وزیر خارجه ایران با ادعای این که «هدف استراتژیک آمریکا خروج ایران از برجام است» گفت که ناموفق شدن این توافق «برای ایران خیلی خطرناک است، گرچه اگر مجبور شویم این کار را می‌کنیم».
به گزارش خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، ایرنا، محمدجواد ظریف روز یکشنبه، سوم تیرماه، در دیدار با اعضای اتاق بازرگانی گفت: «ناموفق شدن برجام برای ما خیلی خطرناک است. گرچه اگر مجبور باشیم این کار را می‌کنیم ولی این امر حتما انتخاب نظام نیست.»
وزیر خارجه ایران اشاره‌ای به جزئیات بیشتر در این باره نکرد و فقط با اشاره به کسانی که آنها را «دلواپسان» می‌خواند گفت شرایط به دوران پیش از برجام که «در بعضی موارد بانکی، تحریم اروپا بیش از آمریکا بود» بازنخواهد گشت.
آقای ظریف همچنین گفت: «آمریکا قدرت اول اقتصادی دنیاست که کمر همت بسته تا ... ایران را مجبور به خروج از برجام کند.»
توافق هسته‌ای تیرماه ۹۴ بین ایران و شش قدرت جهانی به امضا رسید، اما دونالد ترامپ در روز ۱۸ اردیبهشت با اشاره به این که جمهوری اسلامی پس از برجام نیز به توسعه برنامه موشکی بالیستیک و همچنین «حمایتش از تروریسم» در منطقه ادامه داد، خروج آمریکا از این توافق را اعلام کرد.
پس از آن مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، برای دستیابی به یک توافق جدید، ۱۲ شرط برای جمهوری اسلامی تعیین کرد.
در حال حاضر مذاکراتی بین ایران و سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و بریتانیا در حال برگزاری است تا سرنوشت توافق هسته‌ای روشن شود.
با این حال محمدجواد ظریف در سخنان روز یکشنبه‌اش گفت: این طور نیست که «ما تحت هیچ شرایطی از برجام خارج نمی‌شویم، اما هدف طرف مقابل را می‌دانیم».
با وجودی که این ادعا پیش از این نیز در گفته‌های حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، تکرار شده بود، اما مقام‌های آمریکا واکنشی به آن ابراز نکرده‌اند.
وزیر خارجه ایران همچنین گفت: «امروز اروپایی‌ها می‌گویند که تضمین می‌کنند نفت ایران را خریداری کنند.»
گفته‌های وزیر خارجه ایران در حالی منتشر شده است که معاون او، عباس عراقچی، گفته است مذاکرات با اروپا در حال حاضر «نه ناامیدکننده است و نه می‌توان به آن امیدوار بود» و رسیدن به چارچوبی برای ادامه برجام معلوم نیست.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، آقای عراقچی روز شنبه، دوم تیر، در همایشی اقتصادی با تأکید بر این که «ادامه برجام با ماندگاری تحریم‌ها قابل جمع نیست» گفت که پیشنهادهای اروپا حداکثر تا ده روز آینده ارائه خواهد شد.
وزیر خارجه ایران و معاون او، هر دو، یکی از راه‌های نجات برجام را «کار با شرکت‌های کوچک و متوسط» اروپایی ذکر کرده‌اند.
شرکت‌های بزرگی که پس از برجام معاملاتی را با ایران آغاز کرده بودند، به دلیل نگرانی از تحریم‌های آمریکا، عمدتا از ایران خارج شده‌اند.
«مجاری تنفسی»
محمدجواد ظریف در سخنان روز یکشنبه‌اش همچنین گفت: «آمریکا مجاری تنفسی ما را شناسایی کرده و اگر هم به اندازه کافی شناسایی نکرده بود، با دستگیری ضراب و صدر هاشمی اینها را شناسایی کردند.»
دو نفری که محمدجواد ظریف از آنها نام برد متهم هستند که با دور زدن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، در انتقال غیرقانونی میلیاردها دلار ارز و طلا به جمهوری اسلامی کمک کرده‌اند.
رضا ضراب، بازرگان ایرانی‌الاصل، با پذیرفتن اتهام‌هایش در حال همکاری با مقام‌های آمریکایی است.
دولت آمریکا همچنین علی صدر هاشمی‌نژاد را متهم کرده است که با مدیریت یک بانک در مالت به نام «پیلاتوس»، اقدام به دور زدن تحریم‌ها علیه ایران کرده است. با این حال آقای هاشمی‌نژاد در نخستین جلسه دادگاهش در آمریکا که چند ماه پیش برگزار شد اتهام‌هایش را رد کرد.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، با اشاره به نام این دو فرد، خطاب به اعضای اتاق بازرگانی گفت: «دشواری شما را می‌فهمم.»
مقام‌های سه کشور اروپایی گفته‌اند با وجود اختلاف نظر با آمریکا درباره برجام، درباره فعالیت‌های موشکی و همچنین اقدامات جمهوری اسلامی در منطقه کاملا با ایالات متحده هم‌نظر هستند.
منابع: خبرگزاری‌های ایرنا و صداوسیما و رادیوفردا/ ج./ ف. دو.
