در پایان خرداد ماه سال ۲۵، حکومت ملی آذربایجان از بین رفت و یکی از سران فرقه به نام سلام‌الله جاوید به مقام استانداری آذربایجان منصوب شد. اما تحولات سیاسی تابستان و پاییز این سال سرانجام موجب شد تا در آذرماه، ارتش ایران به سوی تبریز حرکت کند. در قسمت ۲۹ برنامه «فرقه» این تحولات را بررسی می‌کنیم.
در پی امضای توافق میان دولت ایران و شوروی، فرقه دموکرات از سوی سفارت شوروی در تهران زیر فشار قرار گرفت تا با دولت مرکزی مذاکره کند تا بحران آذربایجان به شکل مسالمت آمیز حل شود. راهحل مورد نظر در آن زمان این بود که تشکیلات پیشهوری در نظام اداری ایران ادغام شود. مذاکرات تهران و تبریز در سال ۲۵ و فرجام نهایی این مذاکرت، موضوع قسمت ۲۸ برنامه فرقه است.
در ماجرای آذربایجان کم نیستند کسانی که معتقدند این بحران سرانجام با اولتیماتومی که هری ترومن، رئیس جمهوری وقت آمریکا به استالین داد، به پایان رسید. این روایت تا چه اندازه ریشه در واقعیت دارد و اصولا نقش آمریکا در خروج نیروهای شوروی از ایران، چه بوده؟ قسمت بیست و هفتم برنامه فرقه به بررسی این «اولتیماتوم» و نقش آمریکا اختصاص دارد.
در ماجرای آذربایجان کم نیستند کسانی که معتقدند این بحران سرانجام با اولتیماتومی که هری ترومن، رئیسجمهور وقت آمریکا به استالین داد، به پایان رسید. این روایت تا چه اندازه ریشه در واقعیت دارد و اصولاً نقش آمریکا در خروج نیروهای شوروی از ایران، چه بوده؟ قسمت بیست و هفتم برنامه فرقه به بررسی این «اولتیماتوم» و نقش آمریکا اختصاص دارد.
سفر قوام به مسکو بینتیجه ماند اما مذاکرات ایران و شوروی در تهران ادامه یافت و سرانجام قراردادی میان نخست وزیر و سادچیکف، سفیر شوروی در تهران امضا شد و خروج نیروهای شوروی از ایران آغاز شد. جزئیات این قرارداد چه بود و چرا در نهایت استالین نیروهای این کشور را از ایران خارج کرد؟
سفر قوام به مسکو بینتیجه ماند اما مذاکرات ایران و شوروی در تهران ادامه یافت و سرانجام قراردادی میان نخست وزیر و سادچیکف، سفیر شوروی در تهران امضا شد و خروج نیروهای شوروی از ایران آغاز شد. جزئیات این قرارداد چه بود و چرا در نهایت استالین نیروهای این کشور را از ایران خارج کرد؟ قسمت ۲۶ فرقه به پاسخ این سئوالات اختصاص دارد.
سفر تاریخی احمد قوام به عنوان نخستوزیر ایران به مسکو ۱۹ روز طول کشید. او در این سفر بارها با وزیر خارجه شوروی دیدار کرد. او همچنین دیدارهایی نیز با استالین داشت. در این دیدارها دقیقا چه رخ داد و نتیجه سفر قوام به مسکو چه بود؟ قسمت بیست و پنجم برنامه فرقه به این سفر اختصاص دارد.
آخرین تلاش ابراهیم حکیمی برای حل بحران آذربایجان، طرح شکایت از شوروی در سازمان ملل بود. او زیر فشار استعفا کرد و جایش را به مردی داد که برای چهارمین بار به نخستوزیری میرسید و مدعی بود که کلید بحران را در دست دارد، احمد قوام. قسمت ۲۴، شرح این بخش از ماجراست.
بیشتر
