رئیس‌جمهور ایران در گفت‌وگوی تلفنی با همتای ترکیه‌ای خود کودتای نافرجام در این کشور را «آزمایشی برای شناسایی دوستان و دشمنان داخلی و خارجی» خواند و بدون ذکر نام «برخی از قدرت‌های بزرگ» را متهم به تلاش برای «بی‌ثباتی» در کشورهای اسلامی کرد.
بر اساس گزارش منتشرشده از سوی دفتر ریاست‌جمهوری ایران، رجب طیب اردوغان نیز در این گفت‌وگوی تلفنی از تصمیم ترکیه برای «همکاری» با ایران و روسیه با هدف «حل و فصل» مسائل منطقه سخن گفته است.
حسن روحانی روز دوشنبه ۲۸ تیر، در گفت‌وگو با رجب طیب اردوغان گفت که مردم ترکیه در جریان این کودتا، «بلوغ سیاسی بالایی از خود نشان دادند و ثابت کردند که روش‌های زورمدارانه در منطقه جایگاهی ندارد».
آقای روحانی با تأکید بر اینکه مقامات جمهوری اسلامی از «اولین لحظات» در برابر کودتا «بی‌تفاوت نبوده» و «با حساسیت» تحولات ترکیه را «از نزدیک» دنبال می‌کردند، افزود که «شنیدن پیام شما به مردم برای حضور در خیابان‌ها در ساعات اولیه بعد از کودتا، برای ما اطمینان‌بخش بود».
رئیس‌جمهور ایران روز یکشنبه نیز با اشاره به کودتای نافرجام در ترکیه گفته بود که فقط صندوق رأی راه‌حل مشکل برای ایران، ترکیه، لبنان، سوریه، بحرین و یمن است و «دوران کودتا، توپ یا تانک به‌سر آمده است».
ساعاتی پس از انتشار گزارش‌ها درباره اعلام کودتا در ترکیه، مقامات ایرانی با این اقدام مخالفت کردند و در این زمینه محمدجواد ظریف، وزیر خارجه، تا ظهر روز شنبه سه‌بار با مولود چاووش‌اغلو، وزیر خارجه ترکیه، تماس تلفنی داشت.
آقای ظریف همچنین صبح روز یکشنبه در جلسه غیرعلنی مجلس درباره کودتای ترکیه سخن گفت.
پس از این جلسه غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، نماینده رشت در مجلس، به نقل از آقای ظریف اعلام کرد که او به همراه علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران تحولات ترکیه را رصد می‌کردند.
علاوه بر این به گفته اکبر رنجبر‌زاده، عضو هیئت رئیسه مجلس، آقای ظریف در این جلسه گفته است که «برخی کشور‌ها همچون عربستان و قطر بدشان نمی‌آمد کودتا در ترکیه قوت بگیرد که این موضوع جای تأمل دارد».
«تلاش قدرت‌ها برای بی‌ثباتی در کشورهای اسلامی»
برخی مقام‌های ترکیه، با نام بردن از فتح‌الله گولن، رهبر مذهبی مخالف اردوغان که ساکن آمریکاست، به عنوان رهبر معنوی کودتا، آمریکا را به دست داشتن در این کودتا متهم کرده‌اند اما جان کری، وزیر خارجه آمریکا، این اتهام‌ها را «غیرمسئولانه» و «زیانبار» برای روابط دو کشور خوانده است.
حسن روحانی نیز در گفت‌وگو با رئیس‌جمهور ترکیه گفت که «برخی از قدرت‌های بزرگ و همچنین تروریست‌ها نمی‌خواهند کشورهای اسلامی دارای ثبات باشند».
او اضافه کرد: «این حادثه، آزمایشی برای شناسایی دوستان و دشمنان داخلی و خارجی شما بود».
بر اساس گزارش دفتر ریاست جمهوری ایران، رجب طیب اردوغان نیز در گفت‌وگو با آقای روحانی گفته است که «ما مصمم هستیم با همکاری ایران و روسیه برای حل و فصل مسائل منطقه دست در دست هم دهیم و بر تلاش‌های‌مان برای بازگرداندن صلح و ثبات به منطقه بیافزاییم».
رئیس‌جمهور ترکیه همچنین اعلام کرده که «در حال حاضر شرایط به حالت عادی بازگشته است، اما نمی‌توانیم فکر کنیم همه چیز تمام شده است».
حمایت مقام‌های جمهوری اسلامی از دولت ترکیه در حالی است که دو کشور در سال‌های گذشته در سیاست‌های منطقه‌ای شدیداً اختلاف نظر داشتند و در حالی که ایران از حکومت بشار اسد حمایت می‌کرد، ترکیه بارها خواستار کناره‌گیری او از قدرت شده بود.
در همین حال علی‌اکبر ولایتی، مشاور بین‌الملل رهبر ایران، با تأکید بر مخالفت جمهوری اسلامی با کودتا در ترکیه ابراز امیدواری کرده که دولت ترکیه هم «به نظرات مردم سوریه و آرای مردم سوریه احترام بگذارد و تعیین حکومت در سوریه را به مردم این کشور واگذار کند».
گروهی از نیروهای ارتش ترکیه شامگاه جمعه ۲۵ تیر، برای در دست گرفت قدرت در این کشور تلاش کردند، اما این کودتا ناکام ماند.
با این حال موج دستگیری‌ها و پاکسازی‌ها پس از کودتای اخیر، نگرانی‌هایی را برانگیخته و از جمله جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا و مقام‌های مختلف اروپایی به ترکیه هشدار داده‌اند که این رویداد نباید بهانه‌ای برای سرکوب مخالفان باشد.
