت نفتی «بریتیش پترولیوم»، که ماه ژوئن سال جاری منتشر شده، نگاهی بیندازید. در صفحه ششم این گزارش خواهید دید که کشور ونزوئلا در آمریکای لاتین از لحاظ ذخایر ثابت شده نفتی، با سیصد میلیارد بشکه، در رده نخست جهانی قرار دارد، سی و پنج میلیارد بشکه بیش از عربستان سعودی و حدود دو برابر ایران.
همه‌پرسی انگلستان بر سر ماندن یا نماندن این کشور در اتحادیه اروپا، که چند روز دیگر (بیست و سوم ژوئن) برگزار خواهد شد، به تازگی تب و تاب شدیدی را در محافل اقتصادی و سیاسی اروپا و حتی جهان به وجود آورده است.
نظرخواهی پنجم ژوئن گذشته در سوییس درباره طرح «در آمد پایه غیر مشروط»، و رای منفی اکثریت قاطع مردم این کشور به آن، در محافل سیاسی و اجتماعی و اقتصادی ایران بازتابی گسترده داشت؛ عمدتا به دلیل شباهت‌هایی که میان این طرح و پرداخت یارانه نقدی همگانی در چارچوب قانون معروف به «هدفمند کردن یارانه‌ها» وجود دارد. بودند صاحب‌نظرانی که، به دلیل همین شباهت‌ها، درباره آنچه در سوییس گذشت به داوری نشستند.
بانک جهانی در تازه‌ترین گزارش سالانه‌اش زیر عنوان «چشم انداز‌های اقتصادجهانی» میگوید که نرخ رشد اقتصادی ایران از ۱.۶ در صد در سال ۲۰۱۵ به ۴.۴ در صد در سال جاری میلادی افزایش خواهد یافت. سرعت گرفتن نرخ رشد ایران را، بانک جهانی، به پیآمد‌های مثبت ناشی از فرایند رفع تحریم‌ها نسبت میدهد.
در حالی که حسن روحانی به آخرین مراحل دوران زمامداری‌اش نزدیک میشود، کاهش نرخ تورم کشور در زمره معدود دستآورد‌های اقتصادی است که دولت او می تواند بر آن‌ها تکیه کند.
روزگاری نشست‌های وزیران سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک) در وین خبر ساز ترین رویدادهای اقتصادی جهان را رقم می‌زدند. امروز همان نشست‌ها در صفحات آخر رسانه‌های بین المللی جای می‌گیرند، اغلب با این عنوان که «این بار نیز اوپک نتوانست بر سر سقف تولید اعضای خود به توافق دست یابد.»
نوسانات بازار جهانی نفت بار دیگر شگفتی آفرید و بهای این کالا در نوع برنت آن که نیمه ژانویه گذشته به زیر بشکه‌ای سی دلار سقوط کرده بود، در حال حاضر با یک افزایش هشتاد در صدی در مرز پنجاه دلار نوسان می‌کند و به بالاترین سطح در شش ماه گذشته رسیده است.
باراک اوباما سومین رییس جمهوری آمریکا است که از بعد از پایان جنگ ویتنام در سال ۱۹۷۵ تاکنون، در آخرین هفته ماه مه، از این کشور آسیایی دیدن کرد. پیش از او بیل کلینتون و جرج دبلیو بوش زمینه‌های آشتی میان دو دشمن قدیمی را فراهم آورده بودند.
هند، که نخست‌وزیرش نارندرا مؤدی یکشنبه دوم خردادماه وارد تهران شد، در زمره قدرت‌های نوظهوری است که طی دو دهه گذشته توانسته‌اند از لحاظ تولید ناخالص داخلی در جمع ده اقتصاد برتر جهان جای بگیرند.
انتقاد آیت الله خامنه‌ای از ترویج انحصاری زبان انگلیسی در ایران با واکنش‌های بسیار هم در درون کشور و هم در میان ایرانیان برونمرز روبرو شد.
انتخاب رییس جمهوری آمریکا تنها در گرو آرای اتباع این کشور است، ولی پیآمد‌های این انتخاب از محدوده ایالات متحده بسی فرا‌تر می‌رود و بر سیاست و اقتصاد در بخش بسیار بزرگی از جهان تاثیر می‌گذارد. این واقعیتی است که می‌توان با آن سر سازگاری داشت یا نداشت، ولی نفی آن کار آسانی نیست.
خانم پارک گئون هی، رییس جمهوری کره جنوبی، یکشنبه دوازدهم اردیبهشت ماه در راس یک هیات بسیار بزرگ اقتصادی به تهران آمد و گویا امضای ده‌ها موافقتنامه همکاری در زمینه‌های گوناگون اقتصادی ایران، از طرح‌های زیر بنایی گرفته تا فولاد و مخابرات و آب و برق و بانک و بیمه، در دستور کار سفر اوست.
تولید و صادرات نفت از دهه‌های پایانی قرن نوزدهم به این سو فراز و نشیب‌های بسیاری را از سر گذرانده و با «تکانه» (شوک)ها و «ضد تکانه»های فراوان روبرو شده است. با این همه کمتر رویدادی در تاریخ بازار جهانی نفت به اندازه آنچه امروز شاهد آن هستیم، با پیآمد‌هایی چنین مهم همراه بوده است.
طی دو سال گذشته، از آغاز پیدایش دگرگونی‌های اساسی در سیاست هسته‌ای جمهوری اسلامی تا امضای «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) در تیر ماه ۱۳۹۴، جنب و جوش بی‌سابقه‌ای فضای بین‌المللی روابط اقتصادی ایران را در بر گرفت.
بیشتر
