در کشتی اقتصاد ایران از ناخدا خبری نیست

• رادیوفردا: اظهار نگرانی از وخیم‌تر شدن فضای کسب و کار کشور بیش از بیش در محافل نزدیک به بخش خصوصی احساس می‌شود، از جمله در اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و اتاق‌های استان‌ها. چه عواملی، به تازگی، به این نگرانی دامن زده است؟

فریدون خاوند: شما حتما به صحبت‌های اخیر محمد نهاوندیان، رئیس اتاق ایران، اشاره می‌کنید درباره هزینه‌های ناشی از تحریم و همین طور گزارش رسانه‌های تهران از دشواری‌های روزافزون بخش خصوصی... حدود دو سال و نیم است که نرخ رشد اقتصادی کشور در سطح بسیار نازلی نوسان می‌کند، نرخ بیکاری حتی بر پایه آمار رسمی حدود ۱۵ درصد است، نرخ بیکاری جوان‌ها به ۳۰ درصد هم رسیده، ورشکستگی بنگاه‌های صنعتی به اوج تازه‌ای رسیده، شمار چک‌های برگشتی در بالاترین سطح ۳۰ سال گذشته قرار گرفته و این فهرست را می‌توان ادامه داد. با توجه به فضای حاکم بر اطلاع‌رسانی در جمهوری اسلامی، منتقدین و معترضین طبعا مجبورند مسائل را خیلی محتاطانه مطرح کنند، اما از صحبت‌های آنها چنین برمی‌آید که دو عامل بیش از همه باعث نگرانی آنها شده، آشفتگی شدید در تصمیم‌گیری اقتصادی از یک طرف، و تاثیر روزافزون تحریم‌های خارجی از طرف دیگر...

• از تصمیم‌گیری اقتصادی شروع می‌کنیم. چه ایرادهای مشخصی در این زمینه از طرف تشکل‌های بخش خصوصی مطرح شده است؟

این فکر بیش از همیشه قوت گرفته است که اصولا در کشتی اقتصاد ایران از ناخدا خبری نیست. کشمکش میان کانون‌های مختلف تصمیم‌گیری نوعی هرج و مرج به وجود آورده که یکی از مهم‌ترین آنها در مورد هدفمند کردن یارانه‌ها دیده می‌شود. همین دیروز، در گفت‌وگوی بامدادی رادیوفردا گفتیم که اعلام شده یارانه‌های نقدی از اول مهرماه به حساب مردم ریخته می‌شود، ولی در طول روز، مراجع مختلف خبر به این مهمی را بارها تایید و تکذیب کردند و در میان انبوهی از تناقض‌گویی به نظر می‌رسد که پرداخت یارانه‌های نقدی به خانوارها یک ماه به تعویق افتاده است. واحدهای تولیدی که بسیاری از آنها با ۳۰ درصد ظرفیت‌شان کار می‌کنند در وضعیت آشفته‌تری به سر می‌برند. کافی است گزارش دیروز خبرگزاری مهر را بخوانیم زیر عنوان «دغدغه‌های بخش صنعت از تبعات جراحی اقتصادی کشور». در گفت‌وگو با این خبرگزاری، شماری از نمایندگان بخش خصوصی از موقعیت بسیار متزلزل خودشان در رویارویی با مسئله یارانه‌ها صحبت کرده‌اند.

• عامل دیگر نگرانی بخش خصوصی ایران مسئله تحریم‌های اقتصادی خارجی است. نمایندگان بخش خصوصی در قبال این مسئله چه واکنشی نشان می‌دهند؟

برخلاف سخنگویان دولت که تحریم را بی‌اثر و حتی مفید توصیف می‌کنند، سخنگویان تشکل‌های خصوصی آشکارا از زیان‌های سنگینی صحبت می‌کنند که به دلیل تحریم بر کسب و کار آنها وارد آمده است. محمد نهاوندیان، رئیس اتاق ایران، از دولت می‌خواهد جبران هزینه‌هایی را که به دلیل تحریم برای بخش خصوصی به وجود آمده رسما بر عهده بگیرد.