مجید محمدی جامعه‌شناس ایرانی مقیم آمریکاست.
امروز جوامع با اکثريت مسلمان از عربستان سعودی و يمن تا ايران، از پاکستان و افغانستان تا سوريه و عراق، و از ليبی و تونس تا سودان و مصر با چالش‌های جدی که بنيان‌های آنها را هدف قرار داده‌اند مواجه هستند.
این روز‌ها سایت‌های خبری و شبکه‌های اجتماعی در داخل و خارج کشور (دولتی، شبه دولتی و غیر دولتی) انبوهی از مطالب و بالاخص عکس‌ها را در باب زندگی لوکس و اشرافی بخش بسیار کوچکی از جمعیت ایران منعکس می‌سازند. انتشار این عکس‌ها به سایت‌هایی که برای تجلیل یا اظهار غرور از این سبک زندگی راه اندازی شده‌اند («ریچ کیدز آو تهران» در اینستاگرم به تقلید از این گونه سایت‌ها یا برنامه‌های تلویزیونی واقع نما در غرب) محدود نمی‌شود. در بسیاری از سایت‌های خبری از این عکس‌ها برای انتقاد به دولت احمدی‌نژاد یا روحانی استفاده می‌شود.
رابطه ی ميان بخشی از اعضای دولت روحانی با نزديک ترين افراد به رهبر جمهوری اسلامی رابطه ای بسيار شکننده است. منظور از رابطهی نزديک نيز رابطه ی جناحی و عقيدتی و سبک و منش سياسی است. برای شکنندگی روابط به عنوان نمونه می توانيد به رابطه جواد ظريف و حسين شريعتمداری يا رابطهی حسن روحانی و مصباح يزدی نگاه کنيد.
یادداشت: از آموزه‌های شرعی که روحانیت شیعه و رسانه‌ها و نظام آموزشی حکومت دینی به عنوان حیا و اخلاق به پسران و دختران و بعد به زنان و مردان ایرانی منتقل می‌کنند نگاه نکردن به جنس مخالف است. نه تنها نگاه کردن به بدن جنس مخالف بلکه نگریستن (با شهوت، که اثبات خلاف آن دشوار است) به صورت و دست‌ها هم حرام انگاشته شده است...
یادداشت: «فرار مغز‌ها» عموما به خروج نیروهای آموزشی- پژوهشی از جمله پژوهشگران، دانشگاهیان و دیگر کسانی که با فعالیت‌های دانش- بنیان سروکار دارند اطلاق می‌شود. اما در برخی از متون، خروج نیروهای ماهر نیز بخشی از فرار مغز‌ها تلقی شده است. به خروج نیروی انسانی تحصیل کرده از ایران به اندازه کافی توجه خبری و گزارشی شده است...
بر خلاف سال‌های اول تاسيس نظام جمهوری اسلامی مسئله‌ی حجاب برای روحانيون و ديگر اسلامگرايان ديگر يک مسئله‌ی شرعی نيست که صرفا از جهت دستور الهی بودن بر آن اصرار داشته باشند.
یادداشت: وضعیت سیاسی اصلاح طلبان وفادار به خامنه‌ای در سال‌های پس از جنبش سبز نیز چندان به سر و سامان نبوده است. وضعیت آنان آن چنان شکننده بوده که تلاش کرده‌اند به نیروهایی که در سال‌های ۷۶ تا ۸۰ جزء دشمنان خود تصور می‌کردند تمسک جویند تا آنها را زیر پرو بال خود بگیرند و از زیر صافی شورای نگهبان رد کنند...
یادداشت: سازمان ثبت احوال ایران اخیرا نمودار ﺗﻮزﻳﻊ سِنی زوج‌ها در زﻣﺎن ازدواج در ۹ ﻣﺎﻫﻪ ﺳﺎل ۹۲ را منتشر کرده است...
یادداشت: رهبر جمهوری اسلامی در دیدار با اعضای مجلس خبرگان می‌گوید: «نظام فعلی جهانی قابل استمرار نیست و نظم جدیدی در حال شکل گیری است.» او نظام فعلی را مبتنی بر سلطهٔ غرب می‌داند و دو پایه برای آن بر می‌شمرد: «فکری و ارزشی» و «نظامی و سیاسی». به زعم وی «هر دو پایه اقتدار غرب دچار چالش و تزلزل جدی شده‌اند.»...
در این یادداشت مجید محمدی به سه چالش هژمونیک، گفتمانی و راهبردی گروه «خلافت اسلامی» برای گروه‌های اسلام‌گرای شیعی‌مذهب پرداخته است.
رضا فرجی دانا در جلسه استیضاح ۲۹ مرداد ۱۳۹۳ نتوانست رای اعتماد اعضای مجلس نظام ولایت فقیه را به دست آورد. او حداکثر تلاش خود را برای اقناع اعضا با ابراز چند باره وفاداری به رهبر، ضد انقلاب خواندن منتقدان، موضع‌گیری علیه جنبش سبز، همکاری با مجلس و دلسوزی برای نظام به خرج داد و پس از سخنان کوتاه و تلویحی لاریجانی در مورد امکان پرهیز از استیضاح با کنارگذاری توفیقی و میلی منفرد («اگر چند نفر از این برادران جابه‌جا شوند، صدمه‌ای وارد نمی‌شود و فضا آرام‌تر خواهد شد») جهانگیری، معاون رئیس دولت، نیز این اطمینان را برای تغییر آنها به مجلس داد، اما اینها تاثیری در عدم رای اعتماد نداشت. در این جلسه ۱۴۵ عضو مجلس از میان ۲۷۰ عضو حاضر به وی ابراز بی‌اعتمادی کردند.
استیضاح رضا فرجی دانا وزیر علوم، تحقیقات و فن‌آوری دولت روحانی اولین کشمکش جدی میان ائتلاف اقتدارگرایان عملگرا (طیف نزدیک به هاشمی رفسنجانی)، اصلاح‌طلبان حکومتی (طیف نزدیک به خاتمی) و اقتدارگرایان سنتگرا (طیف نزدیک به ناطق نوری) از یک طرف و طیف جبههٔ پایداری (نزدیک به مصباح یزدی)، نیروهای امنیتی و نظامی نزدیک به بیت در مجلس و تعداد اندکی از اقتدارگرایان نزدیک به جامعهٔ مدرسین و روحانیت مبارز از سوی دیگر است. نتیجهٔ این کنش سیاسی هرچه که باشد به شفافیت بیشتر فضای سیاسی کشور در کنار شفاف‌سازی آنچه در دولت احمدی‌نژاد و دولت روحانی بر دانشگاه‌های کشور رفته کمک خواهد کرد.
از ۷۷۴۵۱۳ ازدواج ثبت شده در سال ۱۳۹۲، ۳.۷ درصد ازدواج آقايان و ۲.۷ درصد ازدواج خانم‌ها مربوط به ثبت ازدواج دفعات دوم به بعد است که عمدتاً بعد از فوت همسر يا طلاق صورت گرفته است. (مديرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعيتی و مهاجرت سازمان ثبت احوال کشور، ايسنا ۱ تير ۱۳۹۳) از اين ارقام ۳.۴ درصد مربوط به ازدواج دفعه دوم آقايان و ۲.۵ درصد از ازدواج‌های ثبت شده مربوط به ازدواج دفعه دوم خانم‌ها بوده و بقيه مربوط به ثبت ازدواج‌های دفعات دوم به بعد است؛ بيشترين ثبت ازدواج دوم برای آقايان مربوط به گروه‌های سنی ۲۵ تا ۳۴ سالگی با رقم ۴۱ درصد و بيشترين ثبت ازدواج‌های دوم برای خانم‌ها مربوط به گروه‌های سنی ۲۰ تا ۲۹ سالگی با رقم ۴۷ درصد کل ازدواج‌های دفعه دوم است.
سخن شهردار تهران همان طور که خود وی می‌گوید فقط متکی است بر غیرت، یعنی تحریک رگ‌های گردن مردان سنتگرای جامعهٔ ایران در برابر کار زنان و حضور آنها در جامعه. با عنوان غیرت زنان را می‌توان در کنج خانه‌ها زندانی کرد و نگذاشت آفتاب و مهتاب آنها را در معرض خود قرار دهند. همچنین غیرت در قوانین موجود جمهور یاسلامی یکی از منابع قانونگذاری و سیاستگذاری به شمار نیامده تا شهردار تهران یا هر مقام دیگری بدان متمسک شود. تمسک به غریت بازگشت مدیریت جامعه است به دوران قاجار و حتی قبل از دوران مشروطه که اکثریت جامعه و مدیران حتی نامی از قانون و حقوق انسانی به گوششان نخورده بود.
یادداشت: فرايند حذف در جمهوری اسلامی هيچگاه به مخالفان اين نظام و غير اسلامگرايان محدود نشد...
یادداشت: پس از شکل گیری کابینه و شروع به کار دولت، شش خطای مهم از سوی آن سر زده است. این خطاها نه از منظر مخالفان جمهوری اسلامی بلکه از حیث، سیاست‌های اعلام شده در دوران کارزارهای انتخاباتی، ناسازگاری اقدامات و سیاست‌ها با یکدیگر، و انطباق با اموری که در دولت احمدی نژاد جریان داشته و تیم دولت روحانی منتقد آنها بوده است قابل توجه هستند...
رهبر جمهوری اسلامی پس از گسترش قلمرو داعش در عراق در چند ديدار تلاش کرده است حساب جنگ موجود در عراق و سوريه را که در يک طرف آن جمهوری اسلامی، دولت شيعه مالکی، حکومت علويان در سوريه و حزب الله لبنان و در طرف ديگر نيروهای سنی تحت عناوين متفاوت قرار دارند (جبهه النصره و داعش که بخشهايی از نيروهای گروه اول اخيرا با رهبر گروه دوم بيعت کرده اند) از جنگ ميان شيعه و سنی جدا کند.
یادداشت: تعدد آهنگ‌ها در آستانه‌ی بازی‌های جام جهانی در عین آن که علاقه و توجه جامعه به فوتبال را روایت می‌کند از یک چندگانگی و سرگشتگی هویتی در جامعه‌ی ایران و نیز میان ایرانیان خارج از کشور حکایت دارد.
یادداشت: ازدواج در ایران رخدادی بوده بسیار پر تحول و در حال تغییر. ازدواج در ایران علی رغم تشویق‌های حکومت برای این پدیده (پرداخت وام ازدواج) و تنبیهات کسانی که ازدواج نکرده‌اند (مثل منع دختران و پسران یا زنان و مردان از مسافرت یا اقامت با هم در هتل یا عدم اعطای بورس تحصیلی خارج از کشور به دختران مجرد) مسیری بر خلاف خواست اهل شریعت طی می‌کند...
باورها و رفتارها و تصميمات خمينی تاثيرات بلندمدتی در ايران داشته و خواهد داشت. فرد و قشری از مردم ايران نيست که به نحوی تحت تاثير رهبری وی - به نحو مثبت يا منفی- قرار نگرفته باشد. اما بيش از دانشگاهيان، کارگران، معلمان، زنان، هنرمندان، نويسندگان و نظاميان اين روحانيون هستند که سرنوشتشان در ايران به واسطه نهضتی که خمينی رهبر آن بود و ايده‌هايی که خمينی در «کشف الاسرار» و «حکومت اسلامی» ارائه داد تغيير کرده است. امروز پس از ۳۵ سال که از تجربه‌ی جمهوری اسلامی می‌گذرد به خوبی می توان به اين پرسش پاسخ داد که خمينی با روحانيت شيعه چه کرد.
بیشتر
