وزیر خارجه روسیه از اعلام آمادگی کشورش برای کمک به گفتوگوهای ایران و آمریکا بر سر برنامه هستهای جمهوری اسلامی ازجمله انتقال اورانیوم غنیشده به این کشور خبر داد.
سرگئی لاوروف در گفتوگویی که روز یکشنبه هفتم اردیبهشت از شبکۀ آمریکایی سیبیاس پخش شد، همچنین اعلام کرد که ایالات متحده هرگز از روسیه نخواسته است برای بهبود روابط با واشینگتن، روابط خود با ایران را بازنگری کند.
وزیر خارجه روسیه در پاسخ به سؤال مجری برنامه دربارۀ آمادگی احتمالی این کشور برای دریافت ذخایر اورانیوم غنیشدۀ ایران گفت: «ما در مذاکرات بین دو کشور که یکی از آنها روسیه نیست، دخالت نمیکنیم. من خیلی واضح گفتم؛ ما از گفتوگوی بین ایالات متحده و ایران استقبال میکنیم. در صورت اعتقاد هر دو طرف بر مفید بودن نقش روسیه در این گفتوگوها، مسکو آمادۀ کمک است.»
گفتوگوهای ایران و آمریکا با میانجیگری عمان از ۲۲ فروردین آغاز شد و عباس عراقچی پس از دور دوم مذاکرات که در رم برگزار شد، در ۲۸ فروردین به مسکو سفر کرد تا با مقامات روسیه دربارۀ آخرین تحولات مذاکرات گفتوگو کند.
دور سوم مذاکرات نیز ششم اردیبهشت در مسقط برگزار شد و هر دو طرف آن را «سازنده» خواندهاند و قرار است هفته آینده مذاکرات ادامه یابد؛ مذاکراتی که بهگفتۀ عراقچی دو طرف همچنان در «موضوعات کلان و جزئیات» با هم اختلاف دارند.
هفتۀ گذشته، روزنامۀ نیویورکتایمز، گزارش داده بود که یکی از گزینههای مورد بحث در مذاکرات اخیر ایران و آمریکا انتقال ذخایر اورانیوم غنیشدهٔ ایران به روسیه یا کشوری ثالث است، مشابه آنچه در توافق سال ۲۰۱۵ موسوم به برجام انجام شد.
بنا بر این گزارش، این پیشنهاد در کنار ایدهٔ مشارکت کشورهای عربی در تأسیسات هستهای ایران میتواند به تقویت نظارت بینالمللی و کاهش نگرانیها از ماهیت برنامهٔ هستهای تهران کمک کند.
با این حال برخی رسانههای دیگر ازجمله الجزیره و رویترز نوشتهاند که حکومت ایران تمایلی به انتقال اورانیوم غنیشده به خارج از کشور ندارد و دلیل آن را بیاعتمادی به ایالات متحده پس از خروج واشینگتن از برجام عنوان کردهاند.
روزنامه بریتانیایی گاردین نیز در شمارۀ ۳۱ فروردین نوشت مسکو نهتنها بهعنوان مقصد احتمالی ذخایر اورانیوم با غنای بالا مطرح شده بلکه احتمال دارد نقش داور را نیز در صورت نقض مفاد توافق با آمریکا بر عهده بگیرد.
براساس این گزارش، ایران خواهان حفظ اورانیوم با غنای بالا در داخل کشور است، اما آمریکا بر نابودی یا انتقال آن به کشوری ثالث مانند روسیه تأکید دارد. ضمن آنکه ایران خواهان ضمانتی عملی در صورت نقض توافق از سوی آمریکاست، از جمله بازگرداندن ذخایر از روسیه.
با این اوصاف، مقامات ایران و آمریکا هنوز دربارۀ این جزئیات ابراز نظر نکردهاند و هیچیک از این گزارشها بهطور رسمی تأیید نشده است.
سرگئی لاوروف، در بخش دیگری از گفتوگو با شبکۀ سیبیاس، در پاسخ به این سؤال که «آیا روسیه حاضر است برای داشتن روابط بهتر با آمریکا طبق درخواست واشینگتن روابط خود را با ایران قطع کند»، گفت: «چنین درخواستی هرگز مطرح نشده است.»
جمهوری اسلامی ایران در سالهای اخیر و همزمان با آغاز جنگ اوکراین، روابط خود را با مسکو گسترش داده و شورای فدراسیون روسیه نیز ۲۷ فروردین ماه پیمان «مشارکت راهبردی جامع» میان روسیه و ایران را به تصویب رساند.
این در حالی است که روسیه و ایران هر دو تحت تحریمهای شدید غرب قرار دارند.
کشورهای غربی ایران را بهدلیل حمایت تسلیحاتی از روسیه در جنگ اوکراین نیز هدف تحریمهای مضاعف قرار دادهاند، هرچند ایران این اتهامات را رد میکند.
گسترش روابط جمهوری اسلامی با مسکو در داخل ایران نیز منتقدان بسیاری دارد و مخالفان با اشاره به رویکردهای پیشین روسیه، هشدار میدهند که مسکو باز هم ممکن است ایران را به اهرم خود در بازیهای بزرگتر تبدیل کند.