علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی از جمله پرنفوذترین افراد در تاریخ جمهوری اسلامی به شمار می‌رفت که همواره در سمت‌های بالایی حضور داشت.
آیا ادعای فائزه هاشمی درباره اداره آزاد و دموکراتیک کشور در زمان مسئولیت پدرش درست است؟
یکی از ابتدایی‌ترین مؤلفه‌های دموکراسی، تضمین حقوق مخالفان و منتقدان و امکان فعالیت آزادانه آنها است. در زمان ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی موارد متعددی از سرکوب، بازداشت، شکنجه و قتل روشنفکران و مخالفان به ثبت رسیده است.
از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بازداشت بیش از ۲۰ نفر از امضاکنندگان نامه انتقادی موسوم به «۹۰ امضایی» خطاب به هاشمی در سال ۱۳۶۹
- بازداشت و قتل علی‌اکبر سعیدی سیرجانی، نویسنده و فعال سیاسی در سال ۱۳۷۳
- قتل احمد میرعلایی، مترجم و روزنامه‌نگار، در سال ۱۳۷۴
- قتل غفار حسینی، شاعر، نویسنده و مترجم در سال ۱۳۷۵
- تلاش برای سرنگون کردن اتوبوس حامل بیش از ۲۱ نویسنده سرشناس ایرانی به دره‌ای در گردنه حیران در نزدیکی آستارا در سال ۱۳۷۵؛ معروف به ماجرای اتوبوس ارمنستان
- تولید برنامه‌ای به نام «هویت» در تلویزیون دولتی جمهوری اسلامی و پخش اعترافات اجباری شماری از زندانیان سیاسی و فرهنگی در سال ۱۳۷۵
- ربوده شدن، بازداشت و شکنجه فرج سرکوهی، نویسنده و روزنامه‌نگار در سال ۱۳۷۵
- ترور مخالفان کرد جمهوری اسلامی در رستوران میکونوس برلین در شهریورماه سال ۱۳۷۱
- انفجار مرکز همیاری یهودیان در آرژانتین در سال ۱۳۷۳ و صدور حکم جلب بین‌المللی برای ۹ نفر از مقام‌های جمهوری اسلامی از جمله هاشمی رفسنجانی
- سرکوب خونین اعتراض‌های مردم مشهد در خردادماه سال ۱۳۷۱؛ بر اساس گزارش‌های دولتی دست‌کم چهارنفر به دلیل حضور در این اعتراض‌ها «اعدام» شدند.
این تنها شماری از موارد گسترده سرکوب و نقض حقوق بشر در زمان ریاست جمهوری علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی است. تقریباً در تمامی این موارد، وزارت اطلاعات دولت او نیز نقش بسیار پررنگی داشته است.
روزنوشت‌های شخصی هاشمی نیز گویای آن است که او از این شرایط و پرونده‌های مختلف کاملاً باخبر بوده است؛ از جمله، وی در خاطرات روز ۱۰ خرداد سال ۱۳۷۱ درباره سرکوب خونین مردم مشهد می‌نویسد: «به دفترم آمدم. اوضاع مشهد را پرسیدم. گفتند دیشب شرارت تا ساعت یک ونیم بعد از نیمه شب ادامه داشته و با دخالت سپاه تمام شده و جمعی را بازداشت کرده‌اند. در جلسه هیات دولت، وقت زیادی صرف مسئله مشهد و کیفیت برخورد با آن به منظور جلوگیری از تکرار اینگونه حوادث مذاکره شد. رهبری هم امروز با احضار وزرای مربوط ، دستور سخت‌گیری داده‌اند.»
از یاد نبریم که مسئولیت‌های هاشمی رفسنجانی تنها به ریاست جمهوری وی محدود نیست. از جمله در تابستان سال ۱۳۶۷ و کشتار بیش از ۴۰۰۰ نفر از زندانیان سیاسی نیز او رئیس مجلس شورای اسلامی و یکی از دستیاران ارشد روح‌الله خمینی رهبر وقت جمهوری اسلامی بود.
اگرچه در برخی موضع‌گیری‌های سیاسی هاشمی رفسنجانی در سال‌های پایانی عمر، تفاوت‌هایی نسبت به قبل دیده می‌شود اما او نه تنها هرگز درباره پرونده‌های یاد شده، عذرخواهی و ابراز پشیمانی نکرد بلکه در بسیاری موارد، همچنان صراحتاً به دفاع از سرکوب‌ها پرداخت.
از جمله او در تابستان سال ۱۳۹۵ یعنی تنها چندماه پیش از مرگ در واکنش به انتشار فایل صوتی حسینعلی منتظری درباره اعدام‌های سال ۱۳۶۷، آن را اقدامی از سوی «رسانه‌های معاند» دانست که هدفش «خدشه وارد کردن به جایگاه مرحوم حاج احمد آقا و بیت معزز امام در جامعه است».
به این ترتیب، شماری از مهم‌ترین و البته ابتدایی‌ترین مؤلفه‌های دموکراسی همچون رعایت حقوق بشر، امکان فعالیت مخالفان و منتقدان و همچنین آزادی بیان در حالی به آشکارترین شکل ممکن در جمهوری اسلامی نقض شدند که همزمان، هاشمی رفسنجانی در سمت‌های اجرایی و سیاسی بالامرتبه‌ای همچون رئیس‌جمهور و رئیس مجلس شورای اسلامی حضور داشت.
