امروزه با افزایش روزافزون پدیده‌ای به نام کار کودک مواجه هستیم. کار کودک موجب می‌شود که کودک از بسیاری از حقوق اولیه خود محروم شود. کودکانی که برای کسب درآمد وارد بازار کار می‌شوند بیشتر مورد خشونت و آسیب‌های جسمی و روانی و حتی آسیب‌های جنسی قرار می‌گیرند. همچنین تعداد زیادی از این کودکان از حق تحصیل و آموزش محروم می‌شوند.
براساس آمار سازمان جهانی کار، سالانه ۲۵۰ میلیون کودک ۵ تا ۱۴ ساله در جهان از کودکی محروم می‌شوند. طبق این آمار ۱۲۰ میلیون نفر از این کودکان وارد بازار کار شده و به کار تمام وقت مشغول‌اند. کار کودکان می‌تواند شامل کار در کارخانه، معدن، روسپی‌گری، کشاورزی، کمک در کسب و کار والدین، داشتن کسب و کار شخصی یا کارهای نامتعارف باشد. ناپذیرفتنی‌ترین شکل‌های کار کودکان استفاده نظامی از کودکان و تن‌فروشی کودکان است و موارد کم‌تر جنجالی و معمولا قانونی شامل کار فصلی در ایام تعطیلی مدرسه، کسب و کار خارج از ساعات مدرسه و همچنین بازیگری یا آوازخوانی کودکان است.
ماده ۳۲ کنوانسیون جهانی حقوق کودک از کشورهای طرف کنوانسیون خواسته است حق کودک جهت مورد حمایت قرار گرفتن در برابر استثمار اقتصادی و انجام هر گونه کاری را که زیان‌بار بوده و یا توقفی در آموزش وی ایجاد کند و یا برای بهداشت جسمی، روحی، معنوی، اخلاقی و پیشرفت اجتماعی کودک مضر باشد، به رسمیت بشناسند. در بند دو همین ماده کشورهای عضو با ایجاد قوانین لازم و شرایط آموزشی و اجتماعی مانند تعیین حداقل سن برای کار، مقررات مناسب جهت کار و مجازات‌های اجرایی موظف به رعایت و تضمین اجرایی شدن این ماده هستند.
ماده ۷۹ قانون کار ایران، اشتغال به کار کودکان زیر ۱۵ سال را قانونی نمی‌داند و آن را ممنوع کرده است. اگر یک کارفرما کودک زیر ۱۵ سال را به کار بگیرد، براساس این قانون متخلف است و برای نخستین بار مجازات نقدی، بار دوم مجازات نقدی و حبس و بار سوم علاوه بر این موارد، کارخانه یا کارگاه پلمپ و پروانه کار فرد متخلف ابطال خواهد شد. اما این قانون شامل کارگران شاغل در کارگاه‌های خانوادگی که کارفرمای آن‌ها، همسر یا بستگان و خویشاوندان نسبی درجه یک باشند نمی‌شود و همین باعث می‌شود که کودکان بسیاری از زیر پوشش این قانون خارج شوند.
همچنین در ماده ۳۶ کنوانسیون جهانی حقوق کودک آمده است که کشورهای طرف کنوانسیون از کودکان در برابر تمام اشکال استثمار که هر یک از جنبه‌های رفاه کودک را به مخاطره اندازد، حمایت خواهند کرد و حمایت از کودکان و جلوگیری از استثمار آنان تحت لوای هر نامی از وظایف تک تک افراد جامعه و دولت است.
دلایل زیادی برای کار کودک وجود دارد از جمله فقر و شرایط اقتصادی نامناسب خانواده، عدم حمایت از سوی دولت و امکانات مناسب آموزشی-پرورشی، مهاجرت و اعتیاد والدین، در این میان کودکان مهاجر به خصوص کودکانی که زندگی «غیرقانونی» دارند، با دشواری‌های بیشتری برای دسترسی به امکانات و خدمات اقتصادی اجتماعی اولیه روبه‌رو هستند. شواهد نشان می‌دهد که کودکان کار مهاجر دستمزد کمتری نیز دریافت می‌کنند و در معرض آسیب‌های بیشتری هستند.
کشورهای عضو کنوانسیون جهانی حقوق کودک، موظف به محافظت تمامی کودکان در برابر کار کودک هستند و این شامل کودکان مهاجر نیز می‌شود و در این زمینه دولت‌ها موظف به حفظ و رعایت مصالح کودک هستند.
