در حالی که جنگ حماس و اسرائیل روز جمعه، پنجم آبانماه، سومین هفته خود را پشت سر گذاشت، هیئتهایی از حماس و حامی بزرگش، جمهوری اسلامی ایران، برای مذاکره با مقامات روسیه به مسکو رفتهاند.
این نخستین سفر مقامات ایرانی و سران حماس به روسیه از آغاز حمله حماس به جنوب اسرائیل است که به اعلان متقابل جنگ از سوی اسرائیل علیه حماس در باریکه غزه منجر شد.
ریاست هیئت حماس در سفر جاری به مسکو برعهده موسی ابومرزوق است که در کنار شیخ احمد یاسین و عبدالعزیز الرنتیسی از بنیانگذاران این سازمان در دهه ۱۹۸۰ بوده است.
همزمان با دعوت مسکو از هیئت حماس، سخنگوی وزارت خارجه روسیه تأیید کرد که هیئت جمهوری اسلامی ایران به ریاست علی باقری کنی، معاون وزیر خارجه ایران، نیز به مسکو رفته است.
به گزارش رسانههای ایران، موسی ابومرزوق در دیدار با علی باقری کنی و سفیر ایران در مسکو از حمایتهای ایران «قدردانی کرد».
به گزارش رسانههای ایران، آقای کنی در این دیدار گفته است «اولویت تهران در مذاکرات با طرفهای خارجی، آتشبس فوری، کمکرسانی به مردم و رفع محاصره» غزه است.
هنوز معلوم نیست که دیدار سهجانبهای نیز میان مقامات مسکو با طرفهای ایرانی و حماس انجام شده یا نه.
وزارت خارجه روسیه تنها با انتشار تصویری از دیدار میخائیل بوگدانف، معاون وزیر خارجه با هیئت حماس در روز پنجشنبه اعلام کرد که حول آزادی فوری گروگانهای خارجی در نوار غزه، تضمین به تخلیه امن اتباع روسیه و سایر خارجیها از مناطق فلسطینی با مقامات حماس گفتوگو شده است.
آقای بوگدانف در سفر اخیر خود به دوحه نیز گفته بود برای آزادی گروگانهای اسرائیلی، با نمایندگان حماس در قطر دیدار کرده است.
رسانههای دولتی روسیه گزارش دادند که نمایندگان حماس پس از دیدار با معاون وزیر خارجه روسیه در بیانیهای اعلام کردند که برای «جایگاه ولادیمیر پوتین و کوششهای دیپلماتیک روسیه در درگیریها ارزش زیادی قائل هستند».
هیئتهایی از مقامات حماس در گذشته نیز سفرهایی به مسکو داشتهاند. تماسهای سران حماس با رهبران مسکو از سال ۲۰۰۶ که حماس پیروز انتخابات غزه شد و سازمان آزادیبخش فلسطین و جنبش فتح را از حکومت در این باریکه اخراج کرد، ادامه یافته است.
در وضعیت کنونی جنگ حماس و اسرائیل، و در شرایطی که روسیه خود درگیر جنگ با اوکراین است، معلوم نیست که روسیه در بحران خاورمیانه تا چه حد نفوذ عملی داشته باشد.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل از آغاز جنگ حماس علیه کشورش، تنها یک بار با ولادیمیر پوتین گفتوگوی تلفنی داشته، در حالی که دستکم هشت بار با رئیسجمهور آمریکا غیر از مذاکرات در جریان سفر جو بایدن به اسرائیل، مذاکره تلفنی داشته است.
آقای پوتین این هفته هشدار داد در صورت ورود زمینی اسرائیل به غزه، درگیری منطقهای گسترش مییابد، که به گفته او، عواقبی «بسیار خطرناک و ویرانگر» نه تنها برای خاورمیانه بلکه فراتر از آن میتواند داشته باشد.
با این حال، رویترز روز جمعه، پنجم آبان، نوشت که هئیت حماس در مسکو اعلام کرده که تا برقراری آتشبس، ربودهشدگان خود را آزاد نخواهد کرد.
این هیئت افزوده که حماس خود برای دسترسی به همه ربودهشدگان از اسرائیل به «زمان بیشتری» نیاز دارد.
حماس قبلا گفته بود که بیش از یکصد تن از گروگانهای اسرائیلی را در اختیار دارد. جهاد اسلامی فلسطین نیز مدعی بود که شمار گروگانهای اسرائیلی که در اسارت این سازمان در غزه است، از ۳۰ تن بیشتر است.
مقامات اسرائیلی خود احتمال دادهاند که شماری از ربودهشدگان نه در دست حماس یا جهاد اسلامی فلسطین بلکه گروگان فلسطینیان غیرنظامی از غزه شده باشند که در حمله روز ۱۵ مهر به اسرائیل، توانستند همراه با شبهنظامیان فلسطینی، وارد خاک اسرائیل شوند.
سخنگوی ارتش اسرائیل شمار ربودهشدگانی را که مستندات قطعی در مورد انتقال زنده آنها به غزه وجود دارد ۲۲۹ تن اعلام کرده اما تا ۲۰۰ نفر دیگر نیز ناپدید هستند.
حضور مشترک هیئتهای حماس و جمهوری اسلامی ایران در مسکو در حالی است که غازی حمد، از سران دفتر سیاسی حماس روز چهارم آبان در گفتوگو با خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت حماس از حزبالله که متحد ایران است، انتظار حمایت عملی بیشتری در این جنگ داشت.
آسوشیتدپرس در ارتباط با سخنان غازی حمد نوشت، بیان انتظار در خصوص مداخله قویتر حزبالله در جنگ حماس با اسرائیل، یک درخواست آشکارا کمسابقه از سوی متحدان تهران از یکدیگر محسوب میشود.